Ἁγιολόγιον - Αὔγουστος 16


Ὁ Ἅγιος Διομήδης

Γεννήθηκε στὴν Ταρσὸ τῆς Κιλικίας καὶ σπούδασε τὴν ἰατρικὴ ἐπιστήμη. Ἡ ἐπιστημονική του γνώση δὲν τὸν ἔκανε ὑπερήφανο, ἀλλὰ διατήρησε τὴν εὐσέβεια, στὴν ὁποία τὸν ἀνέθρεψαν οἱ γονεῖς του. Καὶ ὅπως ὁ Κύριος, ὁ Ἰατρὸς τῶν σωμάτων καὶ τῶν ψυχῶν τῶν ἀνθρώπων, «ἐλάλει αὐτοῖς περὶ τῆς βασιλείας τοῦ Θεοῦ, καὶ τοὺς χρείαν ἔχοντας θεραπείας ἰάσατο», μιλοῦσε δηλαδὴ σ᾿ αὐτοὺς γιὰ τὴν βασιλεία τοῦ Θεοῦ καὶ γιάτρευε ἐκείνους ποὺ εἶχαν ἀνάγκη θεραπείας, ἔτσι καὶ ὁ Διομήδης, μιμούμενος τὸν Κύριό του καὶ Θεό του, ἐξασκοῦσε ἀφιλοκερδῶς καὶ φιλάνθρωπα τὸ ἰατρικό του ἐπάγγελμα. Συγχρόνως, ὅμως, μὲ τὴν θεραπεία τῶν σωμάτων, ὁ Διομήδης κήρυττε μὲ θέρμη στοὺς ἀσθενεῖς καὶ τὴν σωτηριώδη ἀλήθεια τοῦ Εὐαγγελίου καὶ βοήθησε πολλὲς ψυχὲς νὰ ὁδηγηθοῦν στὸ Σωτῆρα Χριστό. Ὁ θεῖος ζῆλος ἔφερε τὸ Διομήδη μέχρι τὴν Νίκαια τῆς Βιθυνίας, ὅπου καὶ ἐκεῖ θεράπευε ἀσθενεῖς, καὶ τὴν πίστη δίδασκε καὶ καλλιεργοῦσε. Ὅταν ὅμως ἄρχισε ὁ διωγμὸς τοῦ Διοκλητιανοῦ κατὰ τῶν χριστιανῶν, ἡ θεοκίνητη δραστηριότητα τοῦ Διομήδη καταγγέλθηκε στὸν αὐτοκράτορα. Τότε αὐτὸς διέταξε νὰ συλλάβουν τὸ Διομήδη. Ἀλλὰ πρὶν συλληφθεῖ, ὁ Θεὸς τὸν κάλεσε κοντά Του καὶ οἱ ἀπεσταλμένοι στρατιῶτες τὸν βρῆκαν νεκρό. Καὶ ὅμως, ἔτσι νεκρὸ τὸν ἀποκεφάλισαν.


Ὁ Ὅσιος Χαιρήμων

Ἀσκητὴς τῆς ἐρήμου. Ἀπεβίωσε εἰρηνικὰ τὴν ὥρα ποὺ ἐργαζόταν.


Ὁ Ἅγιος Ἀλκιβιάδης

Μαρτύρησε διὰ πυρός.


Οἱ Ἅγιοι 33 Μάρτυρες ἀπὸ τὴν Παλαιστίνη

Μαρτύρησαν διὰ ξίφους.


«Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ ἡ ἀνάμνησις τῆς εἰσόδου τῆς ἀχειροτεύκτου μορφῆς τοῦ Κυρίου καὶ Θεοῦ καὶ Σωτῆρος ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ (δηλαδὴ τὸ ἅγιο Μανδήλιο) ἐκ τῆς Ἐδεσσηνῶν πόλεως, εἰς ταύτην τὴν θεοφύλακτον Βασιλίδα (Κωνσταντινούπολη) ἀνακομισθείσης»

Ὁ Σ. Εὐστρατιάδης, γιὰ τὴν περίπτωση αὐτή, γράφει τὰ ἑξῆς στὸ Ἁγιολόγιό του: «Ἡ τῆς ἀχειροποίητου εἰκόνος τοῦ Χριστοῦ ἀνακομιδὴ ἐκ τῆς Ἐδέσσης, ἔνθα ἐφυλάττετο μετὰ τῆς ἐπιστολῆς τοῦ Αὐγάρου, ἐγένετο ἐπὶ τῆς βασιλείας Ρωμανοῦ τοῦ Λεκαπηνοῦ τὸ 944 καὶ κατετέθη εἰς τὸν ἐν Βλαχέρναις ναὸν τῆς Θεοτόκου, ἐξ οὗ μετετέθη εἰς τὸν ἐν Φόρῳ ναὸν τῆς Θεοτόκου, κατὰ δὲ τὸ 967 Νικηφόρος ὁ Φωκᾶς μετεκόμισεν ἐξ Ἐδέσσης καὶ τὴν κέραμον, ἐφ᾿ ἣς ἀπετυπώθη ὡσαύτως ἡ εἰκὼν τοῦ Χριστοῦ, διὰ τὸ εἶναι ταύτην πλησίον τῆς ἀχειροποίητου εἰκόνος ἐν Ἐδέσσῃ ἐν τῷ αὐτῷ τόπῳ. Τὴν περὶ τῆς εἰκόνος παράδοσιν διέσωσεν ὁ Ἱστορικὸς Εὐσέβιος (Ἐκκλ. Ἱστ. βιβλ. Α´, κεφ. ιγ´). Ἡ εἴκων ἀπεστάλη ὑπὸ τοῦ Κυρίου πρὸς τὸν τοπάρχην Ἐδέσσης Αὔγαρον διὰ τοῦ ἀποστόλου Ἀνανίου μετ᾿ ἐπιστολῆς τοῦ Κυρίου πρὸς τὸν Αὔγαρον εἰς ἀπάντησιν προηγουμένης ἐπιστολῆς τοῦ τοπάρχου (ἴδ. ταύτας ἐν τοῖς Μηναίοις καὶ τοῖς Συναξαρισταῖς)».


«Ἡ ἐν τῷ Ναῷ τῆς Ζωοδόχου Πηγῆς ἐξάντλησις τοῦ ἁγιασμοῦ καὶ αὖθις ἀνάδοσις»


«Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ συνέφθασε καὶ ἡ μνήμη τῆς μετ᾿ οἰκτιρμῶν ἐπενεχθείσης ἡμῖν ἐν τοῖς πάλαι χρόνοις φοβερᾶς ἀπειλῆς τοῦ σεισμοῦ, ἣς παρ᾿ ἐλπίδα πᾶσαν ἐλυτρώσατο ἡμᾶς ὁ πανοικτίρμων Θεός»


Ὁ Ἅγιος Μακάριος Ἀρχιεπίσκοπος

Ἡ μνήμη του ἀναφέρεται στὸ Ἱεροσολυμιτικὸ Κανονάριο (σελ. 103), χωρὶς νὰ δηλώνεται ἡ ἀρχιεπισκοπή του. Ἴσως νὰ ἦταν κάποιος ἀπὸ τοὺς Ἀρχιεπισκόπους τοῦ Ἱεροσολυμιτικοῦ θρόνου.


Ὁ Ὅσιος Νεῖλος ὁ Ἐρικούσιος

Γεννήθηκε στὴν Κωνσταντινούπολη καὶ ἦταν γιὸς τοῦ Ἰωάννου Λασκάρεως, ἀδελφοῦ τοῦ αὐτοκράτορα Θεοδώρου Λασκάρεως, ποὺ βασίλευσε στὴ Νίκαια τὸ 1204. Ὁ Ὅσιος Νεῖλος ἀπὸ τὸν διωγμὸ τῶν Λατίνων, κατέφυγε στὰ παράλια του Πόντου στὴ Μονὴ Ἀκοίμητων, ὅπου ἡγούμενος ἦταν ὁ Ὅσιος Μάρκελλος, ὁ ὁποῖος τὸν χειροτόνησε Μοναχὸ μὲ τὸ ὄνομα Νεῖλος, ἀπὸ Νικόλαος, ποὺ ἦταν τὸ ἀρχικό του. Μετὰ ἀπὸ χρόνια, τὸ 1261, ὁ Νεῖλος ἐπανῆλθε στὴν Κωνσταντινούπολη, πῆρε χρήματα ἀπὸ τὴν μητέρα του καὶ ἔφυγε στὰ Ἱεροσόλυμα, ὅπου ἔμεινε ἕξι χρόνια. Κατόπιν ἐπανῆλθε στὴν Κωνσταντινούπολη γιὰ νὰ ἐξοριστεῖ ἀπὸ τὸν λατινόφρονα αὐτοκράτορα Μιχαὴλ Α´ τὸν Παλαιολόγο στὸ Ἅγιον Ὄρος. Ἐκεῖ, στὴ Μονὴ Ἰβήρων ἔμεινε 10 χρόνια. Ἔπειτα, κλήθηκε ἀπὸ τὸν Ἀνδρόνικο Παλαιολόγο καὶ ἀφοῦ ἔλαβε χρήματα ἀπὸ τὴν ἀδελφή του, ταξίδεψε σὲ πολλοὺς τόπους τῆς Μεσογείου. Κατέληξε σ᾿ ἕνα ἐρημονῆσι, τὴν Ἐρικούσα, ἀπ᾿ ὅπου πῆρε καὶ τὴν ἐπωνυμία Ἐρικούσιος. Τὸ νησὶ αὐτὸ ἦταν κοντὰ στὴν Κέρκυρα καὶ ἀσκήτευσε ἐκεῖ 10 χρόνια. Κατόπιν πέρασε στὴν Ἤπειρο, ὅπου στὴ Θεσπρωτία ἔκτισε τὴν Μονὴ Ἱερομερίου. Ἐκεῖ, μετὰ ἀπὸ πολλοὺς ἀσκητικοὺς ἀγῶνες, ἔφθασε σὲ βαθιὰ γεράματα καὶ ἀπεβίωσε εἰρηνικά.


Ὁ Ἅγιος Νικόδημος ὁ Μοναχός, ὁ ἐκ Μετεώρων

Ὁ νέος ὁσιομάρτυρας Νικόδημος, ἀπὸ τὰ Μετέωρα, μαρτύρησε γιὰ τὴν εὐσέβειά του στὶς 16 Αὐγούστου 1551. Ἄγνωστο ποῦ καὶ ὑπὸ ποιὲς συνθῆκες.


Ὁ Ὅσιος Γεράσιμος ὁ νέος ἀσκητής, ποὺ ἀσκήτευσε στὴ νῆσο Κεφαλληνία

Ὁ Ὅσιος Γεράσιμος ἀπεβίωσε τὴν 15η Αὐγούστου τοῦ ἔτους 1579, ἀλλ᾿ ἐπειδὴ τὴν ἡμέρα αὐτὴ πανηγυρίζεται ἡ μνήμη τῆς Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου, τελεῖται ἡ γιορτή του τὴν 20η Ὀκτωβρίου, τότε ποὺ ἔγινε ἡ ἀνακομιδὴ τοῦ θαυματουργοῦ λειψάνου του. Τὴν ἡμέρα αὐτὴ ὅμως, ἀναγράφηκε ἡ μνήμη τῆς κοιμήσεώς του καὶ γίνεται στὴν Κεφαλονιὰ μεγάλο πανηγύρι (βλέπε βιογραφικό του σημείωμα τὴν 20η Ὀκτωβρίου).


Ὁ Ἅγιος Σταμάτιος ἀπὸ τὸν Βόλο

Ὁ ἅγιος αὐτὸς νεομάρτυρας, καταγόταν ἀπὸ ἕνα χωριὸ τοῦ Βόλου, Ἅγιος Γεώργιος ὀνομαζόμενο, τῆς ἐπαρχίας Δημητριάδος. Ἦλθε κάποτε σὰν πρεσβευτὴς τῶν συγχωριανῶν του στὴν Κωνσταντινούπολη, προκειμένου νὰ παραπονεθεῖ γιὰ τὶς ἀδικίες κάποιου ἀγὰ σὲ βάρος τῶν συμπατριωτῶν του, κατὰ τὴν εἴσπραξη τῶν φόρων. Ἐκεῖ ὅμως, ἀντὶ νὰ δικαιώσουν τὴν παρουσία του, τὸν συνέλαβαν καὶ τὸν πίεζαν νὰ δεχτεῖ τὴν μουσουλμανικὴ θρησκεία. Ὁ Σταμάτιος, ἀφοῦ ἀπέρριψε ὅλες τὶς κολακεῖες, τὶς ὑποσχέσεις καὶ τοὺς φοβερισμοὺς τῶν Τούρκων, ἀποκεφαλίστηκε στὶς 16 Αὐγούστου 1680 ἡμέρα Δευτέρα, μπροστὰ στὸ παλάτι, στὴν Ἁγία Σοφία. Μαρτύριο τοῦ Ἁγίου, ποὺ συνέγραψε ὁ μοναχὸς Ἰάκωβος ὁ Ἁγιορείτης τὸ 1680, βρίσκεται στὸν ὑπ᾿ ἀριθμ. 805 Κώδικα τῆς Μονῆς Βατοπεδίου, φ. 12α-14.


Ὁ Ἅγιος Ἀπόστολος ὁ Νέος

Γεννήθηκε στὸν Ἅγιο Λαυρέντιο τοῦ Πηλίου τὸ 1667. Ὁ πατέρας του ὀνομαζόταν Κώστας Σταματίου καὶ ἡ μητέρα του Μέλω. Σὲ ἡλικία 15 χρονῶν ἔμεινε ὀρφανὸς καὶ τὸ 1682 πῆγε στὴν Κωνσταντινούπολη, ὅπου ἐργαζόταν σ᾿ ἕνα καπηλειό. Ὁ Ἀπόστολος, ἐπειδὴ ἦταν καὶ τουρκομαθής, ἀνέλαβε τὴν ὑποστήριξη τῶν ἀγρίως φορολογουμένων συμπατριωτῶν του, καὶ ἀπέδωσε αὐτοπροσώπως ἀναφορά τους στὸν ἀρχιευνοῦχο. Κατὰ τὴν ἐπίδοση αὐτή, ἀνέπτυξε καὶ προφορικὰ μὲ μεγάλη παρρησία τὰ δίκαια παράπονα τῶν συμπατριωτῶν του. Λόγω αὐτῆς τῆς παρρησίας, φυλακίστηκε καὶ μὲ ψεύτικες κατηγορίες καταδικάστηκε σὲ θάνατο. Ἔτσι δέχτηκε τὸ στεφάνι τοῦ μαρτυρίου, ἀποκεφαλισθεὶς στὶς 16 Αὐγούστου 1686 στὴν Κωνσταντινούπολη, ὅταν ἦταν 19 χρονῶν.


Οἱ Ἅγιοι Σεραφείμ, Δωρόθεος, Ἰάκωβος, Δημήτριος, Βασίλειος καὶ Σαράντης - εὕρεσις τῶν τιμίων λειψάνων τους

Γι᾿ αὐτοὺς δὲν ἀναφέρουν τίποτα οἱ Συναξαριστές. Ἀκολουθία τους συνέταξε ὁ π. Γεράσιμος Μικραγιαννανίτης. Ὑπάρχει ὅμως παλιὸ χειρόγραφο, ποὺ φυλάσσεται στὸν φερώνυμο Ναὸ τῶν Ἁγίων στὰ Μέγαρα Ἀττικῆς, ποὺ μᾶς πληροφορεῖ ὅτι ἡ εὕρεσις τῶν τιμίων λειψάνων τους ἔγινε τὸ ἔτος 1798 σὲ τοποθεσίες τῆς πόλεως τῶν Μεγάρων, μετὰ ἀπὸ ἐμφάνισή τους σὲ ὄνειρο ἑνὸς ἐννιάχρονου παιδιοῦ, ποὺ ὀνομαζόταν Παΐσιος.


Ὁ Ὅσιος Τιμόθεος ἐπίσκοπος Εὐρίπου κτίτορας τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Πεντέλης

Γεννήθηκε στὸ χωριὸ Κάλαμος Ἀττικῆς τὸ ἔτος 1510. Ὁ πατέρας του ἦταν ἱερέας καὶ τοῦ δίδαξε τὰ πρῶτα χριστιανικὰ γράμματα. Ἀπὸ παιδὶ ὁ Τιμόθεος διακρινόταν γιὰ τὸ ἁγνὸ ἦθος του καὶ τὴν εὐλάβειά του στὰ θεῖα. Σπούδασε τὰ ἱερὰ γράμματα στὴν Ἀθήνα μὲ τὴν βοήθεια τοῦ τότε ἐπισκόπου Ὠρωποῦ. Μετὰ τὶς σπουδές του, ἐπέστρεψε στὸν Ὠρωπό, κοντὰ στὸν προστάτη του Ἐπίσκοπο, ὁ ὁποῖος τὸν χειροτόνησε Διάκονο καὶ κατόπιν ἱερέα. Μετὰ τὸν θάνατο τοῦ ἐπισκόπου αὐτοῦ, τὴν θέση του ἀνέλαβε ὁ Τιμόθεος. Τόσο ὅμως μεγάλο ἦταν τὸ πνευματικὸ ἔργο τοῦ Τιμοθέου στὸν λαὸ τοῦ Θεοῦ, ὥστε ἀργότερα ἐκλέχτηκε Ἀρχιεπίσκοπος Εὐρίπου (Χαλκίδος). Οἱ δυσκολίες ὅμως τῆς ἐποχῆς ἐκείνης, ἀνάγκασαν τὸν Τιμόθεο νὰ καταφύγει τὸ 1575 στὴν ἰδιαίτερη πατρίδα του, τὸν Κάλαμο Ἀττικῆς. Ἐκεῖ, ἀναχώρησε στὸ ὄρος τῆς Πεντέλης, ὅπου τὸ 1578 ἔκτισε τὴν Ἱερὰ Μονὴ Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου, καὶ ἀργότερα πῆρε τὸ ὄνομα τοῦ Ὁσίου αὐτοῦ Πατρός. Τὸ 1590 πῆγε στὸ νησὶ Κέα (Τζιά), ὅπου στὶς 16 Αὐγούστου παρέδωσε εἰρηνικὰ τὸ πνεῦμα του. Ἡ ἁγία του κάρα σῴζεται μέχρι σήμερα στὴν Ἱερὰ Μονὴ Πεντέλης.


Ὁ Ὅσιος Δανιὴλ ὁ Μετεωρίτης