Βίος καὶ Πολιτεία τῆς Ὁσίας Μαρίας τῆς Αἰγυπτίας

Ἡ μνήμη της τιμᾶται τὴν 1ην Ἀπριλίου

Ἡ Ὁσία Μαρία ἡ Αἰγυπτία καταγόταν ἀπὸ τὴν Αἴγυπτο καὶ ἔζησε τὸν 6ον αἰώνα, τὴν ἐποχὴ τοῦ αὐτοκράτορα Ἰουστινιανοῦ. Στὰ νεανικά της χρόνια ζοῦσε μέσα στὴν ἀκολασία καὶ παρέσυρε πολλοὺς ἀνθρώπους στὴν ἠθικὴ καταστροφή.

Ὅταν ἦταν 12 χρονῶν ξέφυγε ἀπὸ τὴν προσοχὴ τῶν γονιῶν της καὶ πῆγε στὴν Ἀλεξάνδρεια, ὅπου ἐπὶ 17 χρόνια ζοῦσε ἄσωτη ζωή. Μετά, ἀπὸ περιέργεια πῆγε, μὲ πολλοὺς ἄλλους προσκυνητές, στὰ Ἱεροσόλυμα, γιὰ νὰ παρεβρεθεῖ στὴν ὕψωση τοῦ Τίμιου Σταυροῦ.

Ὅταν θέλησε νὰ μπεῖ στὸ ναὸ τῆς Ἀνάστασης, τὴν ἡμέρα ποὺ ὑψωνόταν ὁ Τίμιος Σταυρός, ἔνιωσε 3 ἕως 4 φορὲς κάποιαν ἀόρατη δύναμη μέσα της, ποὺ τὴν ἐμπόδιζε νὰ μπεῖ, ἐνῶ τὸ πλῆθος ἔμπαινε ἀνεμπόδιστα.

Ἀφοῦ πληγώθηκε ἡ καρδιά της ἀπ᾿ αὐτό, ἀποφάσισε ν᾿ ἀλλάξει ζωὴ καὶ νὰ ἐξιλεώσει τὸ Θεὸ μὲ τὴ μετάνοια. Ἔτσι βάζοντας σὰν ἐγγυήτριά της τὴν Παναγία, ὑποσχέθηκε ὅτι ἐὰν ἀφήσει νὰ μπεῖ γιὰ νὰ δεῖ τὸν Σταυρὸ τοῦ Κυρίου, θὰ ἦταν συνετὴ καὶ φρόνιμη στὸ μέλλον καὶ δὲν θὰ μόλυνε πιὰ τὸ σῶμα της μὲ πονηρὲς ἐπιθυμίες καὶ ἡδονές.

Ὅταν γύρισε μετὰ στὴν ἐκκλησία, αὐτὴ τὴ φορὰ μπόρεσε νὰ μπεῖ χωρὶς καμιὰ δυσκολία. Τότε προσκύνησε τὸ Τίμιο ξύλο καὶ χωρὶς νὰ λησμονήσει τὴν ὑπόσχεση ποὺ ἔδωσε, ἀναχώρησε τὴν ἴδια μέρα ἀπὸ τὰ Ἱεροσόλυμα κι᾿ ἀφοῦ πέρασε τὸν Ἰορδάνη μπῆκε στὰ ἐνδότερα μέρη τῆς ἐρήμου, ὅπου ἔζησε ἐπὶ 47 χρόνια μιὰ ζωὴ πολὺ σκληρὴ καὶ ἀσυνήθιστη, χωρὶς νὰ δεῖ ἄνθρωπο, ἀλλά, ἔχοντας μοναδικό της θεατὴ τὸν Θεό, προσευχόταν μόνη σ᾿ Αὐτόν.

Τόσο δὲ ἀγωνίστηκε, ὥστε πέρασε τὴν ἀνθρώπινη φύση καὶ ἀπόκτησε ζωὴ πάνω στὴ γῆ ἀγγελικὴ καὶ ὑπεράνθρωπη. Τόσο δὲ ὑψώθηκε διὰ μέσου τῆς ἀπάθειας, ὥστε περπατοῦσε πάνω στὰ νερὰ τοῦ ποταμοῦ, χωρὶς νὰ βυθίζεται. Ὅταν δὲ προσευχόταν, σηκωνόταν ἀπὸ τὴ γῆ ψηλὰ καὶ στεκόταν μετέωρη στὸν ἀέρα.

Περὶ τὸ τέλος τῆς ζωῆς της ἔτυχε νὰ συναντήσει κάποιον ἐρημίτη, ποὺ λεγόταν Ζωσιμᾶς, ποὺ ἀφοῦ τοῦ διηγήθηκε ὅλη της τὴ ζωή, τὸν παρακάλεσε νὰ τῆς φέρει τὰ ἄχραντα Μυστήρια γιὰ νὰ κοινωνήσει. Ἐκεῖνος τὸ ἔκανε τὴν ἑπομένη χρονιά, τὴν Μεγάλη Πέμπτη.

Ἀλλὰ τὸν ἄλλο χρόνο, ξαναγυρνώντας ὁ Ζωσιμᾶς τὴν βρῆκε νεκρή, ξαπλωμένη στὴ γῆ καὶ κοντά της ἕνα σημείωμα, ποὺ ἔγραφε: «Ἀββᾶ Ζωσιμᾶ, θάψον ὧδε τὸ σῶμα τῆς ἀθλίας Μαρίας. Ἀπέθανον τὴν αὐτὴν ἡμέραν, καθ᾿ ἣν ἐκοινώνησα τῶν ἀχράντων Μυστηρίων. Εὔχου ὑπὲρ ἐμοῦ».

ΒΙΟΣ ΜΑΡΙΑΣ ΑΙΓΥΠΤΙΑΣ
ΤΗΣ ΑΠΟ ΕΤΑΙΡΙΔΩΝ ΟΣΙΩΣ ΑΣΚΗΣΑΣΗΣ
ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΕΡΗΜΟΝ ΤΟΥ ΙΟΡΔΑΝΟΥ

PG.87Γ´. Στῆλες 3697-3725

A α´. Μυστήριον βασιλέως κρύπτειν καλόν, τὰ δὲ ἔργα τοῦ Θεοῦ ἀνακηρύττειν ἔνδοξον· οὕτω γὰρ εἶπεν ὁ ἄγγελος τῷ Τωβίτ, μετὰ τὴν παράδοξον τὴν ἐκ τυφλώσεως τῶν ὀμμάτων ἀνάβλεψιν, καὶ μετ᾿ἐκείνους τοὺς κινδύνους, οὓς διῆλθε, καὶ ὧν ἐῤῥύσθη, δι᾿ἣν εἶχεν εὐσέβειαν. Καὶ γὰρ τὸ βασιλέως μὴ φυλάττειν μυστήριον, ἐπισφαλὲς καὶ ἐπόλεθρον. Καὶ τὸ σιγᾶν Θεοῦ ἔργα παράδοξα, ψυχῆς φέρει τὸν κίνδυνον. Ὅθεν κἀγὼ φόβῳ τοῦ σιωπᾶν τὰ θεῖα βαλλόμενος, καὶ τὸν ἐπηρτημένον κίνδυνον τῷ δούλῳ, ὑφορώμενος, ὡς λαβὼν ὑπὸ τοῦ δεσπότου τὸ τάλαντον, εἰς γῆν ἐκεῖνο κατώρυξε, καὶ τὸ δοθὲν εἰς ἐργασίαν ἔκρυψεν ἀπραγμάτευτον· ἐξήγησιν ἱεράν, ἕως ἐμοῦ καταντήσασαν, οὐδαμῶς σιωπήσομαι. Καί μοι μηδεὶς ἀπιστείτω ἅπερ ἀκήκοα γράφοντι, ἢ ἐμὲ τερατεύεσθαι τὸ παράπαν ἡγούμενος, ἢ τοῦ πράγματος τῷ μεγέθει πληττόμενος· ἐμοὶ μὲν γὰρ μὴ γένοιτο καταψεύσασθαι καὶ καπηλεύεσθαι λόγον, ἐν ᾧ Θεοῦ μνημονεύεται. [τῶν ἱερῶν καταψεύδεσθαι, καὶ καπηλεύειν τὸν λόγον]. Καὶ τὸ σμικρὰ δὲ φρονεῖν καὶ ἀνάξια τῆς τοῦ σαρκωθέντος Θεοῦ Λόγου B μεγαλειότητος, καὶ ἀπιστεῖν τοῖς οὕτω λεγομένοις, οὔ μοι δοκεῖ ἔχειν τὸ εὔλογον· εἲ δέ τινές εἰσιν οἱ τῇδε τῇ γραφῇ ἐντυγχάνοντες, καὶ τὸ παράδοξον τοῦ λόγου δῆθεν καταπληττόμενοι, καὶ πιστεύειν ἐπιχειρῶς [εὐχερῶς;] οὐκ ἐθέλοντες, κἀκείνοις ἵλεως γένηται Κύριος, ἐπειδήπερ καὶ αὐτοὶ τὸ ἀσθενὲς τῆς ἀνθρωπίνης φύσεως λογιζόμενοι, δυσπαράδεκτα ἡγοῦνται τὰ παραδόξως πως περὶ ἀνθρώπων λεγόμενα. Εἶμι δὲ λοιπὸν ἐπ᾿ αὐτὴν τὴν διήγησιν, πρᾶγμα λέξεων ἐν τῇ γενεᾷ τῇ καθ᾿ ἡμᾶς [γεινάμενον] γενέσθαι λεγόμενον. Ὅπερ ἱερὸς ἀνήρ, τὰ θεῖα λέγειν καὶ πράττειν ἐκπαιδόθεν μεμαθηκώς, ἀφηγήσατο. Ἀλλὰ μηδὲ τοῦτο πρὸς ἀπιστίαν ἑλκύσῃ τοὺς ἐντυγχάνοντας, τὸ ἐν τῇ καθ᾿ἡμᾶς γενεᾷ θαῦμα τοιοῦτον ἡγουμένους γενέσθαι ἀδύνατον· ἡ γὰρ χάρις τοῦ Πατρὸς [Πνεύματος] κατὰ γενεὰν [γενεὰς] εἰς ψυχὰς ὁσίας διαβαίνουσα, φίλους Θεοῦ καὶ προφήτας κατασκευάζει, καθὼς ἐδίδαξεν ὁ Σολομών. Καιρὸς δὲ λοιπὸν τῆς ἱερᾶς ἐκείνης ἀπάρξασθαι διηγήσεως.

C β´. Ἐγένετό τις ἐν τοῖς κατὰ Παλαιστίνην μοναστηρίοις ἀνήρ, βίῳ καὶ λόγῳ κοσμούμενος, ὃς ἐκ σπαργάνων αὐτῶν τοῖς μοναχικοῖς ἀνετράφη ἤθεσί τε καὶ 3700 A πράγμασι· Ζωσιμᾶς ἦν ὄνομα τούτῳ τῷ γέροντι. Καὶ μή τις τῇ ἐπωνυμίᾳ [ὁμωνυμίᾳ] νομισάτω με ἐκεῖνον λέγειν τὸν Ζωσιμᾶν, τὸν ἐν δόγμασί ποτε διαβληθέντα ὡς ἑτερόδοξον· ἄλλος γὰρ οὗτος, καὶ ἄλλος ἐκεῖνος, καὶ πολὺ τὸ μεταξὺ τῶν δύο τὸ διάφορον, εἰ καὶ μίαν ἐκέκτηντο τὴν προσηγορίαν ἀμφότεροι. Οὗτος τοίνυν ὁ Ζωσιμᾶς ὀρθόδοξος, ὃς ἐμόνασεν ἀρχῆθεν ἔν τινι τῶν πάλαι μοναστηρίων, πᾶν εἶδος [ὡς οἷόν τε] ἀσκήσεως μετερχόμενος, καὶ πρὸς πᾶσαν ἐγκράτειαν γενόμενος ἐπιτήδειος· πάντα μὲν γὰρ κανόνα παραδεδομένον ὑπὸ τῶν πρὸς τὴν τοιαύτην αὐτῶν παλαίστραν παιδοτριβησάντων ἐφύλαττεν, πολλὰ δὲ καὶ αὐτὸς προσεπενόησεν οἴκοθεν, ὑποτᾶξαι ζητῶν τὴν σάρκα τῷ πνεύματι. Καί γε τοῦ σκοποῦ οὐ διήμαρτεν· οὕτω γὰρ ἦν ὁ γέρων [ἐπίσημος] περὶ τὸ πνευματικὸν [περὶ τὸ πρακτικόν], ὡς πολλοὺς πολλάκις τῶν ἐγγύθεν μοναστηρίων, ἔστι δὲ ὅτε καὶ τῶν μακρὰν ἀπεχόντων, φοιτᾶν πρὸς αὐτὸν καὶ πρὸς ἐγκράτειαν ὑπὸ τῆς ἐκείνου διδασκαλίας τυποῦσθαι [καὶ κανονίζεσθαι]. B Καίπερ δὲ οὕτως ἔχων περὶ τὸ πρακτικὸν εἶδος ὁ γέρων, οὐδὲ τῆς μελέτης τῶν θείων λογίων ποτὲ παρημέλησεν· ἀλλὰ καὶ κοιταζόμενος καὶ ἀνιστάμενος, καὶ ἐν χερσὶ κρατῶν τὸ ἐργόχειρον, ὅθεν τὴν τροφὴν ἐπορίζετο [καὶ τροφῆς εἰ δέον καλεῖν τροφὴν ἧς ἐκεῖνος ἐγεύσατο μεταλαμβάνων]. Εἰ δὲ θέλεις μαθεῖν τῆς τροφῆς, ἧς ἐκεῖνος ἐγεύετο, ἓν ἔργον εἶχεν ἐκεῖνος ἀσίγητον, μηδέ ποτε δαπανώμενον, τὸ ψάλλειν διὰ παντός, καὶ μελέτην ἀεὶ ποιεῖσθαι τῶν ἱερῶν λογίων [τὰ ἱερώτατα λόγια]. Πολλάκις γοῦν φασί τινες καὶ θείας ὁράσεως ἀξιοῦσθαι τὸν γέροντα θεόθεν αὐτῷ γειναμένης ἐλλάμψεως, καθάπερ ὁ Κύριος εἶπεν, Οἱ τὴν σάρκα δηλαδὴ τὴν ἑαυτῶν ἐκκαθάραντες, καὶ νήφοντες ἀεὶ ἐγρηγορότι τῷ τῆς ψυχῆς αὐτῶν ὄμματι, ὁρῶσι θείας ἐλλάμψεως ὁράσεις, ἀῤῥαβῶνας ἐντεῦθεν τοῦ μένοντος αὐτοὺς καλοῦ κομιζόμενοι.

γ´. Ἔλεγεν οὖν ὁ Ζωσιμᾶς, ἐξ αὐτῶν εἰπεῖν τῶν πατρικῶν [μητρικῶν] ἀγκαλῶν ἐν τῷ μοναστηρίῳ τούτῳ δεδόσθαι, καὶ μέχρι τρίτου καὶ πεντηκοστοῦ ἔτους ἐν αὐτῷ τὸν δρόμον τὸν ἀσκητικὸν ἠνυκέναι. Μετὰ C δὲ ταῦτα παρενωχλήθη, ὡς ἔφασκεν, ὑπό τινων λογισμῶν, ὡς ἄρα εἴη τελειούμενος ἐν ἅπασι, τῆς ἑτέρου διδασκαλίας οὐδαμῶς προσδεόμενος· ταῦτα γάρ, ὡς ἔλεγε, καθ᾿ ἑαυτὸν ἐλογίζετο. Ἆράγε ἔστιν ἐν τῇ γῇ μοναχός, ὁ δυνάμενος ξένον τι παραδοῦναί μοι, ἢ ὠφελῆσαί με ἰσχύων, ὅπερ οὐκ οἶδα, οὐδὲ πέπραχα, εἶδος ἀσκήσεως; Ἆρα εὑρίσκεται τῶν ἐν ἐρήμῳ φιλοσοφούντων ἀνήρ, ὃς κατὰ πρᾶξιν ἢ θεωρίαν πρωτεύει μου; Ταῦτα δὲ λογιζομένου τοῦ γέροντος, ἐφίσταταί τις αὐτῷ καί φησι πρὸς αὐτόν· Ὦ Ζωσιμᾶ, καλῶς μὲν καὶ ὡς ἦν δυνατὸν ἀνθρώπῳ ἠγώνισαι, καλῶς δὲ καὶ τὸν ἀσκητικὸν δρόμον διήνυσας· πλὴν οὐδεὶς τῶν ἐν ἀνθρώποις ἐστὶν ἔχων τὸ τέλειον, ἀλλὰ μείζων ἐστὶν ὁ ἀγὼν ὁ προκείμενος τοῦ παρωχηκότος ἤδη, κἂν ὑμεῖς οὐ γινώσκετε. Ἵνα γνῷς καὶ αὐτὸς οὖν, πόσαι εἰσὶ καὶ ἄλλαι πρὸς σωτηρίαν ὁδοί, ἔξελθε ἐκ τῆς γῆς [τῆς] συγγενείας σου, καὶ ἐκ τοῦ οἴκου τοῦ πατρός σου, καθάπερ Ἀβραὰμ ἐκεῖνος ὁ ἐν πατριάρχαις αἰδέσιμος, καὶ δεῦρο εἰς D τόδε τὸ μοναστήριον, τὸ πλησίον Ἰορδάνου τοῦ ποταμοῦ διακείμενον.

δ´. Αὐτίκα γοῦν ὁ γέρων, ἀκολουθῶν τῷ κελεύσματι, ἐξίησι τοῦ μοναστηρίου, ἐν ᾧ ἐκπαιδόθεν ἐμόνασε· καὶ καταλαβὼν Ἰορδάνην τὸν ἐν ποταμοῖς ἁγιώτατον, ὁδηγεῖται ὑπὸ τοῦ κελεύσαντος αὐτὸν εἰς ἐκεῖνο τὸ μοναστήριον, εἰς ὃ ὁ Θεὸς αὐτὸν γενέσθαι 3701 Α παρεκελεύσατο. Κρούσας τοίνυν τῇ χειρὶ τὴν θύραν [τῆς αὐλῆς] ἐντυγχάνει πρῶτον μοναχῷ τῷ τὴν θύραν φυλάττοντι· ἐκεῖνος δὲ αὐτὸν μηνύει πρὸς τὸν ἡγούμενον· ὁ δὲ τοῦτον δεξάμενος, σχῆμά τε καὶ ἦθος εὐλαβείας θεασάμενος, βαλόντα τὴν συνήθη τοῖς μοναχοῖς μετάνοιαν καὶ λαβόντα εὐχήν, ἠρώτησεν αὐτόν. -Πόθεν, ἀδελφέ, παραγέγονας, καὶ τίνος ἕνεκα πρὸς τοὺς ταπεινοὺς ἐλήλυθας γέροντας; Ὁ δὲ Ζωσιμᾶς ἀπεκρίνατο, Τὸ μὲν πόθεν, λέγειν οὐκ ἀναγκαῖόν μοι, ὠφελείας δὲ χάριν, ὦ Πάτερ ἐλήλυθα· ἀκήκοα γὰρ περὶ ὑμῶν ἔνδοξα [μέγιστά τε] καὶ ἀξιέπαινα, δυνάμενα ψυχὴν προσοικειῶσαι Χριστῷ τῷ Θεῷ ἡμῶν. Εἶπε δὲ πρὸς αὐτὸν ὁ ἡγούμενος, Ὁ Θεός, ἀδελφέ, ὁ μόνος ἰώμενος τὴν ἀνθρωπίνην ἀσθένειαν, αὐτὸς καὶ σὲ καὶ ἡμᾶς διδάξει τὰ θεῖα θελήματα, καὶ ὁδηγήσει εἰς τὸ ποιεῖν τὰ προσήκοντα· ἄνθρωπος γὰρ ἄνθρωπον ὠφελῆσαι οὐ δύναται, εἰ μὴ ἕκαστος ἑαυτῷ προσέχοι διαπαντὸς καὶ νήφοντι τῷ νῷ τὸ δέον ἐργάζοιτο, Θεὸν κεκτημένος τῶν πραττομένων συλλήπτορα. Πλὴν ἐπείπερ, ὡς ἔφης, B ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ θεάσασθαι ὑμᾶς τοὺς ταπεινοὺς κεκίνηκε γέροντας, μεῖνον μεθ᾿ ἡμῶν, εἴπερ τούτου παραγέγονας ἕνεκα, καὶ πάντας ἡμᾶς διαθρέψει, τῇ τοῦ Πνεύματος χάριτι, ὁ ποιμὴν ὁ καλός, ὁ δοὺς τὴν ψυχὴν αὐτοῦ λύτρον ὑπὲρ ἡμῶν, καὶ τὰ ἴδια πρόβατα καλῶν ἐξ ὀνόματος. Ταῦτα εἰπόντος τοῦ ἡγούμενου τῷ Ζωσιμᾷ, βαλὼν αὖθις μετάνοιαν, καὶ αἰτήσας εὐχήν, καὶ ἐπειπών, Ἀμήν, ἔμεινεν εἰς ἐκεῖνο τὸ μοναστήριον.

ε´. Εἶδε δὲ γέροντας πράξει καὶ θεωρίᾳ ἐκλάμποντας [καὶ τῷ πνεύματι ζέοντας], καὶ τῷ Κυρίῳ δουλεύοντας· ψαλμωδία γὰρ ἦν ἀκατάπαυστος, στάσιν ἔχουσα παννύχιον καὶ ἐν χερσὶν εἶχον ἀεὶ τὸ ἐργόχειρον, καὶ οἱ ψαλμοὶ ἐπὶ στόματος. Λόγος γὰρ ἀργὸς οὐκ ἐπολιτεύετο, φροντὶς πραγμάτων παρ᾿ ἐκείνοις οὐκ ἐχρημάτιζε, πρόσοδοί τε δι᾿ἔτους ἀριθμούμεναί [τε καὶ συναγόμεναι] καὶ μέριμναι βιωτικοῖς μόχθοις ἁρμόζουσαι, οὐδὲ ὀνόματι παρ᾿ αὐτοῖς ἐγνωρίζοντο· ἀλλ᾿ἓν ἦν [καὶ πρῶτον] καὶ μόνον τὸ C σπουδαζόμενον πᾶσι, τὸ ἕκαστον αὐτῶν νεκρὸν εἶναι τῷ σώματι, ὡς ἅπαξ τῷ κόσμῳ καὶ τοῖς ἐν κόσμῳ ἅπασιν ἀποθανόντα, καὶ μὴ ὑπάρχοντα. Τροφὴν δὲ εἶχον ἀδάπανον, τὰ θεόπνευστα λόγια· ἔτρεφον δὲ καὶ τὸ σῶμα τοῖς ἀναγκαίοις μόνοις, ἄρτῳ καὶ ὕδατι, ὡς ἕκαστον εἶναι πρὸς τὴν θείαν ἀγάπην διάπυρον. Ταῦτα Ζωσιμᾶς, ὡς εἶπε, θεώμενος ᾠκοδομεῖτο λίαν ἐπεκτεινόμενος πρὸς τὰ ἔμπροσθεν, ἀεί τε συναύξων τὸν δρόμον τὸν ἴδιον, καὶ συνεργάτας εὑρὼν καλῶς τὸν θεῖον νεουργοῦντας παράδεισον.

ς´. Ἡμερῶν δὲ διελθουσῶν ἱκανῶν, ἤγγισεν ὁ καιρός, καθ᾿ὃν ἱερὰς νηστείας ἐκτελεῖν Χριστιανοῖς παραδέδοται, προκαθαίρουσιν ἑαυτοὺς εἰς τὴν τοῦ θείου πάθους καὶ τῆς ἀναστάσεως τοῦ Χριστοῦ προσκύνησιν. Τῆς δὲ πύλης τοῦ μοναστηρίου ἀνοιγομένης μηδέποτε, ἀλλὰ ἀεὶ κεκλεισμένης καὶ ποιούσης τοῖς μοναχοῖς τὴν ἄσκησιν ἀνενόχλητον· οὐδὲ γὰρ ἦν ἀνοῖξαι, εἰ μή που μοναχὸς διά τινα χρείαν ἀναγκαίαν παρέβαλλεν· ἔρημος γὰρ ἦν ὁ τόπος, καὶ τοῖς ἐκ D γειτόνων πλείοσι μοναχοῖς οὐκ ἀνεπίβατος [δὲ] μόνον ἀλλὰ καὶ ἄγνωστος. Κανὼν δέ τις οὗτος ἐν τῷ μοναστηρίῳ [ἄνωθεν] ἐφυλάττετο, δι᾿ὅν, οἶμαι, Θεὸς καὶ Ζωσιμᾶν εἰς ἐκεῖνο τὸ μοναστήριον ἤγαγε. Τίς δὲ ὁ κανών, καὶ πῶς ἐφυλάττετο, ἔνθεν ἐρῶ· Τῇ Κυριακῇ, ἐξ ἧς πρώτη τῶν νηστειῶν ἑβδομὰς ὀνομάζεσθαι εἴωθεν, ἐτελεῖτο δηλαδὴ ἡ θεία μυσταγωγία κατὰ τὸ σύνηθες, καὶ τῶν ἀχράντων ἐκείνων ἕκαστος καὶ ζωοποιῶν μυστηρίων ἐγίνετο μέτοχος· καὶ τροφῆς μικρᾶς, ὡς ἔθος ἦν, μετελάμβανον. Μετὰ τοῦτο συνήγοντο πάντες εἰς τὸ εὐκτήριον, καὶ γενομένης εὐχῆς ἐκτενοῦς καὶ γονυκλισίας ἐφ᾿ἱκανόν, 3704 A ἠσπάζοντο ἀλλήλους οἱ γέροντες, καὶ τὸν ἡγούμενον, περιπτυσσόμενος ἕκαστος, βάλλων μετάνοιαν, ᾐτεῖτο λαβεῖν εὐχὴν καὶ ἔχειν πρὸς τὸν προκείμενον ἀγῶνα συναγωνιστὴν καὶ ἔμπειρον.

ζ´. Τούτων δὲ γενομένων, ἡ θύρα τοῦ μοναστηρίου ἠνοίγετο, καὶ ψάλλοντες συμφώνως τό, Κύριος φωτισμός μου καὶ Σωτήρ μου, τίνα φοβηθήσομαι; Κύριος ὑπερασπιστὴς τῆς ζωῆς μου, ἀπὸ τίνος δειλιάσομαι; καὶ τὰ ἑξῆς τοῦ ψαλμοῦ, ἐξῄεσαν ἅπαντες τοῦ μοναστηρίου· ἕνα τινὰ πολλάκις ἢ δεύτερον φύλακα τοῦ μοναστηρίου καταλιμπάνοντες, οὐχ ἵνα φυλάξειε τὰ ἔνδοθεν ἀποκείμενα (οὐδὲ γὰρ ἦν τι παρ᾿ἐκείνοις κλέπταις εὐάλωτον), ἀλλ᾿ ἵνα μὴ τὸ εὐκτήριον ἀλειτούργητον καταλείψειεν. Ἕκαστος δὲ αὐτὸν ἐπεσίτιζεν, ὥσπερ ἠδύνατο καὶ ὥσπερ ἐβούλετο· ὁ μὲν γὰρ ἄρτον ἐκόμιζε τῇ χρείᾳ τοῦ σώματος σύμμετρον, ὁ δὲ ἰσχάδας, ἄλλος φοίνικας, ἕτερος ὄσπρια βραχέντα ἐν ὕδατι, ἄλλος δὲ οὐδέν, εἰ μὴ τὸ σῶμα ἴδιον καὶ τὸ ῥάκιον ὁ περιεβέβλητο, ἐτρέφετο καὶ ὁσάκις ἡ φύσις ἠνάγκαζε ταῖς φυομέναις Bβοτάναις κατὰ τὴν ἔρημον. Κανὼν δὲ ἦν ἑκάστῳ αὐτῶν καὶ νόμος οὗτος παρ᾿ αὐτοῖς φυλαττόμενος ἀπαράβατος, τὸ μὴ γινώσκειν ἕτερος ἕτερον, πῶς ἐγκρατεύεται, ἢ πῶς διάγει ὁ ἕτερος. Τὸν γὰρ Ἰορδάνην εὐθὺς περαιούμενοι, μακρὰν ἀπ᾿ἀλλήλων ἕκαστος ἐχωρίζετο, καὶ πολλὴν [πόλιν] εἶχε τὴν ἔρημον, καὶ οὐδεὶς παρέβαλλε πρὸς τὸν ἕτερον· ἀλλὰ καὶ εἴπερ εἷς ἐξ αὐτῶν ἐθεάσατο μακρόθεν ἕτερον ἐπ᾿ἐκεῖνον ἐρχόμενον, εὐθέως ἐξέκλινε τοῦ κατ᾿εὐθεῖαν πορεύεσθαι, καὶ ἐφ᾿ἕτερον μέρος ἐγίνετο, ἑαυτῷ δὲ ἔζη καὶ τῷ Θεῷ, ψάλλων διαπαντὸς καὶ τροφῆς ἐπιχείρου γευόμενος.

η´. Οὕτω τοίνυν ἁπάσας τὰς ἡμέρας τῆς νηστείας διατελοῦντες, ὑπέστρεφον εἰς τὸ μοναστήριον, ἐν τῇ Κυριακῇ τῇ πρὸ τοῦ ζωοποιοῦ τοῦ Σωτῆρος ἐκ νεκρῶν ἀναστάσεως, ἣν ἑορτὴν προεόρτιον μετὰ βαΐων ἑορτάζειν ἡ Ἐκκλησία παρέλαβεν. Ὑπέστρεφε δὲ ἕκαστος ἔχων τοῦ ἰδίου σκοποῦ γεώργιον, τὴν ἰδίαν συνείδησιν, γινώσκουσαν ὅπως εἰργάσατο καὶ ποίων πόνων σπέρματα κατεβάλετο· καὶ οὐδεὶς ἠρώτα C τoπαράπαν [τὸ παράπαν] τὸν ἕτερον, πῶς ἢ τίνα τρόπον τὸν προκείμενον ἀγῶνα διήθλησεν. Οὗτος μὲν ἦν ὁ τοῦ μοναστηρίου κανών, καὶ οὕτω καλῶς ἐκτελούμενος. Ἕκαστος γὰρ αὐτῶν ἐν τῇ ἐρήμῳ γινόμενος, ὑπ᾿ἀθλοθέτῃ τῷ Θεῷ καθ᾿ ἑαυτὸν ἀγωνιζόμενος, τοῦ μὴ ἀρέσκειν ἀνθρώποις καὶ κατ᾿ἐπίδειξιν ἐγκρατεύεσθαι [ἐλευθερούμενος]· τὰ γὰρ δι᾿ἀνθρώπους γινόμενα καὶ πρὸς τὸ ἀρέσκειν ἀνθρώποις τελούμενα, μὴ ὅτι γε εἰπεῖν οὐδὲν ὠφελοῦσι τὸν πράττοντα, ἀλλὰ καὶ πολλῆς γίνονται ζημίας τῷ ποιοῦντι παραίτια.

θ´. Τότε τοίνυν ὁ Ζωσιμᾶς τῷ συνήθει νόμῳ τοῦ μοναστηρίου τὸν Ἰορδάνην ἐπέρασε, μικρά τινα κομισάμενος ἐφόδια πρὸς τὴν χρείαν τοῦ σώματος, καὶ αὐτὸ τὸ ῥάκος ὅπερ ἠμφίεστο. Καὶ τὸν μὲν κανόνα διετέλει, τὴν ἔρημον διερχόμενος, καὶ καιρὸν τροφῆς ἐποιεῖτο τὴν ἀνάγκην τῆς φύσεως· ἐκάθευδε δὲ νυκτὸς εἰς τὴν γῆν ὀλίγον κατακλινόμενος καὶ ὕπνου μετρίου γευόμενος, ὅπου δ᾿ἂν αὐτὸν ὁ τῆς D ἑσπέρας χρόνος κατέλαβεν· ὄρθρου δὲ πάλιν βαθέως τοῦ βαδίζειν πάλιν ἀπήρχετο, ἔχων ἀεὶ τῆς κινήσεως τὸν τόνον ἀνένδοτον. Εἰς ἐπιθυμίαν δὲ ἦλθεν, ὡς ἔλεγε, γενέσθαι κατὰ τὴν [ἐνδοτέραν] ἔρημον [ἐλπίσας ... εὑρεῖν τινα πατέρα κατ᾿ αὐτὴν] διατρίβοντα, δυνάμενον αὐτὸν συμβαλέσθαι πρὸς τὸ ποθούμενον· καὶ δὴ συντόνως τὴν ὁδοιπορίαν διήνυεν, ὡς ἐπί τι σπεύδων περιφανὲς καὶ πρόδηλον καταγώγιον. Εἴκοσι δὲ ἡμερῶν ὁδὸν διανύσας, ἕως ὅτε ὁ τῆς ἕκτης ὥρας ἦλθε καιρός, ἔστη τῆς ὁδοιπορίας μικρόν, καὶ βλέψας πρὸς ἀνατολάς, ἐτέλει τὴν συνήθη εὐχήν· εἰώθει γὰρ τεταγμένους τῆς ἡμέρας καιρούς, ἐγκόπτειν μὲν τῆς ὁδοιπορίας τὸ σύντονον, καὶ μικρὸν τοῦ κόπου διαναπαύεσθαι, ἑστὼς δὲ ψάλλειν καὶ γόνυ κλίνειν, καὶ οὕτω προσεύχεσθαι.

3705 A ι´. Ἐν δὲ τῷ ψάλλειν καὶ ὁρᾶν εἰς τὸν οὐρανὸν ἀκαταπαύστῳ ὄμματι, ὁρᾷ ἐκ δεξιοῦ κλίτους, ἐν ᾧ ἑστὼς τὴν ἕκτην προσηύχετο, ἀποσκίασμα φανὲν ὡς ἀνθρωπίνου σώματος. Καὶ τὰ πρῶτα μὲν ἐταράττετο, φάσμα δαιμονικὸν ὑποπτεύων ὁρᾶν, καὶ γέγονε συντρόμος· τῷ δὲ σημείῳ τοῦ σταυροῦ σφραγισάμενος [καὶ τὸν φόβον ἀποσεισάμενος] [ἤδη γὰρ τέλος εἶχεν ἡ εὐχὴ αὐτοῦ], ἐπιστρέψας τὸ ὄμμα, ὁρᾷ τινα κατὰ ἀλήθειαν πρὸς μεσημβρίαν βαδίζοντα· γυμνὸν δὲ ἦν τὸ ὁρώμενον, μέλαν τῷ σώματι, ὡς ἐξ ἡλιακῆς φλογὸς μέλαν γενόμενον, καὶ τρίχας ἔχοντα ἐν τῇ κεφαλῇ [λευκὰς] ὡσεὶ ἔριον, ὀλίγας δὲ καὶ αὐτάς, ὡς μὴ πλέον τοῦ τραχήλου τοῦ σώματος καταφέρεσθαι. Τοῦτο τοίνυν ὁ Ζωσιμᾶς θεασάμενος, καὶ ὥσπερ ἔνθους ὑφ᾿ἡδονῆς γενόμενος, περιχαρὴς τῷ παραδόξῳ θεάματι, ἤρξατο τρέχειν ἐπ᾿ἐκεῖνο τὸ μέρος, ἐφ᾿ᾧ καὶ τὸ ὁρώμενον ἔσπευδεν· ἔχαιρε γὰρ χαρὰν ἀνεκλάλητον· οὐδέπω γὰρ ἦν θεασάμενος ἐν ὅλῳ τῶν ἡμερῶν ἐκείνων διαστήματι ἀνθρωπίνου εἴδους, [ζῴου, ἢ πετηνοῦ, ἢ χερσαίου μορφὴν ἢ ἀποσκίασμα]. B Ἐζήτει γοῦν γνῶναι, τίς καὶ ποταπὸς ὁ ὁρώμενος, ἐλπίζων ὅτι τινῶν μεγάλων θεωρὸς καὶ ἐπόπτης γενήσεται.

ια´. Ὡς δὲ ἐπέγνω τὸν Ζωσιμᾶν ἐρχόμενον μήκοθεν, ἤρξατο φεύγειν καὶ τρέχειν ἐπὶ τὸ τῆς ἔρημου ἐνδότερον· ὁ δὲ Ζωσιμᾶς, ὥσπερ τοῦ γήρους ἐπιλαθόμενος, ἔτι δὲ καὶ τὸν κόπον τῆς ὁδοῦ μὴ λογισάμενος, συνέτεινεν ἑαυτὸν καταλαβεῖν τὸ φεῦγον αὐτὸν ἐπειγόμενος. Οὗτος μὲν ἐδίωκε, τὸ δὲ ἐδιώκετο· ἦν δ᾿ὁ τοῦ Ζωσιμᾶ δρόμος ὀξύτερος, καὶ κατ᾿ὀλίγον ἐγένετο τοῦ φεύγοντος πλησιώτερος. Ὡς δὲ ἤγγισεν ἤδη, ὥστε καὶ φωνὴν λοιπὸν ἐξακούεσθαι, ἤρξατο κράζειν ὁ Ζωσιμᾶς, καὶ τοιαύτας φωνὰς ἀφιέναι σὺν δάκρυσι· -Τί με φεύγεις γέροντα καὶ ἁμαρτωλὸν; δοῦλε τοῦ ὄντος Θεοῦ, μεῖνόν με, ὅστις ἂν εἶ, τὸν Θεὸν δι᾿ ὃν ταύτην τὴν ἔρημον ᾤκησας· μεῖνόν με τὸν ἀσθενῆ καὶ ἀνάξιον, τὴν ἐλπίδα ἣν ἔχεις πρὸς τὴν τούτου σου τοῦ καμάτου ἀντίδοσιν· στῆθι καὶ μετάδος εὐχῆς καὶ εὐλογίας τῷ γέροντι, C τὸν Θεὸν μὴ βδελυττόμενόν ποτέ τινα. Ταῦτα τοῦ Ζωσιμᾶ σὺν δάκρυσι λέγοντος, γεγόνασιν ἀμφότεροι τρέχοντες ἔν τινι τόπῳ, ἐν ᾧπέρ τις χείμαῤῥος ξηρὸς ἐτετύπωτο· οὔ μοι δοκεῖ ποτε γεινάμενος χείμαῤῥος, (πῶς γὰρ ἐν ἐκείνῃ, τῇ γῇ φανήσεται χείμαῤῥος;) ἀλλ᾿ ὁ τόπος τοιαύτης ἔλαχε θέσεως.

ιβ´. Ὡς οὖν κατέλαβον τὸν εἰρήμενον τόπον, τὸ μὲν φεῦγον κατῆλθε καὶ αὖθις ἀνῆλθε καὶ εἰς τὸ μέρος τὸ ἕτερον, ὁ δὲ Ζωσιμᾶς κεκμηκὼς καὶ μὴ τρέχειν δυνάμενος ἔστη τὸ ἕτερον μέρος τοῦ τόπου χειμαῤῥοειδοῦς, καὶ προσέθηκε τοῖς δάκρυσι δάκρυα καὶ ταῖς οἰμωγαῖς οἰμωγάς, ὡς πλησίον αὐτοῦ λοιπὸν τοὺς ὀδυρμοὺς ἐξακούεσθαι. Τότε ἐκεῖνον τὸ φεῦγον σῶμα φωνὴν τοιαύτην ἀφίησιν· -Ἀββᾶ Ζωσιμᾶ, συγχώρησόν μοι διὰ τὸν Κύριον, οὐ δύναμαι ἐπιστραφῆναι καὶ ὀφθῆναί σοι οὕτως εἰς πρόσωπον· γυνὴ γάρ εἰμι, καὶ γυμνή, καθάπερ ὁρᾷς, καὶ τὴν D αἰσχύνην τοῦ σώματός μου ἀπερικάλυπτον ἔχουσα. Ἀλλ᾿εἴπερ θέλεις πάντως ἁμαρτωλῷ γυναίῳ χαρίσασθαι μίαν εὐχήν, ῥῖψον μοι τὸ ῥάκος ὃ περιβέβλησαι, ὅπως ἐν αὐτῷ συγκαλύψω τὴν γυναικείαν ἀσθένειαν, καὶ στρέφωμαι πρὸς σέ, καὶ τὰς εὐχάς σου κομίζωμαι. Τότε φρίκη καὶ φρενῶν ἔκστασις ἔλαβε τὸν Ζωσιμᾶν, ὡς ἔλεγεν, ἀκούσαντα τέως ὅτι Ζωσιμᾶν αὐτὸν ἐκάλεσεν ἐξ ὀνόματος· ὀξὺς γὰρ ὢν ὁ ἀνὴρ καὶ πρὸς τὰ θεῖα σοφώτατος, ἐπέγνω ὅτι οὐκ 3708 A ἂν ἐξ ὀνόματος ἐκάλεσεν, ὃν οὐδέποτε εἶδε καὶ περὶ οὗ οὐδέποτε ἤκουσεν, εἰ μὴ τῷ προορατικῷ προδήλως χαρίσματι ἐλαμπρύνετο.

ιγ´. Ἐποίει δὲ σὺν τάχει τὸ κελευόμενον, καὶ περιελόμενος ὅπερ εἶχε παλαιὸν καὶ ἐῤῥωγὸς ἱμάτιον, ἔῤῥιψεν ἐπ᾿ αὐτήν, ὀπισθοφανῶς ἱστάμενος· ἡ δὲ λαβοῦσα αὐτὸ ἐκάλυψέ τινα μέρη τοῦ σώματος, ἅπερ ἔδει πλέον τῶν ἄλλων καλύπτεσθαι. Στρέφεται οὖν πρὸς τὸν Ζωσιμᾶν, καί φησι πρὸς αὐτόν· -Τί σοι ἔδοξεν, ἀββᾶ Ζωσιμᾶ, ἁμαρτωλὸν θεάσασθαι γύναιον; τί ἐξ ἐμοῦ μαθεῖν ἢ ἰδεῖν τοσοῦτον κόπον οὐκ ὤκνησας ἀναδέξασθαι; Ὁ δὲ εἰς γῆν κλίνας τὰ γόνατα, ᾔτει λαβεῖν εὐχὴν κατὰ τὸ σύνηθες, ἡ δὲ καὶ αὐτὴ βάλλει μετάνοιαν· καὶ ἔκειντο ἀμφότεροι ἐπὶ τὴν γῆν, ἕκαστος ἐξαιτῶν εὐλογῆσαι τὸν ἕτερον, καὶ οὐδὲν ἦν ἀκοῦσαι παρὰ ἀμφοτέρων λεγόμενον, εἰ μὴ τό, Εὐλόγησον. Μετὰ δὲ πλείστης ὥρας διάστημα, ἔφησεν ἡ γυνὴ πρὸς τὸν Ζωσιμᾶν· -Ἀββᾶ Ζωσιμᾶ, σοὶ τὸ εὐλογῆσαι ἁρμόζει καὶ εὔχεσθαι· σὺ γὰρ B πρεσβυτέρου ἀξία τετίμησαι, σὺ ἐκ πλείστων ἐτῶν τῷ ἁγίῳ θυσιαστηρίῳ παρίστασαι, καὶ πολλάκις τῶν θείων δώρων μυσταγωγὸς γεγένησαι. Ταῦτα τὸν Ζωσιμᾶν εἰς μείζονα φόβον καὶ ἀγωνίαν ἔβαλε, καὶ συντρόμος ὁ γέρων γενόμενος ἱδρῶτι περιεῤῥεῖτο καὶ ἔστενε, καὶ τὴν φωνὴν περιεκόπτετο· λέγει δὲ πρὸς αὐτήν, διακεκομμένῳ καὶ συνεχεῖ τῷ ἄσθματι· Δήλη μέν, ὦ μῆτερ πνευματική, καὶ ἐκ τοῦ ἤθους αὐτοῦ, ὅτι σὺ πρὸς Θεὸν ἐξεδήμησας καὶ τῷ πλείονι μέρει τῷ κόσμῳ νενέκρωσαι· δῆλον δὲ πλέον τὸ δεδομένον σοι χάρισμα, τῷ οὕτω με ἐξ ὀνόματος καλέσαι καὶ πρεσβύτερον λέγειν, ὃν οὐδέ ποτε τεθέασαι· ἀλλ᾿ἐπείπερ ἡ χάρις οὐκ ἐκ τῶν ἀξιωμάτων γνωρίζεται, ἀλλ᾿ἐκ τρόπων ψυχικῶν [χαρακτηρίζεσθαι εἴωθεν], αὐτὴ εὐλόγησον διὰ τὸν Κύριον, καὶ μετάδος εὐχῆς τῷ δεομένῳ τῆς σῆς ἀντιλήψεως.

ιδ´. Τῇ ἐνστάσει τοίνυν παραχωροῦσα τοῦ γέροντος, ἔφησεν ἡ γυνή· Εὐλογητὸς ὁ Θεός, ὁ τῆς σωτηρίας τῶν ἀνθρώπων καὶ ψυχῶν κηδόμενος. Τοῦ C δὲ Ζωσιμᾶ εἰπόντος τό, Ἀμήν, ἀνέστησαν ἐκ τῆς γονυκλισίας ἀμφότεροι, καί φησιν ἡ γυνὴ πρὸς τὸν γέροντα· Τίνος χάριν πρὸς ἐμὲ τὴν ἁμαρτωλὸν ἐλήλυθας, ἄνθρωπε; τίνος χάριν γυμνὸν πάσης ἀρετῆς ἰδεῖν ἠθέλησας γύναιον; Πλὴν ἐπείπερ σε πάντως ἡ χάρις τοῦ ἁγίου καθωδήγησε Πνεύματος, ὅπως τινὰ διακονίαν ἐκτελέσῃς τῷ χρόνῳ μου πρόσφορον [εἰπέ μοι], πῶς τὸ Χριστιανικὸν φῦλον πολιτεύεται σήμερον; πῶς οἱ βασιλεῖς; πῶς τὰ τῆς Ἐκκλησίας ποιμαίνεται; Ὁ δὲ Ζωσιμᾶς ἔφησε πρὸς αὐτήν, Ἐν ὀλίγῳ, μῆτερ, εὐχαῖς ὑμῶν ὁσίαις, πᾶσιν ὁ Χριστὸς εἰρήνην σταθηρὰν ἐχαρίσατο· ἀλλὰ δέξαι γέροντος ἀνάξιον παράκλησιν, καὶ εὖξαι ὑπὲρ τοῦ κόσμου παντός, καὶ ὑπὲρ ἐμοῦ τοῦ ἁμαρτωλοῦ, ἵνα μὴ ἄκαρπον τῆς ἔρημου ταύτης γένηταί μοι τὸ διάστημα. Ἐκείνη δὲ πρὸς αὐτὸν ἀπεκρίνατο· Σὲ μὲν δέον, ἀββᾶ Ζωσιμᾶ, ἱερέως ἔχοντα ἀξίωμα, ὡς εἶπον, ὑπὲρ ἐμοῦ καὶ πάντων προσεύχεσθαι· εἰς τοῦτο γὰρ αὐτὸ κεκλήρωσαι· πλὴν ἐπείπερ ὑπακοὴν ποιεῖν κελευόμεθα, τὸ προσταχθὲν ὑπὸ σοῦ προθύμως ποιήσομαι.

D ιε´. Ταῦτα εἰποῦσα, στρέφεται κατὰ ἀνατολάς, καὶ τοὺς ὀφθαλμοὺς εἰς τὸ ὕψος διαίρουσα, καὶ τὰς χεῖρας ἐκτείνουσα, ἤρξατο εὔχεσθαι ὑποψιθυρίζουσα· φωνὴ δὲ αὐτῆς οὐκ ἠκούετο ἔναρθρος, ὅθεν ὁ Ζωσιμᾶς οὐδὲν τῶν τῆς εὐχῆς δεδύνηται σημειώσασθαι· ἵστατο δέ, ὡς ἔλεγε, συντρόμος εἰς γῆν νενευκὼς καὶ μηδὲν καθόλου φθεγγόμενος. Ὤμνυε δέ, Θεὸν τοῦ λόγου προβαλλόμενος μάρτυρα, ὅτι ὡς εἶδεν αὐτὴν εἰς τὴν εὐχὴν χρονίσασαν, μικρὸν ἀνακύψας ἐκ τῆς εἰς γῆν κατανεύσεως, ὁρᾷ αὐτὴν ὑψωθεῖσαν ὡς ἕνα πῆχυν ἀπὸ τῆς γῆς καὶ τῷ ἀέρι κρεμαμένην καὶ οὕτω προσεύχεσθαι. Τοῦτο δὲ ὡς εἶδε, φόβῳ πλεῖον συνεχόμενος καὶ σφόδρα ἀγωνιῶν καὶ μηδὲν φθέγξασθαι ὅλως τολμῶν, καθ᾿ἑαυτὸν δὲ μόνον λέγων ἐπιπολὺ τό, Κύριε ἐλέησον, κείμενος δὲ ἐπὶ τῆς γῆς, ἐν 3709 A τῷ λογισμῷ ὁ γέρων ἐσκανδαλίζετο, μήποτε ἆρα πνεῦμα ᾖ καὶ τὴν εὐχὴν ὑποκρίνοιτο· Στραφεῖσα δὲ ἡ γυνή, ἤγειρε τὸν ἀββᾶν, λέγουσα· Τί σε, ἀββᾶ, οἱ λογισμοὶ συνταράττουσι σκανδαλισθέντα, ἐπ᾿ἐμοί, ὡς ὅτι πνεῦμα ὑπάρχω καὶ τὴν εὐχὴν ὑποκρίνομαι; πληροφορήθητι, ἄνθρωπε, ὅτι ἁμαρτωλόν εἰμι γύναιον, πλὴν τῷ βαπτίσματι τῷ ἁγίῳ τετείχισμαι· καὶ πνεῦμα οὔκ εἰμι, ἀλλὰ γῆ καὶ σποδὸς καὶ τὸ ὅλον σάρξ, μηδὲν πνευματικὸν ἐννοήσασα. Καὶ ἅμα ταῦτα λέγουσα, σφραγίζει ἑαυτὴν τῷ σημείῳ τοῦ σταυροῦ μέτωπόν τε καὶ ὄμματα, χείλη τε καὶ τὸ στῆθος, λέγουσα, οὕτως, Ὁ Θεός, ἀββᾶ Ζωσιμᾶ, ἐξελέτω ἡμᾶς ἐκ τοῦ πονηροῦ καὶ τῆς ἐνέδρας αὐτοῦ, ὅτι πολλὴ καθ᾿ἡμῶν ἡ ἰσχὺς αὐτοῦ.

ις´. Ταῦτα τοίνυν ἀκούσας ὁ γέρων καὶ θεασάμενος, ἔῤῥιψεν ἑαυτὸν εἰς τὸ ἔδαφος, καὶ ἐπελάβετο τῶν ποδῶν αὐτῆς σὺν δάκρυσι λέγων, Ὁρκίζω σε κατὰ [τοῦ ὀνόματος] τοῦ Χριστοῦ τοῦ Θεοῦ ἡμῶν, τοῦ ἐκ Παρθένου τεχθέντος, δι᾿ὃν ταύτην ἠμφίεσο τὴν γύμνωσιν, δι᾿ὃν τὰς σάρκας ταύτας οὕτω B κατεδαπάνησας, μηδὲν κρύψῃς ἀπὸ τοῦ δούλου σου, τίς εἶ, καὶ πόθεν, καὶ πότε, καὶ ποίῳ τρόπῳ τὴν ἔρημον ταύτην κατῴκησας· μηδὲν κρύψῃς ἀπ᾿ἐμοῦ τὰ κατὰ σέ, ἀλλὰ πάντα διήγησαι, ὅπως τὰ μεγαλεῖα τοῦ Θεοῦ ποιήσῃς κατάδηλα· Σοφία γὰρ κεκρυμμένη καὶ θησαυρὸς ἀφανής, τίς ὠφέλεια ἐπ᾿ἀμφοτέροις; καθὰ γέγραπται· εἰπέ μοι πάντα διὰ Κύριον· οὐ γὰρ καυχήσεως ἕνεκεν λέξεις ἢ ἐπιδείξεως, ἀλλ᾿ἵνα με πληροφορήσῃς τὸν ἁμαρτωλὸν καὶ ἀνάξιον· πιστεύω γὰρ τῷ Θεῷ, ᾧ ζῇς καὶ πεπολίτευσαι, ὅτι τούτου ἕνεκεν εἰς τὴν ἔρημον ταύτην ὡδηγήθην, ὅπως τὰ κατὰ σὲ ποιήσῃ Κύριος κατάδηλα· οὔκ ἐστι τοίνυν τῆς ἡμετέρας δυνάμεως τοῖς κρίμασι τοῦ Θεοῦ διαμάχεσθαι· εἰ μὴ γὰρ ἦν εὐάρεστον Χριστῷ τῷ Θεῷ ἡμῶν τὸ γνωσθῆναί σε καὶ ὅπως ἠγώνισαι, οὐδὲ συνεχώρει θεαθῆναί σε ὑπό τινος, οὐδὲ ἐμὲ τοσαύτην ὁδὸν διανῦσαι ἐνίσχυε, τὸν μηδέποτε προθέμενον ἢ δυνάμενον ἐξελθεῖν τοῦ κελλίου μου.

ιζ´. Ταῦτα εἰπόντος καὶ ἕτερα πλείονα τοῦ ἀββᾶ C Ζωσιμᾶ, ἐγείρασα αὐτὸν ἡ γυνή, ἔφησε πρὸς αὐτόν, -Αἰσχύνομαι, ἀββᾶ μου, εἰπεῖν σοι τὴν αἰσχύνην τῶν ἔργων μου, συγχώρησόν μοι διὰ τὸν Κύριον, πλὴν ἐπείπερ γυμνόν μου τὸ σῶμα τεθέασαι, ἀπογυμνώσω σοι καὶ τὰς πράξεις μου, ἵνα γνῷς πόσης αἰσχύνης καὶ ἐντροπῆς ἡ ψυχή μου πεπλήρωται. Οὐ γάρ, ὥσπερ ὑπέλαβες, τοῦ μὴ καυχᾶσθαι ἕνεκεν τὰ κατ᾿ἐμαυτὴν οὐκ ἤθελον ἐξηγήσασθαι (τί γὰρ καὶ ἔχω καυχήσασθαι) σκεῦος ἐκλογῆς τοῦ διαβόλου γειναμένη; οἶδα δὲ ὅμως ὅτι ἐὰν ἀπάρξωμαι τῆς κατ᾿ἐμαυτὴν ἐξηγήσεως, φεύγεις ἀπ᾿ἐμοῦ, ὡς φεύγει τις ἀπὸ ὄφεως, μὴ φέρων ἀκοῦσαι τοῖς ὠσὶν ἅπερ ἄτοπα πέπραχα· λέγω δὲ ὅμως μὴ σιωπῶσα μηδέν, ἐξορκοῦσά σε πρότερον μὴ διαλιπεῖν ὑπὲρ ἐμοῦ προσευχόμενον, ὅπως εὕροιμι ἔλεος ἐν τῇ ὥρᾳ τῆς κρίσεως. Τοῦ δὲ γέροντος ἀκατασχέτως δακρύοντος, ἤρξατο ἡ γυνὴ τῆς καθ᾿ἑαυτὴν διηγήσεως, οὕτως εἰποῦσα·

ιη´. -Ἐγώ, ἀδελφέ, πατρίδα μὲν ἔσχον τὴν Αἴγυπτον· ζώντων δὲ τῶν γονέων μου δωδέκατον ἔτος D ἀνύουσα, τὴν πρὸς ἐκείνους στοργὴν ἀθετήσασα, ἐγεινάμην εἰς Ἀλεξάνδρειαν· καὶ ὅπως μὲν τὴν ἀρχήν, τὴν ἐμαυτῆς παρθενίαν διέφθορα, καὶ πῶς ἀκρατῶς καὶ ἀκορέστως εἶχον περὶ τὸ πάθος τῆς μίξεως, αἰσχύνομαι ἐννοεῖν· τοῦτο γὰρ νῦν εἰπεῖν ὑπάρχει σεμνότερον, ὃ δὲ συντόμως ἐρῶ, ἵνα τὸ ἐμπαθές μου γνῷς καὶ φιλήδονον, δέκα ἑπτὰ καὶ πρὸς ἐνιαυτούς, συγχώρησον, διετέλεσα δημόσιον προκειμένη τῆς ἀσωτείας ὑπέκκαυμα, οὐ δόσεώς τινος, μὰ τὴν ἀλήθειαν, ἕνεκεν, οὐδὲ γάρ τινων διδόναι πολλάκις θελόντων ἐλάμβανον. Τοῦτο δὲ ἐπενόησα, ἵνα πλείστους ποιήσω προσέχειν μοι, δῶρον ἐκτελοῦσα τὸ ἐμοὶ καταθύμιον· μηδὲ γὰρ νομίσῃς με ὡς εὐποροῦσαν μὴ δέχεσθαι· προσαιτοῦσα διέζων, 3712 A καὶ πολλάκις στυππίον νήθουσα, ἐπιθυμίαν δὲ εἶχον ἀκόρεστον καὶ ἀκατάσχετον ἔρωτα τῷ ἐν βορβόρῳ κυλίεσθαι· καὶ τοῦτό μοι τὸ ζῆν ἦν τε καὶ ἐλογίζετο τὸ διαπαντὸς ἐκτελεῖν τὴν ὕβριν τῆς φύσεως.

ιθ´. -Τοῦτον τοίνυν βιούσης μου τὸν τρόπον, ὁρῶ ἔν τινι καιρῷ τοῦ θέρους ἀνδρῶν Λιβύων καὶ Αἰγυπτίων ὄχλον πολύν, τρεχόντων ὡς ἐπὶ θάλασσαν· ἠρώτησά τε τινὰ τὸν τότε παρατυχόντα μοι, Ποῦ σπουδάζουσιν ἆρα οἱ ἄνδρες οὗτοι οἱ τρέχοντες; Ὁ δὲ ἀπεκρίνατο λέγων· -Εἰς Ἱεροσόλυμα πάντες ἀνέρχονται, τῆς Ὑψώσεως ἕνεκεν τοῦ τιμίου σταυροῦ, ἥτις μετ᾿ὀλίγας ἡμέρας εἴωθε γίνεσθαι. Ἔφην τε πρὸς ἐκεῖνον ἐγώ, Ἆρά γε λαμβάνουσι κἀμὲ σὺν αὐτοῖς, εἴπερ ἀκολουθῆσαι θελήσω; Ὁ δὲ πρός με, Ἐὰν ἔχεις τὸν ναῦλόν σου καὶ τὴν δαπάνην, οὐδεὶς ὁ κωλύων σε. Εἶπον δὲ πρὸς αὐτόν· Ὄντως, ἀδελφέ, ναῦλον [καὶ] δαπάνην οὐ κέκτημαι· ἀπέρχομαι δὲ κἀγώ, καὶ ἀνέρχομαι εἰς ἓν τῶν πλοιαρίων ὧν B ἐμισθώσαντο, καὶ θρέψαι με ἔχουσι κἂν μὴ θέλουσι· σῶμα γὰρ ἔχω, ἀντὶ ναύλου λαμβάνουσι. Διὰ τοῦτο δὲ ἤθελον ἀπελθεῖν (ἀββᾶ μου, συγχώρησον), ἵνα σχῶ πολλοὺς ἐραστὰς ἐν ἑτοίμῳ τοῦ πάθους μου. Εἶπόν σοι, ἀββᾶ Ζωσιμᾶ, μὴ ἀναγκάσῃς εἰπεῖν σοι τὴν ἀσχημοσύνην μου· φρίττω γάρ, οἶδεν ὁ Κύριος, μολύνουσα καὶ σὲ καὶ τὸν ἀέρα τοῖς λόγοις μου.

κ´. Ὁ δὲ Ζωσιμᾶς δάκρυσι βρέχων τὸ ἔδαφος, πρὸς αὐτὴν ἀπεκρίνατο· Λέγε διὰ τὸν Κύριον, ὦ μῆτέρ μου, λέγε, καὶ μὴ ἐγκόψῃς τὸν [εἱρμὸν] τῆς τοιαύτης ἐπωφελοῦς διηγήσεως. Ἡ δὲ αὖθις ἀναλαβοῦσα τοῖς προτέροις (ῥήμασι, προστέθεικε ταῦτα· -Ἐκεῖνος τοίνυν ὁ νεανίας, ἀκούσας τὸ αἰσχρὸν τῶν ρημάτων, γελῶν ἀνεχώρησεν· ἐγὼ δὲ ρίψασα τὴν ἠλεκάτην [ἠλακάτην], ἥνπερ ἐβάσταζον (ταύτην γὰρ συμβέβηκε διὰ χρόνου βαστάζειν με), τρέχω πρὸς θάλασσαν, ἔνθα τοὺς τρέχοντας ἔβλεπον τρέχοντας· καὶ βλέπουσα νέους τινας πρὸς τὸν αἰγιαλὸν ἑστῶτας, ὡσεὶ C δέκα τὸν ἀριθμὸν ἢ καὶ πλείονας, σφριγῶντας τοῖς σώμασιν ἅμα καὶ τοῖς κινήμασι, καὶ ἱκανούς μοι φανέντας πρὸς τὸ ζητούμενον (ὡς ἔοικε δὲ καὶ ἄλλους συμπλωτῆρας ἀνέβαινον· καὶ γὰρ καὶ ἕτεροι προανελθόντες ἦσαν εἰς τὰ πλοιάρια), ἀναιδῶς δέ, οὕτως ἦν μοι ἔθος, εἰς μέσον αὐτῶν εἰσεπήδησα· Λάβετε, ἔφην, καὶ μὲ ὅπου ἀπέρχεσθε· οὐκ ἔχω γὰρ ὑμῖν εὑρεθῆναι ἀδόκιμος· εἶτα ἕτερα εἰποῦσα ῥήματα αἰσχρότερα, ἐκίνησα ἅπαντας εἰς γέλωτα. Οἱ δὲ τὸ πρὸς ἀναίδειαν ἐπαγωγὸν θεασάμενοι, λαβόντες ἀνάγουσί με εἰς ὅπερ εἶχον πλοιάριον ἕτοιμον· κἀκεῖνοι γὰρ ἐν τοσούτῳ παραγεγόνασιν οὗπερ ἂν ἔμενον. Ἐκεῖθεν τοῦ πλοὸς ἀπηρξάμεθα.

κα´. Τὰ δὲ ἐντεῦθεν πῶς σοι διηγήσομαι, ἄνθρωπε; ποία γλῶσσα ἐξείποι ἢ ἀκοὴ παραδέξεται τὰ ἐν τῷ πλοίῳ καὶ κατὰ τὴν ὁδοιπορίαν γενόμενα; ἅπερ μὴ θέλοντας ποιεῖν τοὺς ἀθλίους ἠνάγκαζον; Οὔκ ἐστιν εἶδος ἀσελγές, ῥητόν τε καὶ ἄῤῥητον, οὗπερ οὐ γέγονα τοῖς ταλαιπώροις διδάσκαλος. Ἐγὼ τοίνυν, D ἀββᾶ μου, καταπλήττομαι πῶς ὑπήνεγκεν ἡ θάλασσα τὰς ἐμὰς ἀσωτείας· πῶς οὐκ ἤνοιξεν ἡ γῆ τὸ στόμα, καὶ ζῶσαν εἰς ᾍδου με κατήγαγε, τὴν τοσαύτας ψυχὰς παγιδεύσασαν. Ἀλλ᾿ὡς ἔοικεν ὁ Θεὸς τὴν ἐμὴν ἐζήτει μετάνοιαν· οὐ γὰρ θέλει τὸν θάνατον τοῦ ἁμαρτωλοῦ, ἀλλὰ μένει μακροθυμῶν, τὴν ἐπιστροφὴν ἐκδεχόμενος· οὕτω τοίνυν καὶ μετὰ τοσαύτης σπουδῆς ἀνήλθομεν εἰς Ἱεροσόλυμα· καὶ ὅσας μὲν ἡμέρας πρὸ τῆς ἑορτῆς ἐν τῇ πόλει διέτριψα, τοῖς ὁμοίοις ἐχρησάμην, μᾶλλον δὲ τοῖς χείροσιν· οὐ γὰρ μόνον ἠρκέσθην τοῖς νεανίσκοις, οὓς κατὰ τὴν θάλασσαν εἶχον καὶ κατὰ τὴν ὁδὸν ὑπουργοῦντάς μοι, ἀλλὰ καὶ ἄλλους πολλοὺς ἠχρείωσα, πολίτας τε καὶ ξένους εἰς τοῦτο συλλέγουσα.

κβ´. Ὅτε δὲ ἔφθασεν ἡ ἁγία τῆς ὑψώσεως τοῦ σταυροῦ ἑορτή, ἐγὼ μέν, καθὰ καὶ τὸ πρίν, περιῄειν ψυχὰς νέων ἀγρεύουσα. Ἔβλεπον δὲ ὄρθρου βαθέος 3713 A πάντας εἰς τὴν ἐκκλησίαν συντρέχοντας, καὶ ἀπίημι κἀγὼ τρέχουσα σὺν τοῖς τρέχουσιν. Ἦλθον οὖν σύν αὐτοῖς εἰς τὰ τοῦ οἴκου προαύλια· καὶ ὅτε ἦλθεν ἡ ὥρα τῆς θείας ὑψώσεως, ὤθουν καὶ ἀντωθούμην βιαζομένη τὴν εἴσοδον, συνελθεῖν τῷ ὄχλῳ σπουδάζουσα. Καὶ ἕως μὲν τῆς θύρας, δι᾿ ἧς λοιπὸν εἰς αὐτὸν τὸν ναόν τις ἐγένετο, ἐν ᾧ τὸ ζωοποιὸν ξύλον ἐδείκνυτο, σὺν μόχθῳ πολλῷ καὶ θλίψει προσήγγιζον ἡ ταλαίπωρος. Ὅτε δὲ τὴν φλιὰν τῆς θύρας ἐπάτησα, οἱ μὲν ἄλλοι πάντες ἀκωλύτως εἰσῄεσαν, ἐμὲ δὲ θεία τις ἐκώλυσε δύναμις, μὴ συγχωροῦσα τὴν εἴσοδον εἰσελθεῖν. Αὖθις γὰρ ἀντωθούμην (καὶ ἀντεπεμπόμην), καὶ μόνη πάλιν ὡρώμην ἑστῶσα εἰς τὰ προαύλια. Νομίσασα γὰρ ἐκ γυναικείας ἀδυναμίας τοῦτο συμβαίνειν, πάλιν ἐμαυτὴν ἑτέροις ἐγκαταμίξασα, ἐβιαζόμην ὡς οἷόν τε παραγκωνιζομένη, καὶ ἐμαυτὴν εἰσωθοῦσα. Ἀλλ᾿ἐκοπίων εἰς μάταια· αὖθις γὰρ ἡνίκα τῆς φλιᾶς ὁ ποὺς ἐπέβη ὁ ἄθλιος, τοὺς μὲν ἄλλους ὁ ναὸς εἶχε μηδενὸς ἐμποδίζοντος, ἐμὲ δὲ μόνην τὴν τάλαιναν οὐκ ἐδέχετο, B ἀλλ᾿ὥσπερ στρατιωτικῆς πληθύος τεταγμένης εἰς τοῦτο, τῆς ἐμοὶ προσταχθείσης ἀποκλεῖσαι τὴν εἴσοδον, οὕτω μέ τις ἀθρόα διεκώλυσε δύναμις, καὶ πάλιν ἱστάμην εἰς τὰ προαύλια.

κγ´. Τοῦτο τρὶς καὶ τετράκις παθοῦσά τε καὶ ποιήσασα, ἀποκαμοῦσα λοιπόν, καὶ μηκέτι ὠθεῖν καὶ ἀντωθεῖσθαι ἰσχύουσα (ἐγεγόνει γάρ μου τὸ σῶμα ἐκ τῆς βίας κατάκοπον), καὶ ἐνδοῦσα λοιπόν, ἀνεχώρησα, καὶ ἔστην ἐν τῇ γωνίᾳ τῆς αὐλῆς τοῦ ναοῦ· καὶ μόλις ποτὲ ἐν συναισθήσει τῆς αἰτίας, τῆς κωλυούσης με ἰδεῖν τὸ ζωοποιὸν ξύλον, γεγένημαι. Ἤψατο γὰρ τῶν ὀφθαλμῶν τῆς καρδίας μου λόγος σωτήριος, ὑποδεικνύων μοι, ὅτι ὁ βόρβορος τῶν ἔργων μου ἦν, ὁ τὴν εἴσοδον κλείων μοι. Ἠρξάμην δὲ κλαίειν, καὶ ὀδύρεσθαι, καὶ τὸ στῆθός μου τύπτειν, καὶ στεναγμοὺς ἐκ βάθους τῆς καρδίας μου ἀνάγουσα· κλαίουσα δὲ ὁρῶ ἐπάνω τοῦ τόπου ἐν ᾧ ἱστάμην [ἐπάνωθεν] εἰκόνα τῆς παναγίας Θεοτόκου ἐστῶσαν, καί φημι πρὸς αὐτὴν ἀκλινῶς ἐνατενίζουσα -Παρθένε Δέσποινα, C ἡ τὸν Θεὸν Λόγον κατὰ σάρκα γεννήσασα, οἶδα μέν, οἶδα ὡς οὔκ ἐστιν εὐπρεπὲς οὐδὲ εὔλογον τὴν οὕτως με ῥυπαράν οὖσαν, τὴν οὕτως πανάσωτον, εἰκόνα καθορᾶν σου τῆς Ἀειπαρθένου, σοῦ, τῆς ἁγνῆς, σοῦ τῆς σῶμα καὶ ψυχὴν ἐχούσης καθαρὰν καὶ ἀμόλυντον· δίκαιον γάρ ἐστιν ἐμὲ τὴν ἄσωτον, ὑπὸ τῆς σῆς καθαρότητος μισεῖσθαί τε καὶ βδελύττεσθαι. Πλὴν ἐπείπερ, ὡς ἤκουσα, διὰ τοῦτο γέγονεν ὁ Θεός, ὃν ἐγέννησας, ἄνθρωπος, ὅπως καλέσῃ ἁμαρτωλοὺς εἰς μετάνοιαν· βοήθησον τῇ μόνῃ καὶ μὴ ἐχούσῃ τινὰ πρὸς βοήθειαν· ἐπίταξον κἀμοὶ συγχωρηθῆναι τὴν εἴσοδον τῆς Ἐκκλησίας εἰσελθεῖν· μὴ στερήσῃς με τὸ ξύλον ἰδεῖν, ἐν ᾦ κατὰ σάρκα προσπαγεὶς ὁ Θεὸς ὃν ἐγέννησας, τὸ αἷμα τὸ ἴδιον ὑπὲρ ἐμοῦ δέδωκεν εἰς ἀντίλυτρον· ἐπίταξον, ὦ Δέσποινα, κἀμοὶ τὴν θύραν ἀνοιγῆναι τῆς θείας τοῦ σταυροῦ προσκυνήσεως, καὶ σὲ δίδωμι τῷ ἐκ σοῦ τεχθέντι Θεῷ ἐγγυητὴν ἀξιοχρέων, ὡς οὐκέτι τὴν σάρκα ταύτην ἐνυβρίσω δι᾿ αἰσχρὰς οἱασδήποτε μίξεως, ἀλλ᾿ἡνίκα τὸ ξύλον τοῦ σταυροῦ τοῦ Υἱοῦ σου D θεάσομαι, κόσμῳ καὶ τοῖς ἐν κόσμῳ πᾶσιν εὐθὺς ἀποτάσσομαι, καὶ αὐτίκα ἐξέρχωμαι, ὅπου δ᾿ἂν αὐτή, ὡς ἐγγυητὴς σωτηρίας, ὑποθῇς καὶ ὁδηγήσῃς.

κδ´. Ταῦτα εἰποῦσα, καὶ ὥσπερ τινὰ πληροφορίαν λαβοῦσα τὸ τῆς πίστεως ἔμπυρον, τῇ εὐσπλαγχνίᾳ τῆς Θεοτόκου καταθαῤῥήσασα, κινῶ ἐμαυτὴν ἐκ τοῦ τόπου ἐκείνου, ἐν ᾧ ἑστῶσα ἐποιούμην τὴν δέησιν· καὶ ἔρχομαι πάλιν, καὶ τοῖς εἰσιοῦσιν ἐμαυτὴν ἐγκατέμιξα, καὶ οὐκέτι οὐδεὶς ὠθῶν με καὶ ἀντωθούμενος, οὐδεὶς ὁ κωλύων με τοῦ πλησίον γενέσθαι με τῆς θύρας, δι᾿ ἧς εἰς τὸν ναὸν εἰσῄεσαν. Ἔλαβέ με οὖν φρίκη καὶ ἔκστασις, καὶ ὅλη δι᾿ὅλου ἐκλονούμην καὶ ἔτρεμον. Εἶτα φθασάσης μου τὴν θύραν τὴν ἕως τότε ἠσφαλισμένην μοι, ὡσεὶ πᾶσα ἡ δύναμις, ἡ πρότερόν με κωλύουσα, νῦν ἐμοὶ προοδοποιεῖ τὴν εἴσοδον, οὕτως εἰσῆλθον ἄπονος, οὕτως ἐντὸς τῶν ἁγίων γεγένημαι, τῆς τε ζωοποιοῦ θέας τοῦ σταυροῦ κατηξίωμαι, καὶ εἶδον τοῦ Θεοῦ τὰ μυστήρια, καὶ οἷός ἐστιν ἕτοιμος τοῦ δέχεσθαι τὴν μετάνοιαν. 3716 A Ῥίψασα τοίνυν ἐμαυτὴν ἐγὼ ἡ ἀθλία ἐπὶ τῆς γῆς, καὶ τὸ ἅγιον ἐκεῖνο προσκυνήσασα ἔδαφος, ἔτρεχον ἐξιοῦσα, πρὸς τὴν ἐγγυησαμένην με σπουδάζουσα. Γίγνομαι τοίνυν ἐν ἐκείνῳ τῷ τόπῳ, ἐν ᾧ τὸ τῆς ἐγγύης ὑπεγράφη χειρόγραφον· καὶ γόνυ κλίνασα ἔμπροσθεν τῆς Ἀειπαρθένου καὶ Θεοτόκου, τούτοις ἐχρησάμην τοῖς ῥήμασι·

κε´. Σὺ μέν, ὦ φιλάγαθε Δέσποινα, τὸ σὸν ἐνεδείξω [ἐπ᾿ἐμὲ] φιλάνθρωπον, σὺ τῆς ἀναξίας οὐκ ἐβδελύξω τὴν δέησιν· εἶδον δόξαν, ἣν δικαίως οὐχ ὁρῶμεν οἱ ἄσωτοι· δόξα τῷ Θεῷ, τῷ διὰ σοῦ δεχομένῳ τῶν ἁμαρτωλῶν τὴν μετάνοιαν. Τί γὰρ εἶχον πλέον ἡ ἁμαρτωλὸς ἐννοῆσαι ἢ φθέγξασθαι; Καιρός ἐστι λοιπόν, Δέσποινα, πληρωθῆναι λοιπὸν τῆς ἐγγύης, ἧς ἐγγυήσω, τὰ σύμφωνα. Νῦν ὅπου κελεύεις ὁδήγησον· νῦν γενοῦ μοι μᾶλλον τῆς σωτηρίας διδάσκαλος, χειραγωγοῦσα πρὸς τὴν ὁδὸν τὴν εἰς μετάνοιαν ἄγουσαν. Καὶ ταῦτα λέγουσα, ἤκουσα πόῤῥωθεν κράζοντος -Ἐὰν τὸν Ἰορδάνην διέλθῃς, καλὴν εὑρήσεις ἀνάπαυσιν. Ἐγὼ δὲ τῆς B φωνῆς ταύτης ἀκούσασα, καὶ ταύτην δι᾿ ἐμὲ γενέσθαι πιστεύσασα, δακρύουσα ἔκραξα, καὶ τῇ Θεοτόκῳ ἐβόησα· Δέσποινα, Δέσποινα, μὴ ἐγκαταλίπῃς με. Καὶ ταῦτα βοήσασα ἐξίημι ἐκ τῆς αὐλῆς τοῦ ναοῦ, καὶ συντόμως [συντόνως] ἐβάδιζον.

κς´. Ἐξερχομένην δέ τις ἑωρακώς με, ἐπιδίδωσί μοι τρεῖς φόλεις, Δέξαι ταύτας, ἀμμᾶ μου, εἰπών, Ἐγὼ δὲ τὰ δοθέντα μοι κομίσασα, τρεῖς ἐξ αὐτῶν ἠγόρασα ἄρτους, καὶ τούτους ἔλαβον εὐλογίας ἐφόδιον. Ἠρώτησα δὲ τὸν τοὺς ἄρτους πιπράσκοντα, Ποία καὶ πόθεν ἡ ὁδὸς καθέστηκεν, ἄνθρωπε, ἡ εἰς τὸν Ἰορδάνην ἀπάγουσα; Καὶ μαθοῦσα τὴν πύλην τῆς πόλεως, τὴν ἐπ᾿ἐκεῖνο τὸ μέρος ἐξάγουσαν, ἐξῆλθον τρέχουσα, καὶ τῆς ὁδοιπορίας εἰχόμην δακρύουσα. Ἐρωτήσει δὲ φθάνουσα τὴν ἐρώτησιν, καὶ τὸ λοιπὸν ἅπαν τῆς ἡμέρας ὁδοιπορήσασα (ἦν γὰρ τρίτη ὥρα τῆς ἡμέρας, ὅτε τὸν σταυρὸν ἐθεασάμην, ὡς εἰκάζω), κατέλαβον λοιπόν, τοῦ ἡλίου πρὸς τὴν δύσιν κλίναντος, τὸν ναὸν Ἰωάννου τοῦ Βαπτιστοῦ, C τὸν κείμενον τοῦ Ἰορδάνου σύνεγγυς. Καὶ πρότερον ἐν τῷ ναῷ προσκυνήσασα κατῆλθον εἰς τὸν Ἰορδάνην αὐτίκα, καὶ πρόσωπον καὶ χεῖρας ἐξ ἐκείνου τοῦ ἁγίου ὕδατος ἔβρεξα· μετέλαβον δὲ τῶν ἀχράντων καὶ ζωοποιῶν μυστηρίων ἐν τῷ ναῷ τοῦ Προδρόμου, καὶ τοῦ ἑνὸς ἄρτου τὸ ἥμισυ ἔφαγον, καὶ ἐκ τοῦ Ἰορδάνου πιοῦσα ἐπὶ τῆς γῆς ἐμαυτὴν τὴν νύκτα κατέκλινα. Τῇ δὲ ἐπαύριον εὑροῦσα μικρὸν ἐκεῖσε πλοιάριον, ἐπὶ τὸ μέρος τὸ ἕτερον γέγονα, καὶ πάλιν ἐζήτησα τὴν ὁδηγόν μου, ὁδηγῆσαί με ὅπου δ᾿ ἄν ἐστιν αὐτῇ εὐάρεστον. Γέγονα τοίνυν κατὰ ταύτην τὴν ἔρημον, καὶ ἐξ ἐκείνου μέχρι τῆς σήμερον ἐμάκρυνα φυγαδεύουσα, καὶ ἐν ταύτῃ αὐλίζομαι, προσδεχομένη τὸν Θεόν μου, τὸν ἀπὸ ὀλιγοψυχίας καὶ καταιγίδος τοὺς ἐπιστρέφοντας πρὸς αὐτὸν διασῴζοντα.

κζ´. Ὁ δὲ Ζωσιμᾶς πρὸς αὐτὴν ἔφησε· -Πόσα δὲ ἔτη εἰσίν, ὦ κυρία μου, ἐξ ὅτε εἰς ταύτην αὐλίζῃ τὴν ἔρημον; Ἀπεκρίθη ἡ γυνή· Τεσσαράκοντα ἑπτὰ ἔτη, ὡς εἰκάζω, εἰσίν, ἐξ ὅτε τῆς ἁγίας πόλεως ἐξελήλυθα. Εἶπε δὲ Ζωσιμᾶς· Καὶ τὶ δὲ εὗρες ἢ ἔσχηκας τροφήν, ὦ κυρία μου; Ἔφη δὲ ἡ γυνή· D Δύο μὲν ἥμισυ ἄρτους τὸν Ἰορδάνην ἐπέρασα φέρουσα, οἵτινες κατ᾿ὀλίγον ξηρανθέντες ἀπελιθώθησαν, καὶ μικρὸν ἐπὶ χρόνους ἐσθίουσα διετέλεσα. Εἶπε δὲ Ζωσιμᾶς· Καὶ οὕτως ἀπόνως παρῆλθες τῶν τοσούτων ἐτῶν τὸ διάστημα, μηδὲν τῆς ἀθρόας γενομένης μεταβολῆς ταραττούσης σε; Ἀπεκρίθη ἡ γυνή· Πρᾶγμά με νῦν ἠρώτησας, ἀββᾶ Ζωσιμᾶ, ὅπερ φρίττω καὶ λέγουσα· ἐὰν γὰρ ἔλθω νῦν εἰς ἀνάμνησιν τῶν τοσούτων κινδύνων, ὧνπερ ὑπέμεινα, καὶ τῶν λογισμῶν τῶν δεινῶς ἐνοχλησάντων μοι, φοβοῦμαι μή πως καὶ αὖθις ὑπ᾿ἐκείνων βληθήσωμαι. Εἶπε δὲ Ζωσιμᾶς· Μηδὲν ἐάσῃς, κυρία μου, ὅπερ μὴ ἀναγγείλῃς μοι· ἅπαξ γὰρ εἰς τοῦτο κατεπηρώτησά σε, ἵνα πάντα ἀπαραλείπτως διδάξῃς με.

κη´. Ἡ δὲ πρὸς αὐτόν· -Πίστευσον, ἀββᾶ, δεκαεπτὰ ἔτη εἰς ταύτην περιῆλθον τὴν ἔρημον, 3717 A θηρσὶν ἀνημέροις ταῖς ἀλόγοις ἐπιθυμίαις πυκτεύουσα. Ἡνίκα τροφῆς μεταλαβεῖν ἐπεχείρησα, ἐπεθύμουν τὰ κρέατα καὶ τοὺς ἰχθύας οὓς ἔχει ἡ Αἴγυπτος· ἐπεθύμουν τοῦ οἴνου τὴν πόσιν, τὴν ἐν ἐμοὶ καταθύμιον· πολλῷ γὰρ οἴνῳ ἐχρώμην ἡνίκα ἐν τῷ κόσμῳ διέτριβον· ἐνταῦθα δὲ οὐδὲ ὕδατος ὅλως ἀπογεύσασθαι ἔχουσα, δεινῶς ἐφλεγόμην καὶ τὴν ἀνάγκην οὐκ ἔφερον. Εἰσῄει δὲ μοι καὶ τῶν πορνικῶν ᾀσμάτων ἐπιθυμία ἡ παράλογος, δεινῶς ἀεὶ ταράττουσα καὶ ἀναπείθουσά με ᾄδειν τὰς ᾠδὰς τῶν δαιμόνων ἅσπερ μεμάθηκα· εὐθὺς δὲ δακρύουσα, καὶ τῇ χειρὶ τὸ στῆθός μου τύπτουσα, ἐμαυτὴν ἀνεμίμνῃσκον τῶν συμφώνων ὧν ἐθέμην ἐξερχομένη κατὰ τὴν ἔρημον. Ἐγιγνόμην δὲ τῷ λογισμῷ πρὸς τὴν εἰκόνα τῆς Θεοτόκου τῆς ἀναδόχου μου, κἀκείνῃ προσέκλαιον, ἐκδιῶξαι τοὺς λογισμοὺς αἰτοῦσα, τοὺς οὕτως τὴν ἀθλίαν μου ψυχὴν κατατρέχοντας. Ὅτε δὲ ἀρκούντως ἐδάκρυσα, καὶ τὸ στῆθος εἰς δύναμιν ἔτυψα, φῶς ἔβλεπον πάντοθεν περιαστρᾶπτόν με· καὶ ἐντεῦθεν λοιπὸν γαλήνη τις σταθηρὰ B ἐκ τρικυμίας ἐγένετό μοι.

κθ´. Τοὺς δὲ λογισμούς, τοὺς εἰς πορνείαν αὖθις ὠθοῦντάς με, πῶς σοι, ἀββᾶ, διηγήσομαι; Πῦρ γὰρ ἔνδοθεν τῆς καρδίας μου τῆς ταλαίνης ἀνήπτετο, καὶ ὅλην δι᾿ὅλου ἐξέφλεγε, καὶ πρὸς ἐπιθυμίαν ἀνηρέθιζε μίξεως. Εὐθὺς δέ, ἡνίκα λογισμὸς τοιοῦτος προσέβαλλεν, ἔῤῥιπτον ἑαυτὴν εἰς γῆν, καὶ τὸ ἔδαφος τοῖς δάκρυσιν ἔβρεχον, αὐτήν μοι νομίζουσα παριστάναι τὴν ἐγγυησαμένην με, ὥσπερ προστάτιδα, καὶ παραβαθεῖσαν, καὶ ποινὰς τῆς παραβασίας εἰσπράττουσαν. Οὐκ ἀνιστάμην τοίνυν ἀπὸ τῆς εἰς γῆν κατανεύσεως, ἣν συνέβη διέρχεσθαι νυχθήμερον, ἕως ὅτου με τὸ φῶς ἐκεῖνο τὸ γλυκὺ περιέλαμψε, καὶ τοὺς λογισμοὺς τοὺς ἐνοχλοῦντάς μοι ἐδίωξε. Λοιπὸν ἀεὶ τὸ ὄμμα τῆς διανοίας μου πρὸς τὴν ἐγγυητὴν ἀκαταπαύστως ἀνέπεμπον, αἰτοῦσα βοήθειαν τῇ κινδυνευούσῃ κατὰ τὸ τῆς ἔρημου πέλαγος· καί γε βοηθὸν ἔσχον, καὶ τῆς μετανοίας συλλήπτορα. Καὶ οὕτως διῆλθον τῶν δεκαεπτὰ ἐτῶν τὸ διάστημα, μυρίοις C κινδύνοις προσομιλήσασα· ἐξ ἐκείνου δὲ καὶ μέχρι τῆς σήμερον ἡ βοηθός μου παρέστηκεν ἐν πᾶσι, καὶ διὰ πάντων χειραγωγοῦσά με.

λ´. Εἶπε δὲ Ζωσιμᾶς πρὸς αὐτήν· Οὐκ ἐδεήθης τροφῆς, ἢ ἐνδύματος; Ἡ δὲ πρὸς αὐτὸν ἀπεκρίνατο· Τοὺς μὲν ἄρτους ἐκείνους, καθὰ προεῖπον, ἀναλώσασα, τὰ δεκαεπτὰ ἔτη ἐτράφην βοτάναις, καὶ λοιποῖς τοῖς εὑρισκομένοις κατὰ τὴν ἔρημον· τὸ δὲ ἱμάτιον, ὅπερ εἶχον τὸν Ἰορδάνην διαπεράσασα, διαῤῥυὲν δεδαπάνηται. Πολλὴν ἐκ τοῦ κρύους καὶ αὖθις ἐκ τῆς τοῦ θέρους φλογὸς ἀνάγκην ὑπέμεινα, συγκαιομένη τῷ καύσωνι, καὶ τῷ παγετῷ πηγνυμένη καὶ τρέμουσα, ὡς πολλάκις με χαμαὶ πεσοῦσαν ἄπνουν μεῖναι σχεδὸν καὶ ἀκίνητον. Πολλαῖς τοίνυν καὶ πολλαῖς συμφοραῖς καὶ πειρασμοῖς ἀνηκέστοις ἐπύκτευσα. Ἐξ ἐκείνου δὲ καὶ μέχρι τοῦ νῦν ἡ δύναμις τοῦ Θεοῦ πολυτρόπως τὴν ἁμαρτωλόν μου ψυχὴν καὶ τὸ σῶμα τὸ ταπεινὸν διετήρησεν· ἐννοοῦσα γὰρ μόνον ἐξ ὁποίων κακῶν με ἐῤῥύσατο, τροφὴν ἀδάπανον κέκτημαι, τὴν ἐλπίδα τῆς σωτηρίας μου· D τρέφομαι γὰρ καὶ σκέπομαι τῷ ῥήματι τοῦ Θεοῦ διακρατοῦντος τὰ σύμπαντα· οὐδὲ γὰρ ἐπ᾿ἄρτῳ μόνῳ ζήσεται ἄνθρωπος, καὶ παρὰ τὸ μὴ ἔχειν σκέπην, πέτραν περιεβάλοντο, ὅσοι τὸ τῆς ἁμαρτίας ἀπεδύσαντο περιβόλαιον.

λα´. Ἀκούσας δὲ Ζωσιμᾶς ὅτι καὶ χρήσεων Γραφικῶν ἐμνημόνευσεν, ἔκ τε Μωϋσέως καὶ τοῦ Ἰώβ, καὶ τῆς βίβλου τῶν Ψαλμῶν, ἔφησε πρὸς αὐτήν· Ψαλμοῖς δέ, ὦ κυρία μου, ἢ ἄλλοις βιβλίοις ἐντέτυχας; Ἡ δὲ ἀκούσασα τοῦτο ὑπεμειδίασε, καί φησι πρὸς τὸν γέροντα· Πίστευσον, ἄνθρωπε, οὐκ εἶδον ἕτερον ἄνθρωπον ἐξ ὅτε τὸν Ἰορδάνην ἐπέρασα, εἰ μὴ τὸ σὸν πρόσωπον σήμερον· ἀλλ᾿οὐδὲ θηρίον ἢ 3720 A ἄλλον ζῷον τεθέαμαι ἐξ ὅτε ταύτην εἶδον τὴν ἔρημον· γράμματα τοίνυν οὐ μεμάθηκα πώποτε. Ἀλλ᾿οὐδὲ ψάλλοντός τινος ἢ ἀναγινώσκοντος ἤκουσα· ὁ δὲ λόγος τοῦ Θεοῦ, ζῶν τε καὶ ἐνεργὴς ὤν, αὐτὸς διδάσκει τὸν ἄνθρωπον γνῶσιν. Ἕως ᾧδε τὸ πέρας τῆς κατ᾿ἐμὲ διηγήσεως· ἀλλ᾿ὅπερ ἐποίησα ἐναρχομένη τῆς διηγήσεως, καὶ νῦν ἐνορκῶ σε κατὰ τῆς τοῦ Θεοῦ Λόγου σαρκώσεως, εὔχεσθαι ὑπὲρ ἐμοῦ τῆς ἀσώτου διὰ τὸν Κύριον. Ταῦτα εἰπούσης ἐκείνης, καὶ τὸν λόγον ᾧδε συντελεσάσης, ὥρμησε βαλεῖν μετάνοιαν. Καὶ αὖθις ὁ γέρων σὺν δάκρυσιν ἔκραζεν· Εὐλογητὸς ὁ Θεός, ὁ ποιήσας μεγάλα καὶ θαυμαστά, ἔνδοξά τε καὶ ἐξαίσια, ὧν οὐκ ἔστιν ἀριθμός· εὐλογητὸς ὁ Θεὸς ὁ δεῖξάς μοι ὅσα χαρίζει τοῖς φοβουμένοις αὐτόν· ὄντως γὰρ οὐκ ἐγκατέλιπες τοὺς ἐκζητοῦντάς σε, Κύριε.

λβ´. Ἐκείνη δὲ ἐπιλαβομένη τοῦ γέροντος, οὐκέτι συνεχώρησε βαλεῖν τελείως μετάνοιαν, ἀλλ᾿ἔφησε πρὸς αὐτόν· Ταῦτα πάντα, ἅπερ ἤκουσας, ἄνθρωπε, B ἐνορκῶ σε κατὰ τοῦ Σωτῆρος Χριστοῦ τοῦ Θεοῦ ἡμῶν μηδενὶ ἐξειπεῖν, ἕως ὅτε ὁ Θεὸς ἀπὸ τῆς γῆς ἀπολύσει με. Τὸ δὲ νῦν ἔχον ἐν εἰρήνῃ πορεύθητι, καὶ πάλιν εἰς τὸ ἔτος τὸ ἐρχόμενον ὄψει με, καὶ ὀφθήσῃ μοι τοῦ Θεοῦ χάριτι φυλαττόμενος· ποίησον δὲ διὰ τὸν Κύριον ὅπερ νῦν σοι ἐντέλλομαι. Εἰς τὰς νηστείας τὰς ἱερὰς τοῦ ἔτους τοῦ ἐπερχομένου μὴ περάσῃς τὸν Ἰορδάνην, ὥσπερ εἰώθατε ποιεῖν εἰς τὸ μοναστήριον. Ἐξίστατο δὲ Ζωσιμᾶς ἀκούων ὅτι καὶ τὸν κανόνα τοῦ μοναστηρίου ἀπήγγειλε, καὶ οὐδὲν ἕτερον ἔλεγεν εἰ μή, Δόξα τῷ Θεῷ, μεγάλα χαριζομένῳ τοῖς ἀγαπῶσιν αὐτόν. Ἐκείνη δὲ ἔφησε, Μεῖνον ἀββᾶ, ὡς εἶπον, εἰς τὸ μοναστήριον· οὐδὲ γὰρ θέλοντί σοι ἐξελθεῖν εὖ γενήσεται· τῇ δὲ ἁγίᾳ ἑσπέρᾳ τοῦ δείπνου τοῦ μυστικοῦ, λάβε μοι τοῦ ζωοποιοῦ σώματος καὶ αἵματος τοῦ Χριστοῦ εἰς σκεῦος ἱερὸν καὶ τῶν τοιούτων μυστηρίων ἐπάξιον, καὶ φέρε, καὶ μεῖνον μετὰ παντὸς εἰς τὸ μέρος τοῦ Ἰορδάνου τὸ προσεγγίζον τῇ οἰκουμένῃ, ὅπως ἐλθοῦσα μεταλάβω τῶν ζωοποιῶν δώρων. Ἐξ ὅτε γὰρ εἰς τὸν C ναὸν τοῦ Προδρόμου, πρὶν ἢ τὸν Ἰορδάνην διέλθω μετέλαβον, οὐκέτι μέχρι τοῦ νῦν τοῦ ἁγιασμοῦ τούτου τετύχηκα· καὶ νῦν ἐκείνου ἐφίεμαι ἀκατασχέτῳ τῷ ἔρωτι· διὸ αἰτῶ καὶ παρακαλῶ τὴν ἐμὴν μὴ παρακούσασθαι αἴτησιν, ἀλλὰ πάντως ἄγαγέ μοι τὰ τοιαῦτα ζωοποιὰ καὶ θεῖα μυστήρια, καθ᾿ἣν ὥραν ὁ Κύριος τοὺς μαθητὰς τοῦ θείου δείπνου μετόχους πεποίηκε. Τῷ δὲ ἀββᾷ Ἰωάννῃ, τῷ ἡγουμένῳ τῆς μονῆς ἐν ᾗ κατοικεῖς, ταῦτα εἰπέ· Πρόσεχε σεαυτῷ καὶ τῇ ποίμνῃ σου· τινὰ γὰρ ἐκεῖ τελοῦνται δεόμενα διορθώσεως. Ἀλλ᾿οὐ νῦν σε θέλω ταῦτα εἰπεῖν αὐτῷ, ἀλλ᾿ὅτε ὁ Κύριος ἐπιτρέψει σοι· ταῦτα εἰποῦσα, καὶ Εὖξαι ὑπὲρ ἐμοῦ, τῷ γέροντι φήσασα, ἐπὶ τὸ βάθος τῆς ἐρήμου αὖθις ἐξέδραμεν. Ὁ δὲ Ζωσιμᾶς κλίνας τὰ γόνατα, καὶ προσκυνήσας τὸ ἔδαφος ἐν ᾧ ἔστησαν τὰ ἴχνη τῶν ποδῶν αὐτῆς, δοὺς τῷ Θεῷ δόξαν καὶ εὐχαριστήσας, ὑπέστρεψεν ἐν ἀγαλλιάσει ψυχῆς τε καὶ σώματος, δοξάζων καὶ εὐλογῶν Χριστὸν τὸν Θεὸν ἡμῶν· αὖθις δὲ διελθὼν ἐκείνην τὴν ἔρημον ἔφθασεν εἰς τὸ μοναστήριον, καθ᾿ἣν ἡμέραν ὑποστρέφειν εἰώθασιν οἱ αὐτόθι μονάζοντες.

D λγ´. Καὶ τὸν μὲν ἐνιαυτὸν ἡσύχασεν ἅπαντα, μηδενὶ τολμῶν ἐξειπεῖν μηδὲν ὧν ἐθεάσατο· καθ᾿ἑαυτὸν δὲ τὸν Θεὸν καθικέτευσε, δεῖξαι αὐτῷ αὖθις τὸ ποθούμενον πρόσωπον. Ἐδυσχέραινε δὲ καὶ ἐδυσφόρει τοῦ ἐνιαυτοῦ ἐννοῶν τὴν περίοδον, μίαν ἐνθέλων [ἐθέλων] τὸν ἐνιαυτὸν ἡμέραν γενέσθαι, ὡς οἷόν τε ἦν. Ἡνίκα δὲ ἔφθασε τῶν ἱερῶν νηστειῶν ἡ ἀπαρχομένη Κυριακή, εὐθὺς μετὰ τὴν ἐξ ἔθους εὐχὴν οἱ μὲν ἄλλοι πάντες ἐξίεσαν ψάλλοντες· αὐτὸν δὲ νόσος κατέσχε πυρέξαντα, καὶ μένειν ἔνδον ἠνάγκασεν. Ἐμνήσθη δὲ Ζωσιμᾶς τῆς Ὁσίας εἰπούσης, ὅτι Οὔτε θέλοντί σοι τῆς μονῆς ἐξελθεῖν οὔ σοι γενήσεται. Ὀλίγαι δὲ ἡμέραι διέδραμον, καὶ τῆς νόσου διαναστὰς ἐν τῷ μοναστηρίῳ διέτριβεν.

3721 A λδ´. Ἡνίκα δὲ πάλιν οἱ μοναχοὶ ὑπέστρεψαν, καὶ ἤγγισεν ἡ ἑσπέρα τοῦ δείπνου τοῦ μυστικοῦ, ἐποίησε τὰ διαταχθέντα αὐτῷ· καὶ λαβὼν εἰς μικρὸν ποτήριον τοῦ ἄχραντου σώματος καὶ τοῦ τιμίου αἵματος Χριστοῦ τοῦ Θεοῦ ἡμῶν, ἔβαλεν εἰς κανίσκιον ἰσχάδας καὶ φοίνικας, καὶ φακὴν μικρὰν βραχεῖσαν ἐν ὕδατι· ἀπέρχεται δὲ βαθείας ὀψίας, καὶ καθέζεται εἰς τὸ χεῖλος τοῦ Ἰορδάνου, τῆς Ὁσίας ἀναμένων τὴν ἄφιξιν. Χρονίζοντος δὲ τοῦ γυναίου τοῦ ἱεροῦ, Ζωσιμᾶς οὐκ ἐνύσταξεν, ἀλλ᾿ἀκλινῶς ἑώρα τὴν ἔρημον, ἀναμένων ἰδεῖν ὅπερ ἰδεῖν ἐπεθύμησεν. Ἔλεγε δὲ καθ᾿ἑαυτὸν ὁ γέρων καθήμενος· Ἆρά γε μή ποτε τὸ ἀνάξιόν μου ἐλθεῖν ταύτην διεκώλυσεν; ἆρα ἦλθε, καὶ μὴ εὑροῦσά με αὖθις ὑπέστρεψε; Ταῦτα λέγων ἐδάκρυσε, καὶ δακρύσας ἐστέναξε, καὶ τοὺς ὀφθαλμοὺς εἰς τὸν οὐρανὸν ἐπάρας, τὸν Θεὸν ἱκέτευσε λέγων· Μὴ στερήσῃς με, Δέσποτα, καὶ αὖθις ἰδεῖν ὅπερ ἰδεῖν συνεχώρησας· μὴ ἀπέλθω κενός, τὰς ἐμὰς ἁμαρτίας φέρων εἰς ἔλεγχον. Ταῦτα σὺν δάκρυσιν ἐπευξάμενος, εἰς ἕτερον B λογισμὸν περιπέπτωκεν· ἔλεγε γὰρ ἐν ἑαυτῷ· Τί δὲ εἰ ἆρα καὶ ἔλθῃ [ἔλθει] γενήσεται; Πλοιάριον γὰρ οὐ πάρεστι. Πῶς τοίνυν τὸν Ἰορδάνην παρέλθοι, καὶ πρὸς ἐμὲ γενήσεται τὸν ἀνάξιον; Οἴμοι τῆς ἐμῆς ἀναξιότητος! οἴμοι τῆς ἐμῆς ἐλεεινότητος! Τίς με τοιούτου καλοῦ δικαίως ἐστέρησε;

λε´. Ταῦτα λογιζομένου τοῦ γέροντος, ἰδοὺ καὶ τὸ ὅσιον ἔφθασε γύναιον, καὶ εἰς τὸ πέραν ἔστη τοῦ ποταμοῦ, ὅθεν καὶ ἤρχετο. Ὁ δὲ Ζωσιμᾶς ἐξανέστη χαίρων καὶ ἀγαλλιώμενος, καὶ δοξάζων τὸν Θεόν. Αὖθις δὲ τῷ λογισμῷ τοῦ μὴ δύνασθαι αὐτὴν περάσαι τὸν Ἰορδάνην ἐπάλαιεν. Ὁρᾷ δὲ αὐτὴν τῷ σημείῳ τοῦ τιμίου σταυροῦ τὸν Ἰορδάνην σφραγίσασαν (πανσέληνος γὰρ ὑπῆρχεν ἡ νύξ, ὡς ἔλεγε), καὶ ἅμα τῇ σφραγῖδι ἐπιβᾶσαν τῷ ὕδατι, καὶ περιπατοῦσαν ἐπὶ τῶν ὑδάτων ἐπάνω, καὶ πρὸς ἐκεῖνον βαδίζουσαν. Τὸν δὲ θελήσαντα ποιῆσαι μετάνοιαν διεκώλυε κράζουσα, καὶ ἐπὶ τῶν ὑδάτων βαδίζουσα, Τί ποιεῖς, ἀββᾶ, καὶ ἱερεὺς ὑπάρχων, καὶ βαστάζων θεῖα C μυστήρια; Τοῦ δὲ πρὸς τὸ λεγόμενον εἴξαντος, ἀποβᾶσα τοῦ ὕδατος ἔφησεν πρὸς τὸν γέροντα· Εὐλόγησον, Πάτερ, εὐλόγησον. Ὁ δὲ πρὸς αὐτὴν ἀπεκρίνατο συντρόμος (ἔκστασις γὰρ αὐτὸν εἶχεν ἐπὶ τῷ παραδόξῳ θεάματι)· Ὄντως ἀψευδὴς ὁ Θεὸς ἐπαγγειλάμενος ὁμοιοῦσθαι Θεῷ καθόσον ἐφικτὸν τοὺς ἑαυτοὺς ἐκκαθαίροντας· δόξα σοι, Χριστέ, ὁ Θεὸς ἡμῶν, ὃς οὐκ ἀπέστειλας [ἀπέστησας] τὴν προσευχήν μου, καὶ τὸ ἔλεός σου ἀπὸ τοῦ δούλου σου· δόξα σοι, Χριστέ, ὁ Θεὸς ἡμῶν· ὁ δείξας μοι διὰ ταύτης τῆς δούλης σου, πόσον ἀπέχω μέτρον τῆς τελειότητος. Καὶ ταῦτα ἅμα λέγοντα, ᾔτησεν ἡ γυνὴ εἰπεῖν τὸ ἅγιον τῆς πίστεως σύμβολον, καὶ τό, Πάτερ ἡμῶν ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς, κατάρξασθαι. Καὶ τούτου γενομένου, καὶ τῆς εὐχῆς πέρας λαβούσης, κατὰ τὸ σύνηθες δέδωκε τὴν ἀγάπην τῷ γέροντι εἰς τὸ στόμα· καὶ οὕτως τῶν ζωοποιῶν μυστηρίων μεταλαβοῦσα, εἰς τὸν οὐρανὸν τὰς χεῖρας διάρασα, ἐστέναξε σὺν δάκρυσι, καὶ οὕτως ἐβόησε· Νῦν ἀπολύεις τὴν δούλην σου, ὦ Δέσποτα, κατὰ τὸ ῥῆμά σου ἐν εἰρήνῃ· ὅτι εἶδον οἱ ὀφθαλμοί μου τὸ σωτήριόν σου.

D λς´. Τότε λέγει τῷ γέροντι· Συγχώρησόν μοι, ἀββᾶ, καὶ ἄλλην ἐπιθυμίαν μου πλήρωσον· καὶ νῦν μὲν ἄπελθε εἰς τὸ μοναστήριον, τῇ τοῦ Θεοῦ χάριτι φρουρούμενος, εἰς δὲ τὸ ἔτος τὸ ἐρχόμενον ἐλθὲ καὶ αὖθις εἰς ἐκεῖνον τὸν χείμαῤῥον, ἔνθα σοι τὸ πρὶν συνέτυχον· ἐλθὲ πάντως διὰ τὸν Κύριον καὶ πάλιν ὄψει με καθὼς θέλει ὁ Κύριος. Ὁ δὲ πρὸς αὐτὴν ἀπεκρίνατο· Εἴθε ἦν δυνατὸν ἐντεῦθεν ἀκολουθῆσαί σοι, καὶ βλέπειν διὰ παντὸς τὸ σὸν τίμιον πρόσωπον· ποίησον δὲ μίαν τοῦ γέροντος αἴτησιν, καὶ ἐξ ὧν ἐνήνοχα ᾧδε μικρὰς τροφῆς μετάλαβε· καὶ ἅμα ταῦτα εἰπών, δείκνυσιν αὐτῇ ὅπερ εἶχε κανίσκιον. Ἡ δὲ δακτύλοις ἄκροις τῆς φακῆς ἁψαμένη, καὶ τρεῖς κόκκους ἀνελομένη, τῷ ἰδίῳ προσήγαγε στόματι, ἀρκεῖν εἰποῦσα τὴν χάριν τοῦ Πνεύματος, ὥστε συντηρεῖν τὴν οὐσίαν τῆς ψυχῆς ἀμίαντον. Καὶ ταῦτα εἰποῦσα, εἶπε πάλιν τῷ γέροντι· Εὖξαι 3724 A διὰ τὸν Κύοιον, εὖξαί μοι, καὶ τῆς ἐμῆς ἀθλιότητος μέμνησο. Ὁ δὲ τῶν ποδῶν ἁψάμενος τῆς Ὁσίας καὶ εὔχεσθαι ὑπὲρ τῆς Ἐκκλησίας, καὶ τῆς Βασιλείας, καὶ αὐτοῦ ἐξαιτήσας, σὺν δάκρυσιν ἀφῆκε καὶ ἀπῆλθε στένων καὶ ὀδυρόμενος· λοιπὸν γὰρ ἐπὶ πολὺ οὐκ ἐτόλμα κρατῆσαι τὴν ἀκράτητον. Ἡ δὲ αὖθις τὸν Ἰορδάνην σφραγίσασα, ἐπέβη τοῦ ὕδατος, καὶ περιπατοῦσα διῆλθε καθὰ καὶ τὸ πρότερον. Ὁ δὲ γέρων ὑπέστρεψε χαρᾷ καὶ φόβῳ πολλῷ συνεχόμενος, μεμφόμενός τε αὑτόν, ὅτι τὸ ὄνομα τῆς Ὁσίας μαθεῖν οὐκ ἐζήτησεν· ἤλπιζε δὲ ὅμως τοῦ τυχεῖν εἰς τὸ ἔτος τὸ ἐπερχόμενον.

λζ´. Τοῦ δὲ ἔτους διελθόντος, γίνεται αὖθις κατὰ τὴν ἔρημον, πάντα δηλαδὴ τελέσας κατὰ τὸ σύνηθες, καὶ τρέχων πρὸς ἐκεῖνο τὸ παράδοξον θέαμα. Ὁδεύσας δὲ τὸ τῆς ἐρήμου διάστημα, καὶ φθάσας τινὰ σημεῖα δηλοῦντα τοῦ ζητουμένου τόπου τὴν εὕρεσιν, δεξιὰ περιεβλέπετο καὶ εὐώνυμα, περιάγων πανταχοῦ τὸ βλέμμα ὡς θηρευτὴς ἐμπειρότατος, εἴπου τὸ γλυκύτατον ζωγρήσειε θήραμα· ὡς δὲ ἔβλεπεν οὐδὲν οὐδαμόθεν κινούμενον, ἤρξατο ἑαυτὸν αὖθις βρέχειν τοῖς δάκρυσι· καὶ τείνας ἄνω τὸ ὄμμα, B προσευχόμενος ἔλεγε· Δεῖξόν μοι, Δέσποτα, τὸν θησαυρόν σου τὸν ἄσυλον, ὃν ἐν τῇδε τῇ ἐρήμῳ κατέκρυψας· δεῖξόν μοι, δέομαι, τὸν ἐν σώματι ἄγγελον, οὗ οὐκ ἔστιν ὁ κόσμος ἐπάξιος. Καὶ ταῦτα εὐχόμενος, τὸν τόπον κατέλαβε τὸν εἰς χειμάῤῥου τύπον σχηματιζόμενον, καὶ εἶδε πρὸς τὸ μέρος αὐτοῦ τὸ πρὸς ἀνίσχοντα τὸν ἥλιον, κειμένην τὴν Ὁσίαν νεκράν, καὶ τὰς χεῖρας οὕτως ὥσπερ ἔδει τυπώσασαν καὶ πρὸς ἀνατολὰς ὁρῶσαν κειμένην τῷ σχήματι. Ὁ δὲ προσδραμὼν τοὺς πόδας τῆς μακαρίας δάκρυσιν ἔπλυνεν· οὐδενὸς γὰρ ἑτέρου μέρους ἐτόλμα προσψαῦσαι.

λη´. Δακρύσας οὖν ἐφ᾿ἱκανόν, καὶ ψαλμοὺς εἰπὼν τῷ καιρῷ καὶ τῷ πράγματι πρεπόντως, ἐποίησεν εὐχὴν ἐπιτάφιον, καί φησιν ἐν ἑαυτῷ· Ἆρα θάψαι προσήκει τῆς Ὁσίας τὸ λείψανον; ἆρα μὴ καὶ τοῦτο ἀπαρέσκει τῇ Ὁσίᾳ γιγνόμενον; καὶ ταῦτα λέγων ὁρᾷ πρὸς τῇ κεφαλῇ αὐτῆς ἐκτετυπωμένην C γραφὴν ἐν τῇ γῇ, δι᾿ ἧς ταῦτα ἐγέγραπτο· θάψον, ἀββᾶ Ζωσιμᾶ, ἐν τούτῳ τῷ τόπῳ τῆς ταπεινῆς Μαρίας τὸ λείψανον, ἀπόδος τὸν χοῦν τῷ χοΐ, ὑπὲρ ἐμοῦ διὰ παντὸς πρὸς τὸν Κύριον προσευχόμενος τελειωθείσης, μηνὶ Φαρμουθὶ [κατ᾿ Αἰγυπτίους, ὅς ἐστι κατὰ Ῥωμαίους Ἀπρίλιος], ἐν αὐτῇ δὲ τῇ νυκτὶ τοῦ πάθους τοῦ σωτηρίου, μετὰ τὴν τοῦ θείου καὶ μυστικοῦ δείπνου μετάληψιν. Ταῦτα τοίνυν ἀναγνοὺς ὁ γέρων τὰ γράμματα, ἐχάρη ὅτι τὸ ὄνομα τῆς Ὁσίας μεμάθηκεν· ἐπέγνω δὲ ὅτι ἅμα τῶν θείων μυστηρίων ἐπὶ τοῦ Ἰορδάνου μετέλαβεν, εὐθὺς ἐν τῷ τόπῳ γέγονεν, ἐν ᾧ τετελείωται· καὶ ἥνπερ ὥδευσεν ὁδὸν Ζωσιμᾶς διὰ εἴκοσιν ἡμερῶν κοπιών, εἰς μίαν ὥραν Μαρία διέδραμε, καὶ εὐθὺς πρὸς τὸν Θεον ἐξεδήμησε.

λθ´. Δοξάζων δὲ τὸν Θεόν, καὶ βρέχων τὸ σῶμα τοῖς δάκρυσι, Καιρός, ἔφη, ταπεινὲ Ζωσιμᾶ, τὸ κελευθὲν ἐκτελέσαι σε. Ἀλλὰ πῶς ποιήσεις, ταλαίπωρε, ὄρυγμα, ἐν χερσὶ μὴ ἔχων τὸ σύνολον; Καὶ τοῦτο εἰπών, εἶδεν ἐκ μικροῦ διαστήματος ξυλάριον D βραχὺ ἐῤῥιμμένον κατὰ τὴν ἔρημον· ὅπερ λαβὼν ἤρξατο δῆθεν ὀρύττειν. Ξηρὰ δὲ οὖσα ἡ γῆ οὐδαμῶς ὑπήκουε κοπιῶντι τῷ γέροντι· ἀλλ᾿ἔκαμνεν ἱδρῶτι περιῤῥεόμενος· στενάξας δὲ μέγα ἐκ βάθους τοῦ πνεύματος, ἀνακύψας, ὁρᾷ λέοντα μέγαν τῷ λειψάνῳ τῆς Ὁσίας παρεστῶτα, καὶ τὰ ἴχνη αὐτῆς ἀναλείχοντα. Ὁ δὲ ἰδὼν τὸ θηρίον, συντρόμος γέγονε φοβούμενος, μάλιστα μνησθεὶς τῶν ῥημάτων Μαρίας, εἰπούσης ὅτι οὐδέποτε θηρίον ἐθεάσατο. Τῷ δὲ σημείῳ τοῦ σταυροῦ σφραγισάμενος, ἐπίστευσεν ὡς ἀβλαβῆ φυλάξει τοῦτον τῆς κειμένης ἡ δύναμις. Ὁ δὲ λέων ἤρξατο προσσαίνειν τῷ γέροντι, οὐχὶ 3725 A τοῦτον τοῖς κινήμασι μόνον ἀσπαζόμενος, ἀλλὰ καὶ προθέσει. Ὁ δὲ Ζωσιμᾶς ἔφησε πρὸς τὸν λέοντα· Ἐπειδήπερ, θηρίον, ἡ Μεγάλη ἐπέτρεψε ταφῆναι αὐτῆς τὸ λείψανον, ἐγὼ δὲ γέρων εἰμί, καὶ οὐκ ἰσχύω ποιῆσαι τὸ ὄρυγμα (οὐδὲ γὰρ ἔχω ὀρυκτήριον τῇ χρείᾳ κατάλληλον· καὶ τοσοῦτον πάλιν οὐ δύναμαι ὑποστρέψαι τὸ διάστημα, ὥστε ἀγαγεῖν ὄργανον ἐπιτήδειον), ποίησον οὖν τήν χρείαν τοῖς ὄνυξιν, ὅπως ἀποδῶμεν τῇ γῇ τῆς Ὁσίας τὸ σκήνωμα. Εὐθὺς δὲ ἅμα τῷ ρήματι· τοῖς ἐμπροσθίοις ποσὶν ὄρυγμα ἐποίησεν, ὅσον ἤρκει τῷ σώματι θαπτόμενον.

μ´. Πάλιν τοίνυν τῆς Ὁσίας τοὺς πόδας ἐκπλύνας τοῖς δάκρυσιν ὁ γέρων, καὶ πολλὰ καθικετεύσας νῦν [πλέον] ὑπὲρ πάντων προσεύχεσθαι, ἐκάλυψε τὸ σῶμα τῇ γῇ, παρεστῶτος τοῦ λέοντος, γυμνὸν ὑπάρχον καθὰ καὶ τὸ πρότερον, καὶ μηδὲν ἕτερον ἔχον εἰ μὴ ἐκεῖνο τὸ ἐῤῥηγνυμένον ἱμάτιον, ὅπερ, τοῦ Ζωσιμᾶ ρίψαντος ὀπισθοφανῶς, ἐκάλυψεν ἡ Μαρία τινὰ μέρη τοῦ σώματος. Τότε τοίνυν ἀναχωροῦσιν ἑκάτεροι. Καὶ ὁ μὲν λέων ἐπὶ τὰ ἔνδον τῆς ἐρήμου ὡς B πρόβατον ὑπεχώρησε. Ζωσιμᾶς δὲ ὑπέστρεψεν, εὐλογῶν καὶ αἰνῶν Χριστὸν τὸν Θεὸν ἡμῶν. Ἐλθὼν δὲ αὖθις εἰς τὸ κοινόβιον, ἅπαντα τοῖς μοναχοῖς ἀφηγήσατο, μηδέν τε ἀποκρύψας ὧν τε ἤκουσε καὶ ὧν ἐθεάσατο· ἐξ ἀρχῆς γὰρ αὐτοῖς ἅπαντα κατ᾿ὀλίγον διηγήσατο, ὥστε πάντας ἀκούσαντας τὰ μεγαλεῖα τοῦ Θεοῦ καταπλήττεσθαι, καὶ σὺν φόβῳ καὶ πόθῳ τελεῖν τὸ τῆς Ὁσίας μνημόσυνον. Καὶ Ἰωάννης δὲ ὁ ἡγούμενος εὗρεν ἐν τῇ μονῇ τινας χρῄζοντας διορθώσεως, ὡς μηδὲ ἐν τούτῳ τῆς Ὁσίας τὸν λόγον γενέσθαι ἀργὸν ἢ ἀνόνητον. Ἐτελεύτησε δὲ Ζωσιμᾶς εἰς ἐκεῖνο τὸ μοναστήριον, ἑκατὸν ἐγγὺς ἐτῶν γενόμενος.

μα´. Ἔμειναν δὲ οἱ μοναχοὶ κατὰ διαδοχὴν ἀγράφως ταῦτα διδάσκοντες, καὶ κοινὸν προτιθέντες ὠφελείας ὑπόδειγμα τοῖς ἀκούειν ἐθέλουσιν· ἐγγράφως δὲ οὐδένα ἤκουσαν ταύτην παραδεδωκέναι μέχρι τῆς σήμερον τὴν διήγησιν. Ἐγὼ δὲ ἅπερ ἀγράφως παρέλαβον, ἐγγράφῳ διηγήσει δεδήλωκα· ἴσως δὲ καὶ ἄλλοι τὸν βίον τῆς Ὁσίας γεγράφασι, καὶ πάντως ἐμοῦ μεγαλοπρεπέστερον, κἂν οὔπω τι τοιοῦτον εἰς ἐμὴν γνῶσιν ἐλήλυθε. Πλὴν κἀγὼ κατὰ δύναμιν ταύτην γέγραφα τὴν διήγησιν, τῆς ἀληθείας μηδὲν προτιμῆσαι θέλων. Ὁ δὲ Θεός, ὁ μεγάλα ἀμειβόμενος τοὺς εἰς αὐτὸν καταφεύγοντας, δῴη τὸν μισθὸν τῆς ὠφελείας τῶν ἐντυγχανόντων τῷ διηγήματι, [καὶ τῷ] τὴν παροῦσαν γραφὴν εἴτουν ἐξήγησιν γραφῇ παραδοθῆναι κελεύσαντι, καὶ τῆς μερίδος αὐτῶν ἀξίωσει στάσεώς τε καὶ τάξεως Μαρίας ταύτης τῆς μακαρίας, περὶ ἧς ἡ διήγησις, μετὰ πάντων τῶν ἀπ᾿ αἰῶνος εὐαρεστησάντων αὐτῷ διὰ θεωρίας καὶ πράξεως. Δώσωμεν οὖν καὶ ἡμεῖς δόξαν τῷ Θεῷ, τῷ παμβασιλεῖ τῶν αἰώνων, ὅπως καὶ ἡμᾶς καταξιώσει ἐλέους τυχεῖν ἐν τῇ ἡμέρᾳ τῆς κρίσεως, ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ τῷ Κυρίῳ ἡμῶν, ᾧ πρέπει πᾶσα δόξα, τιμὴ καὶ προσκύνησις πάντοτε, σὺν τῷ ἀνάρχῳ Πατρί, καὶ τῷ παναγίῳ καὶ ἀγαθῷ καὶ ζωοποιῷ Πνεύματι, νῦν καὶ ἀεὶ καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Ἀμήν.

ΒΙΟΣ ΤΗΣ ΟΣΙΑΣ ΜΑΡΙΑΣ ΤΗΣ ΑΙΓΥΠΤΙΑΣ

ἔκδοσις: Ὀρθόδοξον Ἵδρυμα «Ἀπόστολος Βαρνάβας»

ΠΡΟΛΟΓΟΣ

Μιὰ ἀπὸ τὶς πιὸ ἐξαίρετες γυναικεῖες ἀσκητικὲς μορφὲς εἶναι καὶ τῆς ὁσίας Μαρίας τῆς Αἰγυπτίας. Κάθε χριστιανὸς ποὺ θὰ διαβάσει τὴ ζωή της θὰ ἀντλήσει πολὺ ὠφέλιμα διδάγματα. Ἐπὶ 17 χρόνια ζοῦσε ἄσωτα μέσα στὴν ἀκολασία καὶ τὴν ἁμαρτία. Ἀπὸ μικρὴ παρασύρθηκε ἀπὸ τὸ κακό της ἁμαρτίας καὶ παρέσυρε κι᾿ ἄλλους σ᾿ αὐτή. Στὰ Ἱεροσόλυμα μὲ θεϊκὴν ἐπέμβαση ἀλλάζει σκέψεις καὶ παίρνει νέες ἀποφάσεις ποὺ τὶς ἐκτελεῖ. Ἀποβάλλει τὸν παλαιὸν ἄνθρωπο καὶ φορᾶ τὸν καινούργιο. Ἡ ἁμαρτία τῆς δημιούργησε πολλὰ ψυχικὰ τραύματα κι ἔτσι ἔφυγε στὴν ἔρημο γιὰ νὰ κλείσει καὶ νὰ ἀποβάλλει τὶς κακίες τῶν πράξεων καὶ νὰ ἐξαφανίσει τὸ ρύπο ποὺ τῆς προκάλεσε ἡ ἀκολασία. Μετανόησε, ἔκλαψε, πόνεσε, νήστεψε καὶ προσευχήθηκε. Μεγάλοι οἱ ἀγῶνες τῆς καὶ σκληρὴ ἡ πάλη ἐναντίον τῶν παθῶν της. Πολλὲς οἱ δυσκολίες, οἱ ταλαιπωρίες της μέσα στὴν ἔρημα, μὰ τὶς ἀντιμετώπισε ὅλες μὲ ἡρωισμό. Τοὺς πολλοὺς πειρασμοὺς τοὺς ἐξουδετέρωσε μὲ αὐτοθυσία. Καὶ ὁ Κύριος ἄκουσε τοὺς στεναγμοὺς καὶ τὰ δάκρυά της, καὶ δέχτηκε τὴ μετάνοιά της κι ἔγινε ἡ ὁσία Μαρία ποὺ πρεσβεύει γιὰ τὴ δική μας σωτηρία. Κι᾿ ἐσύ, χριστιανέ μου, πρέπει νὰ γνωρίζεις ὅτι τὸ φάρμακο τῆς ἁμαρτίας εἶναι ἡ μετάνοια, ποὺ εἶναι καὶ τὸ ποιὸ φοβερὸ ὅπλο ἐναντίον τοῦ διαβόλου, ποὺ στὴ ταραγμένη ἐποχή μας στήνει τὶς παγίδες του καὶ φωλιάζει παντοῦ. Ὅταν λοιπὸν ἁμαρτήσεις, ὅπως λέει ὁ Δαβίδ, «λέγε τὰς ἁμαρτίας σου πρῶτος διὰ νὰ δικαιωθῇς». Καὶ νὰ εἶσαι βέβαιος ὅτι μὲ τὸ φάρμακο τῆς μετάνοιας θὰ χυθεῖ ἄφθονα στὴ ψυχή σου ἡ φιλανθρωπία τοῦ Θεοῦ.

Ο ΑΒΒΑΣ ΖΩΣΙΜΑΣ

Στὰ μέρη τῆς Παλαιστίνης ἦταν κάποιος ἱερομόναχος, ποὺ λεγόταν Ζωσιμᾶς, ποὺ ἀπὸ μικρὸς ἀνατράφηκε σύμφωνα πρὸς τὰ μοναχικὰ ἔθιμα καὶ ζοῦσε πολὺ ἐνάρετη ζωή. (Ἂς μὴ νομίσει κανένας ὅτι πρόκειται γιὰ τὸ Ζωσιμᾶ ἐκεῖνο, ποὺ χαρακτηρίσθηκε ἑτερόδοξος, γιατὶ εἶναι ἄλλος αὐτός, καὶ ὑπάρχει τεράστια διαφορὰ μεταξὺ τῶν δύο, παρ᾿ ὅλο ποὺ ἔχουν καὶ οἱ δύο τὸ ἴδιο ὄνομα). Αὐτὸς λοιπὸν ὁ Ζωσιμᾶς, ὁ ὀρθόδοξος, ἀρχικὰ ἐμόνασε σὲ κάποιο μοναστήρι τῆς Παλαιστίνης, ὅπου ἐφαρμόζοντας κάθε εἶδος ἄσκησης πέτυχε ν᾿ ἀποκτήσει ἐγκράτεια σ᾿ ὅλα. Ἀπὸ τὴ μιὰ φύλασσε κάθε κανόνα ποὺ τοῦ παρέδιναν οἱ πνευματικοὶ προπονητές του στὴν αὐτοῦ του εἴδους παλαίστρα, ἀπὸ τὴν ἄλλη ὁ ἴδιος ἐπενόησε πολλὰ ἀπὸ τὴ δική του πείρα στὴ προσπάθειά του νὰ ὑποτάξει τὴ σάρκα στὸ πνεῦμα. Πράγματι, δὲν ἀπότυχε σ᾿ αὐτὸ τὸ σκοπὸ ποὺ ἔβαλε, ἡ δὲ φήμη του ἔγινε παντοῦ γνωστή, ὥστε πολλοὶ μοναχοί, τόσο ἀπὸ κοντινά, ὅσο καὶ ἀπὸ μακρινὰ μοναστήρια πήγαιναν κοντά του καὶ ἄκουαν τὴ διδασκαλία του.

Ἀνάμεσα στὶς ἀσχολίες τοῦ σπουδαία θέση εἶχαν ἡ μελέτη καὶ ἡ ψαλμωδία, ποὺ ἀσχολεῖτο συνέχεια καὶ ὅταν καθότανε καὶ ὅταν ἔτρωγε καὶ ὅταν ἔκαμνε ἐργόχειρο. Λέγουν μάλιστα ὅτι καὶ συχνὰ ὁ Γέροντας ἀξιωνόταν νὰ βλέπει τὸ Θεὸ καὶ αὐτὸ νὰ μὴν φανεῖ παράξενο, γιατὶ, «μακάριοι οἱ καθαροὶ τὴ καρδία ὅτι αὐτοὶ τὸν Θεὸν ὄψονται».

Αὐτός, λοιπόν, ὁ Ζωσιμᾶς, ἔκανε στὸ μοναστήρι ἐκεῖνο πενῆντα τρία χρόνια. Ἔπειτα δὲ ἐνοχλήθηκε ἀπὸ μερικοὺς λογισμούς, ὅτι δῆθεν ἦταν σ᾿ ὅλα τέλειος, χωρὶς νὰ ἔχει ἀνάγκη τὴ διδασκαλία ἄλλου ἀνθρώπου. Κάποτε τοῦ ἐρχόταν καὶ ὁ ἑξῆς λογισμός: «Ἄραγε ὑπάρχει στὴ γῆ μοναχός, ποῦ μπορεῖ νὰ μὲ ὠφελήσει ἢ νὰ μὲ ὑπερβάλλει στὴν ἀρετή;» Ἐνῶ ὁ γέροντας σκεφτόταν αὐτά, ἄγγελος Κυρίου φάνηκε σ᾿ αὐτὸν καὶ τοῦ λέει: «Ὦ Ζωσιμᾶ, ἀγωνίσθηκες ἀνθρώπινα καλὰ καὶ ἐξετέλεσες μὲ ἐπιτυχία τὸν ἀσκητικὸν ἀγώνα. Ἀλλὰ κανένας ἄνθρωπος εἶναι τέλειος, ὁ δὲ τωρινὸς ἀγώνας εἶναι μεγαλύτερος ἀπὸ τὸν προηγούμενο. Νὰ ξέρεις ὅμως, ὅτι ὑπάρχουν κι᾿ ἄλλοι δρόμοι σωτηρίας καὶ γιὰ νὰ πληροφορηθεῖς γι᾿ αὐτοὺς βγὲς ἀπὸ τὴ γῆ σου καὶ ἀπὸ τοὺς συγγενεῖς σου, καθὼς ἀκριβῶς ὁ Ἀβραάμ, ὁ πρῶτος ἀπὸ τοὺς Πατριάρχες, καὶ πήγαινε σ᾿ ἐκεῖνο τὸ μοναστήρι ποὺ βρίσκεται κοντὰ στὸν Ἰορδάνη ποταμό».

Ἀμέσως, λοιπόν, ὁ Γέροντας ἀκολουθώντας τὶς πιὸ πάνω ὁδηγίες βγῆκε ἀπὸ τὸ μοναστήρι του καὶ ὁδηγήθηκε ἀπὸ τὸν ἄγγελο σ᾿ ἐκεῖνο τὸ μοναστήρι τοῦ Ἰορδάνη, ποὺ τὸν διέταξε ὁ Θεὸς νὰ ἔλθει. Ἀφοῦ δὲ κτύπησε τὴν πόρτα τοῦ μοναστηριοῦ, συνάντησε πρῶτα τὸ μοναχό, ποὺ φύλαγε τὴν ἐξώπορτα κι᾿ αὐτὸς τὸν παρουσίασε στὸν ἡγούμενό του. Ἐκεῖνος δέ, ὅταν εἶδε τὸ σχῆμα του καὶ τὸ εὐλαβικό του ἦθος, τὸν ρώτησε, ἀφοῦ ἔβαλε τὴ συνηθισμένη στοὺς μοναχοὺς μετάνοια κι᾿ ἔλαβε εὐχή: «Ἀπὸ ποῦ εἶσαι ἀδελφὲ καὶ ἐξ αἰτίας ποιοῦ ἀπὸ τοὺς ταπεινοὺς γέροντες ἦλθες ἐδῶ;» Ὁ δὲ Ζωσιμᾶς ἀποκρίθηκε: «Ὅσο μὲ ἀφορᾶ τὸ «ἀπὸ ποῦ»δὲν εἶναι ἀνάγκη νὰ σᾶς ἀναφέρω. Ἦλθα δέ, πάτερ, χάριν ὠφελείας, γιατὶ ἔχω ἀκούσει γιὰ σᾶς πολὺ σπουδαῖα καὶ ἀξιέπαινα πράγματα». Ἀπάντησε δὲ ὁ ἡγούμενος: «Ὁ Θεός, ἀδελφέ, ὁ μόνος ποὺ θεραπεύει τὴν ἀνθρώπινη ἀρρώστεια. Αὐτὸς καὶ σένα καὶ ἐμᾶς θὰ διδάξει τὰ Θεῖα θελήματα, διότι ἄνθρωπος δὲν μπορεῖ νὰ ὠφελήσει ἄλλον ἄνθρωπο. Ἐπειδὴ ὅμως, ὅπως ἀνέφερες ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ σ᾿ ἐκίνησε νὰ ἐπισκεφθεῖς ἐμᾶς τοὺς ταπεινοὺς Γέροντες, μεῖνε μαζί μας καὶ ὅλους θὰ μᾶς θρέψει μὲ τὴ χάρη τοῦ Πνεύματος ὁ καλὸς Ποιμένας, ποὺ ἔδωσε τὴν ψυχή του σὰν λύτρο γιὰ μᾶς». «Ὅταν εἶπε αὐτὰ ὁ ἡγούμενος, ὁ Ζωσιμᾶς ἔβαλε καὶ πάλι μετάνοια καὶ ζήτησε εὐχή. Ὕστερα ἀποσύρθηκε καὶ ἀπὸ τότε παρέμεινε σ᾿ ἐκεῖνο τὸ μοναστήρι. Συνάντησε δὲ ἐκεῖ Γέροντες λαμπροὺς στὴ θεωρία καὶ τὴ πράξη, λέοντες ὡς πρὸς τὸ πνεῦμα καὶ δουλεύοντες στὸν Κύριο. Διότι ἡ ψαλμωδία ἦταν ἀκατάπαυστη καὶ τὸ ἐργόχειρο πάντα στὰ χέρια τους, χωρὶς νὰ ἐνδιαφέρονται γιὰ τὶς φροντίδες τῆς ζωῆς. Ἕνα δὲ μονάχα τοὺς ἀπασχολοῦσε ὅλους, πὼς καθένας ἀπ᾿ αὐτούς, θὰ νέκρωνε τὸ σῶμα του στὸν κόσμο. Σὰν τροφὴ εἶχαν τὰ θεόπνευστα λόγια, ἔτρεφαν ὅμως καὶ τὸ σῶμα τους, ἀλλὰ μόνο μὲ τὰ ἀπαραίτητα, δηλ. τὸ ψωμὶ καὶ τὸ νερό.

Ὕστερα ἀπὸ ἀρκετὲς μέρες ἔφτασε ὁ καιρὸς ποὺ οἱ χριστιανοὶ ἔκαναν τὶς ἱερὲς νηστεῖες, γιὰ νὰ καθαριστοῦν, προκειμένου νὰ προσκυνήσουν τὸ Θεῖο Πάθος καὶ τὴν Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ. Ἡ πύλη τοῦ μοναστηριοῦ δὲν ἄνοιξε ποτέ, ἀλλὰ ἦταν πάντα κλειστή, ὥστε οἱ μοναχοὶ νὰ κάνουν ἀνενόχλητοι τὴν ἄσκησή τους. Ἄνοιγε μόνο, ἂν κάποιος μοναχὸς ἔβγαινε λόγω ἀνάγκης, γιατὶ ὁ τόπος ἦταν ἔρημος καὶ στοὺς περισσότερους ἀπὸ τὰ γειτονικὰ μοναστήρια ἦταν ὄχι μόνο ἀδιαπέρατος, ἀλλὰ καὶ ἄγνωστος. Φυλασσόταν δὲ στὸ μοναστήρι τέτοιος κανόνας, γιὰ τὸν ὁποῖο, ὅπως φαίνεται, καὶ τὸ Ζωσιμᾶ ὁ Θεὸς ὁδήγησε σ᾿ ἐκεῖνο τὸ μοναστήρι. Ποιὸς ἦταν ὁ κανόνας καὶ πὼς φυλασσόταν, θὰ ἀναφερθεῖ πιὸ κάτω.

Τὴ πρώτη μέρα τῆς Μ. Τεσσαρακοστῆς, κατὰ τὴ συνήθεια ποὺ ὑπῆρχε γινόταν ἡ Θεία λειτουργία καὶ καθένας κοινωνοῦσε τῶν ἀχράντων καὶ ζωοποιῶν μυστηρίων καὶ ὕστερα ἔπαιρνε λίγη τροφή. Ἔτσι μαζευόντουσαν ὅλοι στὸ εὐκτήριο, ὅπου, ἀφοῦ λεγόταν μακρὰ εὐχὴ καὶ γινόταν γονυκλισία, οἱ Γέροντες ἀσπάζονταν ὁ ἕνας τὸν ἄλλο καὶ ἀφοῦ ἀγκάλιαζαν τὸν ἡγούμενο, βάλλοντας καθένας μετάνοια ζητοῦσε νὰ πάρει εὐχὴ ἀπ᾿ αὐτόν, γιὰ νὰ τὴν ἔχει βοηθὸ στὸ προκείμενο ἀγώνα.

Ὅταν αὐτὰ γινόντουσαν κατ᾿ αὐτὸ τὸν τρόπο, ἡ πόρτα τοῦ μοναστηριοῦ ἄνοιγε καὶ ψάλλοντας τὸ «Κύριος φωτισμός μου καὶ σωτήρ μου, τίνα φοβηθήσομαι» καθὼς καὶ τὸ ὑπόλοιπο μέρος τοῦ ψαλμοῦ, ἔβγαιναν ὅλοι, ἀφήνοντας ἕνα ἡ δύο φύλακες στὸ μοναστήρι, ὄχι γιὰ νὰ φυλάσσουν τὰ πράγματα ποὺ βρισκόντουσαν σ᾿ αὐτὸ (γιατὶ δὲν ὑπῆρχε τίποτε ποὺ θὰ μποροῦσαν νὰ πάρουν οἱ κλέφτες), ἀλλὰ γιὰ νὰ μὴ μένει τὸ εὐκτήριο ἀλειτούργητο.

Καθένας δὲ ἐφοδιαζόταν, ὅπως μποροῦσε καὶ ἤθελε: ἄλλος μὲν ἔπαιρνε ψωμί, ἄλλος σύκα ξηρά, ἄλλος φοινίκια, ἄλλος βρεγμένα ὄσπρια, ἄλλος δὲ τίποτε ἄλλο ἐκτὸς ἀπὸ τὸ σῶμα του καὶ τὸ ράσο ποὺ φοροῦσε. Ὑπῆρχε δὲ κανόνας ἀπαράβατος σ᾿ αὐτοὺς νὰ μὴν ξέρει ὁ ἕνας πῶς ἔκανε ἐγκράτεια ἢ πῶς περνοῦσε ὁ ἄλλος, γιατὶ ὅταν περνοῦσαν τὸν Ἰορδάνη, ἀμέσως καθένας ἐχώριζε ἀπὸ τοὺς ἄλλους καὶ κανένας δὲν πήγαινε νὰ συναντήσει τὸν ἄλλο, ἀλλὰ καὶ ἂν κάποτε ἕνας ἀπ᾿ αὐτοὺς ἔβλεπε ἀπὸ μακριὰ ἄλλον νὰ ἔρχεται σ᾿ αὐτόν, ἀμέσως λοξοδρομοῦσε καὶ πήγαινε σ᾿ ἄλλο μέρος. Ζοῦσε δὲ μὲ τὸν ἑαυτό του, ψάλλοντας παντοτινὰ καὶ δοξάζοντας τὸ Θεό.

Ἔτσι λοιπὸν ἀφοῦ περνοῦσαν ὅλες τὶς ἡμέρες τῆς ἱερῆς νηστείας, γυρνοῦσαν πίσω στὸ μοναστήρι τὴ Κυριακή των Βαΐων, φέροντας καθένας μαζί του τὸ καρπὸ τῶν δικῶν του κόπων καὶ ξέροντας πὼς ἐργάστηκε. Κανένας δὲ δὲν ρωτοῦσε τὸν ἄλλον πῶς πέρασε. Αὐτὸς λοιπὸν ἦταν ὁ κανόνας τοῦ Μοναστηριοῦ, ποὺ γινόταν μὲ ἐπιτυχία, γιατὶ καθένας πηγαίνοντας στὴν ἔρημο πρὸς τὸν ἀθλοθέτη Θεὸ ἀγωνιζόταν μόνος του, ὄχι γιὰ ν᾿ ἀρέσει στοὺς ἀνθρώπους καὶ νὰ κάνει ἐγκράτεια ἐπιδεικτικά. Γιατὶ αὐτὰ ποὺ γίνονται μὲ σκοπὸ ν᾿ ἀρέσουν στοὺς ἀνθρώπους, ὄχι μόνο σὲ τίποτε δὲν ὠφελοῦν ἐκεῖνο ποὺ τὰ κάνει, ἀλλὰ προξενοῦν καὶ ζημιὰ σ᾿ αὐτόν.

Τότε καὶ ὁ Ζωσιμᾶς, σύμφωνα μὲ τὴ συνήθεια τοῦ κανόνα πέρασε τὸν Ἰορδάνη, μεταφέροντας λίγα μόνο ἐφόδια γιὰ τὶς ἀνάγκες τοῦ σώματός του καὶ τὸ ράσο ποὺ φοροῦσε. Ἐνῷ δὲ περνοῦσε τὴν ἔρημο ἐκτελοῦσε τὸ κανόνα καὶ ὅπου νυκτωνόταν κοιμόταν κάτω στὴ γῆ.

Νωρὶς δὲ τὸ πρωὶ συνέχιζε τὸ περπάτημα πάντοτε μὲ σταθερὸ ρυθμό. Ἤθελε δέ, καθὼς ἔλεγε, νὰ προχωρήσει στὸ ἐσωτερικὸ τῆς ἐρήμου, μὲ τὴν ἐλπίδα ὅτι ἐκεῖ θὰ μποροῦσε νὰ βρεῖ κάποιο Πατέρα γιὰ ν᾿ ἀκούσει τὸ λόγο τοῦ Θεοῦ. Μάλιστα δὲ περπατοῦσε μὲ τόση προσπάθεια, σὰν νὰ προχωροῦσε σὲ κάποιο σπουδαῖο καὶ γνωστὸ κατάλυμα. Ἀφοῦ, λοιπόν, περπάτησε ἐπὶ εἴκοσι μέρες, ὅταν ἦταν ἕκτη ὥρα, σταμάτησε γιὰ λίγο τὴν ὁδοιπορία κι᾿ ἀφοῦ στράφηκε πρὸς τὴν ἀνατολή, ἔκανε τὴ συνηθισμένη προσευχή του. Γιατὶ συνήθιζε, σ᾿ ὁρισμένες ὧρες τῆς μέρας, νὰ διακόπτει τὴ πορεία καὶ νὰ ξεκουράζεται λίγο ἀπὸ τὸν κόσμο, στεκόμενος δὲ ἔψαλλε καὶ προσευχόταν γονατιστός.

ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΤΗΣ ΟΣΙΑΣ ΜΕ ΤΟ ΖΩΣΙΜΑ

Ἐνῶ δὲ ἔψαλλε καὶ ἔβλεπε τὸν οὐρανὸ συνέχεια, εἶδε στὰ δεξιὰ τοῦ μέρους ποὺ καθόταν, μιὰ ἀνθρώπινη σκιά. Στὴν ἀρχὴ ταράχτηκε, ὑποπτευόμενος ὅτι βλέπει φάντασμα δαίμονα καὶ φοβήθηκε. Ἀφοῦ δὲ ἔκανε τὸ σημεῖο τοῦ σταυροῦ κι᾿ ἔδιωξε τὸ φόβο, διάκρινε φανερὰ κάποιον γύρω στὸ μεσημέρι νὰ περπατᾶ. Εἶχε μαῦρο σῶμα ἀπὸ τὸν καύσωνα καὶ εἶχε στὸ κεφάλι ἄσπρες τρίχες, σὰν τὸ βαμβάκι, ἦσαν ὅμως λίγες καὶ ἔφταναν μέχρι τὸν τράχηλό του. Ὅταν τὸν εἶδε ὁ Ζωσιμᾶς χάρηκε καὶ ἄρχισε νὰ τρέχει πρὸς τὸ μέρος του. Ἡ χαρά του ἦταν ἀνέκφραστη, γιατὶ σ᾿ ὅλο ἐκεῖνο τὸ χρονικὸ διάστημα, δὲν εἶδε κανένα ἄνθρωπο, οὔτε ζῶο ἢ πτηνὸ ἢ φάντασμα ἀκόμα. Ζητοῦσε λοιπὸν νὰ μάθει ποιὸς ἦταν ἐλπίζοντας ὅτι θὰ γινόταν αἰτία γιὰ νὰ γνωρίσει σπουδαῖα πράγματα.

Ὅταν δὲ ἐκεῖνος εἶδε τὸ Ζωσιμᾶ νὰ ἔρχεται ἀπὸ μακρυά, ἄρχισε νὰ τρέχει πρὸς τὸ ἐσωτερικὸ τῆς ἐρήμου. Ὁ δὲ Ζωσιμᾶς ξεχνώντας τὴν προχωρημένη ἡλικία του καὶ δίχως νὰ λογαριάσει τὴ κούραση ἀπὸ τὸ περπάτημα, ἔτρεξε ἀμέσως γιὰ νὰ συναντήσει ἐκεῖνον ποὺ ἔφευγε. Αὐτὸς μὲν καταδίωκε, ἐκεῖνος δὲ ἔφευγε.

Ἐπειδὴ ὁ Ζωσιμᾶς ἔτρεχε πιὸ γρήγορα, σιγὰ-σιγὰ πλησίαζε ἐκεῖνον ποὺ ἔφευγε. Ὅταν δὲ πλησίασε σὲ σημεῖο ποῦ μποροῦσε νὰ ἀκουστεῖ ἡ φωνή του, ἄρχισε ὁ Ζωσιμᾶς νὰ φωνάζει κλαίοντας: «Γιατί μὲ ἀποφεύγεις, τὸν ἁμαρτωλὸ Γέροντα, ὦ δοῦλε τοῦ Θεοῦ; Μεῖνε μαζί μου, ὅποιος καὶ νἆσαι, γιὰ τὴν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ, γιὰ τὸν Ὁποῖο ἦλθες καὶ κατοίκησες σ᾿ αὐτὴ τὴν ἔρημο, στάσου κι᾿ εὐλόγησέ με».

Ἐνῷ ὁ Ζωσιμᾶς ἔλεγε αὐτὰ μὲ δάκρυα στὰ μάτια, ἔφτασαν καὶ οἱ δύο τρέχοντας σὲ κάποιο τόπο, ὅπου σχηματιζόταν ἕνας χείμαρρος ξηρός. Ὅταν λοιπὸν ἔφτασαν ἐκεῖ, ἐκεῖνος ποὺ ἔφευγε κατέβηκε καὶ πάλιν ἀνέβηκε στὸ ἄλλο μέρος, ὁ δὲ Ζωσιμᾶς κουρασμένος καὶ μὴ μπορώντας ἄλλο νὰ τρέχει, στάθηκε στὸ ἄλλο μέρος τοῦ χειμάρρου καὶ ἔκλαψε τόσο πολύ, ὥστε τὰ κλάματά του ἀκούονταν καθαρά. Τότε ἐκεῖνος ποὺ ἔφευγε, ἄνοιξε τὸ στόμα του καὶ εἶπε: «Ἀββᾶ Ζωσιμᾶ, συγχώρησέ με γιὰ τὸν Κύριο Ἰησοῦ Χριστό. Δὲν μπορῶ νὰ γυρίσω καὶ νὰ σὲ δῶ στὸ πρόσωπο, γιατὶ εἶμαι γυναίκα, γυμνή. Ἀλλὰ ἂν θέλεις νὰ δώσεις εὐχὴ σὲ ἁμαρτωλὴ γυναίκα, ρίξε τὸ ράσο ποὺ φορᾶς γιὰ νὰ σκεπάσω τὸ σῶμα μου καὶ νὰ στραφῶ πρὸς ἐσένα γιὰ νὰ πάρω τὶς εὐχές σου». Τότε ὁ Ζωσιμᾶς ἀπόρησε γιατὶ τὸν φώναζε μὲ τ᾿ ὄνομά του καὶ σοφὸς καθὼς ἦταν ἀντελήφθηκε ὅτι ὁ ἄγνωστος δὲν μποροῦσε νὰ τὸν φωνάζει μὲ τ᾿ ὄνομά του, ἐκτὸς ἂν εἶχε ὑπερφυσικὸ χάρισμα.

Ἔβγαλε τὸ ράσο του καὶ τῆς τὸ ἔριξε ἀπὸ πίσω κι ἐκείνη ἀφοῦ τὸ πῆρε καὶ σκέπασε τὸ σῶμα της, στράφηκε πρὸς τὸν Ζωσιμᾶ καὶ τοῦ εἶπε: «Τί ἤθελες νὰ δεῖς μιὰ ἁμαρτωλὴ γυναίκα; Τί ζητᾶς νὰ μάθεις ἀπὸ μένα καὶ δὲν βαρέθηκες νὰ κάνεις τόσο μεγάλο κόπο;» Ὁ δὲ Γέροντας ἀφοῦ γονάτισε στὴ γῆ, ζήτησε νὰ πάρει εὐλογία, σύμφωνα μὲ τὴ συνήθεια. Ἐπειδὴ κι᾿ αὐτὴ ἔβαλε μετάνοια, ἦταν καὶ οἱ δύο στὴ γῆ καὶ περίμενε ὁ ἕνας τὸν ἄλλο νὰ δώσει εὐλογία. Ἀλλὰ τίποτα ἀπὸ κανένα δὲ λεγόταν, ἐκτὸς ἀπὸ τό: «εὐλόγησον». Ἀφοῦ πέρασε ἀρκετὴ ὥρα, εἶπε ἡ γυναίκα πρὸς τὸ Ζωσιμᾶ: «Ἀββᾶ Ζωσιμᾶ σὲ σένα ἁρμόζει νὰ εὐλογήσεις καὶ νὰ εὐχηθεῖς, γιατὶ ἔχεις τιμηθεῖ μὲ τὸ ἀξίωμα τοῦ ἱερέα καὶ ἀπὸ πολλὰ χρόνια στέκεσαι μπροστὰ στὸ ἱερὸ θυσιαστήριο». Αὐτὰ προκάλεσαν πολὺ φόβο στὸ Ζωσιμᾶ καὶ ὁ Γέροντας ἀφοῦ λούστηκε μὲ ἱδρώτα στέναξε καὶ εἶπε μὲ φωνὴ ποὺ διακοπτόταν: «Ὦ πνευματικὴ Μητέρα, καὶ ἀπὸ τὸ ἦθος σου φαίνεται ὅτι ἐσὺ κατὰ τὸ μεγαλύτερο μέρος ἔχεις νεκρωθεῖ γιὰ τὸν κόσμο, εἶναι δὲ φανερό, ὅτι σοῦ δόθηκε μεγαλύτερο χάρισμα ἀπὸ μένα, ἀφοῦ μου μίλησες μὲ τὰ᾿ ὄνομά μου, καὶ εἶπες ὅτι εἶμαι ἱερέας, χωρὶς νὰ μὲ γνωρίζεις. Ἐπειδὴ λοιπὸν ἡ χάρη δὲν ἐξαρτᾶται ἀπὸ τὰ ἀξιώματα, ἀλλὰ ἀπὸ τὴ ψυχικὴ ὑπόσταση, ἐσὺ πρέπει νὰ μ᾿ εὐλογήσεις γιὰ τὸν Κύριο καὶ νὰ δώσεις σὲ μένα εὐχή, ποὺ ἔχω ἀνάγκη ἀπὸ τὴ δική σου τελειότητα».

Ἀφοῦ ὑποχώρησε ἡ γυναίκα στὴν ἔνσταση τοῦ Γέροντα καὶ ὑπάκουσε, εἶπε: «Εὐλογητὸς ὁ Θεός, ὁ Ὁποῖος φροντίζει γιὰ τὴ σωτηρία τῶν ἀνθρωπίνων ψυχῶν». Ὅταν δὲ ὁ Ζωσιμᾶς εἶπε τὸ «Ἀμήν», σηκώθηκαν καὶ οἱ δύο ἀπὸ τὴν γονυκλισία καὶ εἶπε τότε ἡ γυναίκα πρὸς τὸ Γέροντα: «Γιὰ χάρη ποιοῦ θέλησες νὰ δεῖς γυναίκα στερημένη ἀπὸ κάθε ἀρετήν; Ἀλλά, ἐπειδὴ ἀκριβῶς ἡ χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος σὲ καθοδήγησε νὰ μοῦ προσφέρεις, ἀνάλογα μὲ τὴ περίσταση, κάποια ἐξυπηρέτηση, πές μου, πῶς ζοῦν οἱ χριστιανοί; Πῶς ζοῦν οἱ βασιλιάδες; Πῶς εἶναι ἡ Ἐκκλησία;»

Ὁ δὲ Ζωσιμᾶς εἶπε σ᾿ αὐτή: «Μ᾿ ἕνα λόγο, Μητέρα Ὁσία, μὲ τὶς δικές σου ὁ Χριστὸς χάρισε σ᾿ ὅλους εἰρήνη. Δέξου ὅμως παράκληση ἀνάξιου Γέροντα καὶ εὐχήσου γιὰ τὸν κόσμο ὅλο καὶ γιὰ μὲ τὸν ἁμαρτωλό, ὥστε αὐτὸ τὸ χρονικὸ διάστημα, ποὺ περνῶ στὴν ἔρημο, νὰ μὴν ἀποβεῖ ἄκαρπο». Ἐκείνη δὲ τοῦ ἀπάντησε: «Ἀββᾶ Ζωσιμᾶ, σὺ πρέπει νὰ κάνεις δέηση γιὰ μέ, καὶ γιὰ ὅλους γιατὶ σὲ σένα ἔπεσε ὁ κλῆρος γι᾿ αὐτό. Ἀλλὰ ἐπειδὴ μὲ προστάζεις, θὰ τὸ κάνω μὲ προθυμία»

ΠΡΟΣΕΥΧΕΤΑΙ ΑΙΩΡΟΥΜΕΝΗ ΣΤΟΝ ΑΕΡΑ

Ἀφοῦ εἶπε αὐτὰ ἡ γυναίκα, στράφηκε πρὸς τὴν ἀνατολὴ καὶ ἀφοῦ σήκωσε τὰ μάτια της πρὸς τὸν οὐρανό, ἄρχισε νὰ προσεύχεται, ψιθυρίζοντας, ἀλλὰ δὲν ἀκουόταν καμιὰ φωνή. Γι᾿ αὐτὸ ὁ Ζωσιμᾶς δὲν ἄκουε τίποτε, στεκόταν δέ, ὅπως ἔλεγε, γεμάτος μὲ πολὺ φόβο καὶ βλέποντας πρὸς τὰ κάτω, χωρὶς νὰ λέει τίποτα. Ἐπειδὴ δὲ ἐκείνη καθυστέρησε ἀρκετὰ στὴν προσευχή, αὐτός, ἀφοῦ σηκώθηκε λίγο ἀπὸ τὴ γονυκλισία, εἶδε ὅτι ἐκείνη εἶχε ἀνυψωθεῖ ἕναν πῆχυ πάνω ἀπὸ τὴ γῆ καὶ προσευχόταν, αἰωρούμενη στὸν ἀέρα.

Ὅταν εἶδε αὐτὸ ὁ Ζωσιμᾶς φοβήθηκε περισσότερο καὶ ἔπεσε στὸ ἔδαφος καὶ ἀπὸ τὴ πολλὴ ἀγωνία τοῦ περιλούστηκε ἀπὸ ἱδρώτα. Σὲ κανένα δὲν τολμοῦσε νὰ πεῖ τίποτα, μόνο δὲ στὸν ἑαυτό του ἔλεγε συνεχῶς τὸ «Κύριε ἐλέησον». Βρισκόμενος δὲ ξαπλωμένος στὴ γῆ ὁ Γέροντας σκανδαλιζόταν σκεφτόμενος: «Μήπως εἶναι πνεῦμα καὶ ὑποκρίνεται ὅτι προσεύχεται;» Ἀφοῦ δὲ ἡ γυναίκα ἦλθε κοντά του, τὸν σήκωσε λέγοντάς του: «Γιατί, Ἀββᾶ, σὲ ταράσσουν οἱ λογισμοί; Μήπως σκανδαλίστηκες ἐξ αἰτίας μου, ὅτι τάχα εἶμαι πνεῦμα καὶ ὑποκρίνομαι ὅτι προσεύχομαι; Μάθε ἄνθρωπε, ὅτι εἶμαι ἁμαρτωλὴ γυναίκα, ἀλλ᾿ εἶμαι ὀχυρωμένη μὲ τὸ ἅγιο βάπτισμα καὶ δὲν εἶμαι πνεῦμα, ἀλλὰ γῆ καὶ στάκτη». Καὶ ἀφοῦ εἶπε αὐτά, σφράγισε μὲ τὸ σημεῖο τοῦ σταυροῦ τὸ μέτωπο, τὰ μάτια, τὰ χείλη, καὶ τὸ στῆθος λέγοντας: «Ὁ Θεός, Ἀββᾶ Ζωσιμᾶ, ἂς μᾶς ἐλευθερώσει ἀπὸ τὸ πονηρὸ καὶ τὶς παγίδες του».

Ο ΖΩΣΙΜΑΣ ΖΗΤΑ ΝΑ ΜΑΘΕΙ ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ

Ὅταν ἄκουσε καὶ εἶδε ὅλ᾿ αὐτὰ ὁ Ζωσιμᾶς, ἔπεσε στὸ ἔδαφος καὶ ἀφοῦ ἄγγιξε τὰ πόδια της, εἶπε δακρύζοντας: «Σὲ ὁρκίζω στὸ ὄνομα τοῦ Χριστοῦ, τοῦ Θεοῦ μας, ὁ Ὁποῖος γεννήθηκε ἀπὸ τὴν Παρθένα, νὰ μὴν κρύψεις ἀπὸ τὸν δοῦλο σου ποιὰ εἶσαι, ἀπὸ ποῦ, πότε καὶ μὲ ποιὸ τρόπο ἦλθες ἐδῶ στὴν ἔρημο καὶ κατοίκησες. Μὴ μοῦ κρύψεις τίποτα ποὺ σὲ ἀφορᾶ, ἀλλὰ διηγήσου μου τα ὅλα, γιὰ νὰ φανερωθοῦν τὰ μεγαλεῖα του Θεοῦ. Γιατὶ σοφία κρυμμένη καὶ θησαυρὸς ποὺ δὲν φαίνεται δὲ ὠφελοῦν σὲ τίποτε, ὅπως εἶναι γραμμένο στὴν Ἁγία Γραφή. Πές μου τα λοιπόν, ὅλα γιὰ χάρη τοῦ Κυρίου μας, γιατὶ δὲν πρόκειται νὰ τὰ πεῖς γιὰ νὰ καυχηθεῖς ἢ νὰ ἐπιδειχτεῖς, ἀλλὰ γιὰ νὰ μὲ πληροφορήσεις τὸν ἁμαρτωλὸ καὶ ἀνάξιο, πιστεύοντας ὅτι ὁ Θεός, γιὰ τὸν ὁποῖο ζεῖς, γι᾿ αὐτὸ τὸ λόγο μὲ ὁδήγησε σ᾿ αὐτὴ τὴν ἔρημο, γιὰ νὰ μοῦ φανερώσεις δηλαδὴ ὅσα σχετίζονται μὲ σένα. Ἑπομένως δὲν ἔχουμε κανένα δικαίωμα νὰ φέρουμε ἀντίσταση στὰ σχέδια τοῦ Θεοῦ, διότι ἂν δὲν ἦταν θέλημα Θεοῦ νὰ σὲ γνωρίσω καὶ νὰ μάθω πῶς ἀγωνίσθηκες, τότε δὲν θὰ ἄφηνε νὰ σὲ δεῖ κανείς, οὔτε καὶ θὰ βοηθοῦσε νὰ κάνω τόσο δρόμο, ἐγὼ ποὺ δὲν κατόρθωσα νὰ βγῶ ἀπὸ τὸ κελλί μου».

Η ΟΣΙΑ ΔΙΗΓΕΙΤΑΙ ΤΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ ΤΗΣ

Ἀφοῦ εἶπε ὅλ᾿ αὐτὰ καὶ ἄλλα ὁ Ἀββᾶς Ζωσιμᾶς, τὸν πλησίασε ἡ γυναίκα καὶ ἀφοῦ τὸν σήκωσε ἀπ᾿ τὴν γῆ τοῦ εἶπε: «Ντρέπομαι, Ἀββᾶ μου, νὰ σοῦ διηγηθῶ τὰ ἔργα μου, γιατὶ εἶναι γεμάτα ντροπή, ἀλλὰ ἐπειδὴ εἶδες γυμνὸ τὸ σῶμα μου, γιὰ νὰ γνωρίσεις καλὰ ὅσο ἁμαρτωλὴ εἶναι ἡ ψυχή μου. Εἶναι λάθος ποὺ νόμισες ὅτι δὲν ἦλθα νὰ σοῦ διηγηθῶ τὰ ὅσα μὲ ἀφοροῦν, τάχα γιὰ νὰ μὴ καυχηθῶ, καὶ τί νὰ καυχηθῶ ποῦ ἔγινα ὄργανο τοῦ διαβόλου; Γνωρίζω ὅμως ὅτι, ὅταν ἀρχίσω τὴν διήγησή μου, θὰ ἀναγκαστεῖς νὰ φύγεις ἀπὸ κοντά μου, ὅπως φεύγει ἕνας ἀπὸ τὸ φίδι, μὴ θέλοντας νὰ ἀκούσεις τὶς κακές μου πράξεις. Καὶ ὅμως θὰ σοῦ τὰ διηγηθῶ, χωρὶς νὰ παραλείψω τίποτε, σὲ ἐξορκίζω ὅμως προηγουμένως νὰ μὴν σταματήσεις νὰ προσεύχεσαι ἴσως βρῶ ἔλεος ἀπὸ τὸ Θεὸ κατὰ τὴν μέρα τῆς Κρίσης».

Καὶ ἐνῷ τὰ δάκρυα τοῦ Γέροντα ἔτρεχαν ἀπὸ τὰ μάτια του χωρὶς σταματημό, ἄρχισε ἡ γυναίκα τὴ διήγησή της:

«Ἐγὼ ἀδελφέ, ἔχω πατρίδα τὴν Αἴγυπτο. Ἐνῶ ἀκόμα ζοῦσαν οἱ γονεῖς μου κι ἐγὼ ἤμουν δώδεκα χρονῶν, τοὺς ἄφησα καὶ πῆγα στὴν Ἀλεξάνδρεια. Ἐκεῖ πολὺ νωρὶς παρασύρθηκα σὲ πράξεις ἁμαρτωλὲς καὶ διαφθειρα τὴν παρθενία μου, ἐπειδὴ ἐπιδόθηκα στὸ πάθος τῆς πορνείας. Ἐπὶ δεκαεφτὰ χρόνια, συγχώρησέ με, ὑπῆρξα ἄσωτη δημόσια καὶ ἔγινα πειρασμὸς γιὰ τοὺς ἀνθρώπους. Αὐτὸ δὲν τὸ ἔκανα, εἰλικρινὰ σᾶς λέω, ὄχι γιὰ νὰ κερδίζω χρήματα, παρ᾿ ὅλο ποὺ πολλοὶ μοῦ ἔδιναν ἀλλ᾿ ἐγὼ δὲν τὰ ἔπαιρνα, ἀλλὰ γιὰ νὰ ἔρχονται πολλοὶ σὲ μένα καὶ νὰ ἱκανοποιοῦν τὸ πάθος μου. Καὶ μὴ νομίσεις ὅτι δὲν δεχόμουνα χρήματα γιατὶ ἤμουν πλούσια. Ἀντίθετα, ζοῦσα ἀπὸ χειρωνακτικὴ ἐργασία, ἔκλωθα ρόκα. Εἶχα δὲ ἀκόρεστην ἐπιθυμία καὶ ἀκατάσχετον ἔρωτα, ἐξ αἰτίας τῶν ὁποίων κυλιόμουν στὸ βόρβορο. Μάλιστα δὲ μοῦ φαινόταν ὅτι αὐτὴ εἶναι ἡ ζωή, νὰ ἐκτελῶ τὴ βρισιὰ τῆς φύσης». Ἔτσι λοιπὸν ζοῦσα, ὁπότε ἕνα καλοκαίρι εἶδα πολὺν κόσμον ἀπὸ τὴ Λιβύη καὶ Αἴγυπτο, ποὺ κατευθύνονταν πρὸς τὴ θάλασσα καὶ ρώτησα ἕνα ἀπ᾿ αὐτοὺς γιὰ νὰ πληροφορηθῶ ποὺ πήγαιναν. Ἐκεῖνος μου ἀπάντησε: «Πηγαίνουν στὰ Ἱεροσόλυμα γιατὶ μετὰ ἀπὸ λίγες μέρες θὰ γιορταστεῖ ἡ ὕψωση τοῦ Τιμίου Σταυροῦ». Εἶπα τότε σ᾿ αὐτόν: «Ἄραγε δὲ μὲ παίρνουν κι᾿ ἐμένα μαζί τους, ἂν τοὺς ἀκολουθήσω;» Ἐκεῖνος μου ἀποκρίθηκε: «Ἂν ἔχεις τὰ ναῦλα καὶ τὰ ἔξοδά σου, κανένας δὲ θὰ σ᾿ ἐμποδίσει». Εἶπα τότε σ᾿ αὐτόν: «Πραγματικά, οὔτε γιὰ ναῦλα οὔτε γιὰ ἄλλα ἔξοδα ἔχω χρήματα, καὶ θὰ μπῶ σ᾿ ἕνα πλοῖο, προσφέροντας τὸ σῶμα μου γιὰ ἀντάλλαγμα αὐτῶν». Γιατὶ, ὁ σκοπὸς ποὺ ἤθελα νὰ πάω, (συγχωρέστε με Ἀββᾶ μου) ἦταν γιὰ νὰ βρῶ πολλοὺς ἐραστὲς τοῦ πάθους μου. Σοῦ τὰ εἶπα, Ἀββᾶ Ζωσιμᾶ, μὴ μ᾿ ἀναγκάσεις νὰ σοῦ πῶ τὴ ντροπὴ τῶν ἔργων μου, γιατὶ φρίττω, τὰ γνωρίζει ὁ Θεός, ἐπειδὴ θὰ μολύνω καὶ σένα καὶ τὸν ἀέρα λέγοντας ὅλα τὰ ἔργα μου».

Ο ΖΩΣΙΜΑΣ ΤΗΝ ΕΝΘΑΡΡΥΝΕΙ ΝΑ ΤΑ ΠΕΙ ΟΛΑ

Ὁ Ζωσιμᾶς βρέχοντας μὲ δάκρυα τὸ ἔδαφος τῆς ἀπάντησε: «Λέγε Μητέρα Ὁσία, καὶ μὴ διακόψεις τὴ συνέχεια τῆς ὠφέλιμης αὐτῆς διήγησης». Ἐκείνη δὲ πάλι, παίρνοντας τὸ λόγο, πρόσθεσε τὰ ἑξῆς: «Ἐκεῖνος ὁ νέος, ἀφοῦ ἄκουσε τὰ αἰσχρὰ λόγια μου, ἔφυγε γελώντας. Ἐγὼ δέ, ἀφοῦ ἔρριψα τὴ ρόκα μου, ποὺ κρατοῦσα, κατὰ τύχη τότε, ἔτρεξα πρὸς τὴ θάλασσα, ποὺ εἶδα νὰ τρέχουν οἱ ἄλλοι. Ἐκεῖ διακρίνα δέκα ἢ περισσότερους νέους, ὡραίους καὶ μὲ σφριγηλὸ σῶμα, ποὺ μοῦ φάνηκαν ὅτι ἱκανοποιοῦσαν τὸ σκοπὸ ποὺ ἐπεδίωκα. Στεκόντουσαν δέ, καὶ περίμεναν κι᾿ ἄλλους συνεπιβάτες, γιατὶ κι᾿ ἄλλοι ποὺ πῆγαν μπροστά, μπῆκαν μέσα στὰ πλοῖα, τότε, ἐγώ, ἀφοῦ πήδηξα μὲ ἀναίδεια στὸ μέσο, τοὺς εἶπα: «Πάρτε καὶ μένα ὅπου θὰ πᾶτε καὶ σᾶς πληροφορῶ ὅτι δὲν θὰ ἀποδειχθῶ ἄχρειστη». Μετά, ἀφοῦ εἶπα πιὸ αἰσχρὰ ἀκόμα λόγια, τοὺς ἔκαμα ὅλους νὰ γελοῦν. Ἐκεῖνοι δέ, ἀφοῦ ἀντελήφθηκαν τὶς ἀναιδεῖς διαθέσεις μου, μὲ ὁδήγησαν στὸ πλοῖο ποὺ ἦταν ἕτοιμο, γιατὶ ἐν τῷ μεταξὺ ἔφτασαν κι᾿ ἐκεῖνοι, ποὺ περίμεναν».

«Ὅσα δὲ ἔγιναν ὕστερα, πῶς νὰ σοῦ τὰ διηγηθῶ ἄνθρωπέ μου; Ποιὰ γλώσσα μπορεῖ νὰ ἐξιστορήσει ἢ ποιὰ αὐτιὰ ν᾿ ἀκούσουν, ὅσα συνέβηκαν μέσα στὸ πλοῖο καὶ κατὰ τὴ διάρκεια τοῦ ταξιδιοῦ; Δὲν ὑπάρχει εἶδος ἀσέλγειας, ποὺ νὰ μὴν ἔγινε μάλιστα ἀναγκάζοντάς τους ἐγὼ ἐκείνους τοὺς ἄθλιους νὰ τὴν κάνουν».

«Καὶ τώρα Ἀββᾶ μου, ἐκπλήσσομαι, πὼς ἡ θάλασσα ἀνέχθηκε τὶς ἀσέλγειές μου! Πὼς δὲν ἄνοιξε ἡ γῆ τὸ στόμα της, γιὰ νὰ μὲ καταπιεῖ ζωντανὴ ὁ Ἅδης, ποὺ παγίδεψα τόσες πολλὲς ψυχές! Ἀλλά, καθὼς φαίνεται ὁ Θεὸς ζητοῦσε τὴ μετάνοιά μου, γιατὶ δὲν θέλει τὸ θάνατο ἁμαρτωλοῦ, ἀλλὰ περιμένει μὲ μακροθυμία γιὰ νὰ δεχτεῖ τὴν ἐπιστροφή του. Ἔτσι λοιπὸν μὲ τόση πολλὴ βία, φτάσαμε στὰ Ἱεροσόλυμα. Ὅσες δὲ μέρες πρὶν τὴ γιορτὴ ἔμεινα στὴν πόλη, ἡ ζωή μου ὑπῆρξε ἡ ἴδια, μᾶλλον δὲ χειρότερη, γιατὶ δὲν ἀρκέστηκα μόνο σ᾿ αὐτοὺς τοὺς νέους ποὺ μαζί τους ἀσελγοῦσα στὸ πλοῖο, ἀλλὰ καὶ πολλοὺς πολίτες καὶ ξένους μόλυνα».

ΣΤΗ ΓΙΟΡΤΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΨΩΣΗ ΤΟΥ ΤΙΜΙΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥ

Ὅταν ἔφτασε ἡ μέρα τῆς Ἁγίας Ὕψωσης τοῦ Σταυροῦ κι᾿ ἐπρόκειτο νὰ τελεστεῖ ἡ γιορτή, ἐγὼ μέν, ὅπως καὶ προηγουμένως, κυνηγώντας ψυχὲς νέων. Εἶδα δὲ ὅτι, πολὺ πρωῒ τὴ μέρα ἐκείνη ὅλοι ἔτρεχαν στὴν ἐκκλησία, ὁπότε ἔτρεξα κι᾿ ἐγὼ νὰ πάω μαζὶ μ᾿ αὐτούς. Ἦλθα λοιπόν, μαζί τους στὸ προαύλιο τῆς ἐκκλησίας καὶ ὅταν ἦλθε ἡ ὥρα τῆς Θείας Ὕψωσης, προσπαθοῦσα νὰ μπῶ, καὶ μέχρι μὲν τῆς ἐξώπορτας, μὲ πολὺ κόπο κατόρθωσα νὰ πλησιάσω ἡ ταλαίπωρη. Ὅταν δὲ πάτησα τὸ κατώφλι τῆς πόρτας, ἐνῶ ὅλοι οἱ ἄλλοι ἔμπαιναν ἀνενόχλητα, ἐμένα κάποια Θεία δύναμη μὲ ἐμπόδιζε, ποὺ δὲν μοῦ ἐπέτρεπε νὰ μπῶ».

«Ἐπειδὴ δὲ νόμιζα ὅτι ἐξ αἰτίας, τῆς γυναικείας ἀδυναμίας μου συνέβηκε αὐτό, ἀναμειγνυόμουνα μὲ τοὺς ἄλλους καὶ ἔσπρωχνα πρὸς τὰ ἐμπρός, ἀλλὰ μάταια κοπίαζα. Γιατὶ, ὅταν πιὰ τὸ ἄθλιό μου πόδι πάτησε τὸ κατώφλι τῆς πόρτας, ὅλους τοὺς ἄλλους δέχτηκε ἡ ἐκκλησία, ἐμένα ὅμως τὴ δυστυχισμένη δὲν δεχότανε: ἀλλά, ὅπως ἀκριβῶς ἂν ὑπῆρχε παρατεταγμένο στρατιωτικὸ ἀπόσπασμα γιὰ ν᾿ ἀποκλείσει τὴν εἴσοδο, ἔτσι κάποια δύναμη μὲ ἐμπόδιζε καὶ πάλι ὅταν βρισκόμουν στὸ προαύλιο».

«Αὐτὸ συνέβηκε τρεῖς καὶ τέσσερις φορὲς καὶ ὅταν πλέον κουράστηκα καὶ δὲν μποροῦσα ἄλλο νὰ σπρώχνω καὶ νὰ σπρώχνομαι, ἔφυγα ἀπ᾿ ἐκεῖ καὶ πῆγα καὶ στάθηκα σὲ μιὰ γωνιὰ τῆς αὐλῆς. Ὅταν δὲ συνῆλθα, ἀντελήφθηκα τὴν αἰτία, ποὺ μὲ ἐμπόδιζε νὰ δῶ τὸ ζωοποιὸ ξύλο. Γιατὶ ἄγγιζε τὰ μάτια τῆς ψυχῆς μου ὁ σωτήριος λόγος, ποὺ μοῦ ὑπέδειξε ὅτι ὁ βόρβορος τῶν ἔργων μου ἦταν ἡ αἰτία νὰ κλείσει σὲ μένα ἡ εἴσοδος τῆς ἐκκλησίας».

«Ἄρχισα τότε νὰ κλαίω, νὰ ὀδύρομαι καὶ νὰ κτυπῶ τὸ στῆθος μου, βγάζοντας στεναγμοὺς ἀπὸ τὰ βάθη τῆς καρδιᾶς μου. Ἐνῶ δὲ ἔκλαια, εἶδα πάνω ἀπὸ τὸ τόπο ποὺ στεκόμουνα, τὴν εἰκόνα τῆς Παναγίας Θεοτόκου, καὶ εἶπα σ᾿ αὐτήν: «Παρθένα Δέσποινα, γνωρίζω ὅτι δὲν εἶμαι ἄξια νὰ βλέπω τὴν ἁγία εἰκόνα Σένα τῆς Ἀειπαρθένης, Σένα τῆς Ἁγνῆς, Σένα τῆς ὁποίας τὸ σῶμα καὶ ἡ ψυχὴ εἶναι καθαρὴ καὶ ἀμόλυντη, ἐξ αἰτίας τῶν πολλῶν μου ἁμαρτιῶν, ἀλλὰ εἶναι δίκαιο νὰ μὲ μισεῖς καὶ ν᾿ ἀποστρέφεσαι τὴν ἄσωτη. Ἐπειδὴ ὅμως, καθὼς ἄκουσα γι᾿ αὐτὸ τὸ λόγο, ὁ Θεὸς ποὺ Τὸν γέννησες, ἔγινε ἄνθρωπος γιὰ νὰ καλέσει σὲ μετάνοια τοὺς ἁμαρτωλούς, βοήθα με, ποὺ εἶμαι μόνη καὶ δὲν ἔχω κανένα νὰ μοῦ συμπαρασταθεῖ. Διάταξε νὰ ἐπιτραπεῖ καὶ σὲ μὲ ἡ εἴσοδος στὴν ἐκκλησία γιὰ νὰ δῶ τὸ ἅγιο Ξύλο, πάνω στὸ ὁποῖο ἔδωσε τὸ αἷμα τοῦ ὁ Γιός σου γιὰ τὴ δική μου σωτηρία. Διάταξε, ν᾿ ἀνοίξει καὶ γιὰ μὲ ἡ πόρτα τῆς Θείας προσκύνησης τοῦ Σταυροῦ καὶ βάζω στὸ Γιό σου, σὰν ἐγγυήτρια ἀξιόχρεη, Σένα. Γιατὶ πλέον δὲν πρόκειται νὰ λερώσω τὸ σῶμα μου μ᾿ ὁποιαδήποτε αἰσχρὴ πράξη, ἀλλὰ ὅταν δῶ τὸ ξύλο τοῦ Σταυροῦ τοῦ Γιοῦ σου, θ᾿ ἀποστραφῶ ἀμέσως τὸ κόσμο καὶ ὅλα τὰ κοσμικὰ καὶ ὅταν βγῶ ἀπὸ τὴν ἐκκλησία θὰ πάω ὅπου Ἐσύ, σὰν ἐγγυήτρια τῆς σωτηρίας μου, θὰ μὲ ὁδηγήσεις».

«Ὅταν εἶπα αὐτά, ἡ πίστη μου θερμάνθηκε καὶ πῆρα θάρρος ἀπὸ τὴν εὐσπλαχνία τῆς Θεοτόκου. Ἀφοῦ δὲ ἔφυγα ἀπὸ τὸ μέρος ἐκεῖνο, ὅπου προσευχήθηκα, ἀνεμίχθηκα μ᾿ ἐκείνους ποὺ ἔμπαιναν στὴν ἐκκλησία καὶ κανένας πιὰ δὲν ὑπῆρχε ποὺ νὰ μὲ σπρώχνει. Πλησίασα τὴν πόρτα, χωρὶς κανένα ἐμπόδιο, ὁπότε μὲ ἔπιασε φρίκη καὶ ἔκσταση καὶ ὅλο τὸ σῶμα μου ἔτρεμε. Ὅταν δὲ ἔφτασα στὴ πόρτα ποὺ ὡς τότε ἦταν κλεισμένη γιὰ μένα, κάθε δύναμη, ποὺ προηγουμένως ἐμπόδιζε τὴν εἴσοδό μου, τότε ἐξαφανίστηκε. Ἔτσι μπῆκα χωρὶς κόπο, στὰ Ἅγια των Ἁγίων καὶ ἀξιώθηκα νὰ δῶ τὸ ζωοποιὸ Σταυρὸ καὶ τὰ μυστήρια τοῦ Θεοῦ, ὁ Ὁποῖος ἦταν ἕτοιμος νὰ δεχτεῖ τὴν μετάνοιά μου. Ἀφοῦ λοιπὸν ἔπεσα κάτω καὶ προσκύνησα τὸ ἅγιο ἐκεῖνο ἔδαφος, βγῆκα ἔξω κι᾿ ἔτρεξα στὴν ἐγγυήτριά μου. Ὅταν ἔφτασα στὸν τόπο ἐκεῖνο ποὺ ὑπογράφτηκε τὸ χειρόγραφό της ἐγγύησης, γονάτισα μπροστά, στὴν εἰκόνα τῆς Ἀειπάρθενης καὶ τῆς εἶπα αὐτὰ τὰ λόγια:

Η ΟΣΙΑ ΠΡΟΣΕΥΧΕΤΑΙ ΣΤΗΝ ΠΑΝΑΓΙΑ

Ἐσὺ μέν, ὦ φιλάγαθε Δέσποινα, μοῦ ἔδειξες τὴ φιλανθρωπία Σου, Ἐσὺ δὲν ἐπεριφρόνησες τὴ δέηση τῆς ἀνάξιας δούλης σου. Εἶδα δόξα ποὺ δικαιολογημένα δὲν βλέπουμε ἐμεῖς οἱ ἄσωτοι. Ἂς εἶναι δοξασμένος ὁ Θεός , ὁ ὁποῖος δέχεται μὲ τὴ μεσιτεία Σου τὴ μετάνοια τῶν ἁμαρτωλῶν. Ἦλθε λοιπὸν ἡ στιγμὴ νὰ ἐκπληρώσω τὴ συμφωνία. Ὁδήγησέ με ὅπου θέλεις, γίνε δάσκαλος τῆς σωτηρίας μου καθοδηγώντας μὲ στὸ δρόμο τῆς μετάνοιας». Τότε ἀκούστηκε μιὰ φωνὴ ἀπὸ μακρυὰ ποὺ φώναζε: «Ἐὰν περάσεις τὸν Ἰορδάνη θὰ βρεῖς καλὴ ἀνάπαυση».

Ἐγὼ τότε ἄκουσα αὐτὴ τὴ φωνὴ πίστεψα ὅτι σὲ μένα ἀπευθυνόταν καὶ μὲ δάκρυα στὰ μάτια φώναξα: «Δέσποινα, Δέσποινα, μὴν μὲ ἐγκαταλείπεις». Ὅταν δὲ φώναξα αὐτά, βγῆκα ἀπὸ τὴν αὐλὴ τῆς ἐκκλησίας καὶ ἄρχισα ἀμέσως νὰ περπατῶ. Ἐνῶ δὲ ἔβγαινα μὲ εἶδε κάποιος καὶ μοῦ ἔδωσε τρία νομίσματα, μὲ τὰ ὁποῖα ἀγόρασα τρία ψωμιά. Ἀφοῦ ζήτησα καὶ πῆρα πληροφορίες, βγῆκα ἀπὸ τὴν πύλη τῆς πόλης, ποὺ ἔβγαζε στὸν Ἰορδάνη ποταμὸ καὶ ἄρχισα μὲ κλάματα τὴν ὁδοιπορία. Γύρω στὴ δύση τοῦ ἥλιου ἔφτασα στὸ ναὸ τοῦ Ἰωάννη τοῦ Βαπτιστῆ, ποὺ βρίσκεται κοντὰ στὸν Ἰορδάνη καὶ ἀφοῦ προσκύνησα πρῶτα, πῆγα ὕστερα στὸν ποταμό, ὅπου ἔβρεξα τὰ χέρια καὶ τὸ πρόσωπό μου, καὶ ἀκολούθως μετάλαβα τῶν ἀχράντων καὶ ζωοποιῶν Μυστηρίων. Ἀφοῦ δὲ ἔφαγα μισὸ ψωμί, ἤπια νερὸ ἀπὸ τὸν Ἰορδάνη καὶ κοιμήθηκα στὸ ἔδαφος.

Τὴν ἄλλη μέρα μπῆκα στὸ μικρὸ πλοῖο, ποὺ μὲ πέρασε στὸ ἀπέναντι μέρος, ὅπου ζήτησα πάλι ἀπὸ τὴν ὁδηγό μου, γιὰ νὰ μὲ ὁδηγήσει ὅπου αὐτὴ θὰ ἔκρινε ὠφέλιμο. Ἔτσι ἦλθα σ᾿ αὐτὴ τὴν ἔρημο καὶ ἀπὸ τότε μέχρι σήμερα παραμένω ἐδῶ, προσδεχόμενη τὸ Θεό, ὁ Ὁποῖος διασώζει ὅλους ἐκείνους ποὺ ἐπιστρέφουν σ᾿ Αὐτόν.

Η ΖΩΗ ΤΗΣ ΣΤΗΝ ΕΡΗΜΟ

Ὁ δὲ Ζωσιμᾶς εἶπε πρὸς αὐτή: «Πόσα χρόνια ἔχεις, Μητέρα Ὁσία, ποῦ κατοικεῖς ἐδῶ στὴν ἔρημο;» Ἀποκρίθηκε ἡ γυναίκα: «Σαράντα ἑπτά, ὅπως μοῦ φαίνεται, ἀπὸ τότε ποὺ ἔφυγα ἀπὸ τὴν Ἁγία Πόλη». Εἶπε δὲ ὁ Ζωσιμᾶς: «Καὶ ἀπὸ ποῦ βρίσκεις τροφή, ὦ κυρία μου;» Εἶπε ἡ γυναίκα: «Πέρασα τὸν Ἰορδάνη ποταμὸ μὲ δυόμισυ ψωμιά, ποὺ ἀφοῦ ξηράνθηκαν ἔγιναν σὰν πέτρες καὶ μ᾿ αὐτὰ τράφηκα ὁρισμένα χρόνια». Τῆς εἶπε δὲ αὐτός: «Καὶ ἔτσι πέρασες τόσα πολλὰ χρόνια χωρὶς νὰ σὲ ταράξει κανένας πειρασμός;» Ἀποκρίθηκε ἡ γυναίκα: «Μὲ ρώτησες Ἀββᾶ Ζωσιμᾶ, πράγμα γιὰ τὸ ὁποῖο φρίττω καὶ νὰ ἀναφέρω γιατὶ ἂν θυμηθῶ τὰ ὅσα ὑπόφερα καὶ τοὺς πειρασμοὺς ποὺ μὲ πρόσβαλλαν, φοβοῦμαι μήπως καὶ πάλιν προσβληθῶ ἀπ᾿ ἐκείνους». Εἶπε δὲ ὁ Ζωσιμᾶς: «Μήν, ἀφήσεις, κυρία μου, τίποτα, ποὺ νὰ μὴν τὸ ἀναφέρεις, γιατὶ ἀφοῦ σὲ ρώτησα γι᾿ αὐτὰ πρέπει νὰ μοῦ τὰ διηγηθεῖς ὅλα μὲ κάθε λεπτομέρεια».

Ἐκείνη, δὲ τοῦ ἀπάντησε: «Πίστευε, Ἀββᾶ Ζωσιμᾶ, ὅτι πέρασα 17 χρόνια σ᾿ αὐτὴ τὴν ἔρημο παλεύοντας ἐναντίον τῶν παραλόγων ἐπιθυμιῶν μου, γιατὶ κάθε φορὰ ποὺ γευόμουν τροφή, ἐπιθυμοῦσα τὰ κρέατα καὶ τὰ ψάρια, ποὺ ὑπῆρχαν στὴν Αἴγυπτο, ὡς καὶ τὸ κρασὶ ποὺ μοῦ ἄρεσκε, ὅταν ἤμουν στὸν κόσμο. Ἐνῶ ἐδῶ, οὔτε νερὸ εἶχα νὰ πιῶ καὶ γι᾿ αὐτὸ ὑπόφερα φοβερὰ ἀπὸ τὴν ἔλλειψή του. Ἐπίσης μοῦ ἐρχόταν ἡ ἐπιθυμία γιὰ τὰ αἰσχρὰ τραγούδια, ποὺ πάντοτε μ᾿ ἀναστάτωνε καὶ μ᾿ ἔσπρωχνε γιὰ νὰ τραγουδῶ τὰ τραγούδια τῶν δαιμόνων, ποὺ εἶχα μάθει. Ἀμέσως ὅμως, μὲ δάκρυα στὰ μάτια καὶ μὲ κτυπήματα στὸ στῆθος, ἔφερα στὴ σκέψη μου τὴ συμφωνία ποὺ ὑπόγραψα πηγαίνοντας στὴν ἔρημο. Παρευρισκόμουνα νοερὰ μπροστὰ στὴν εἰκόνα τῆς Παναγίας τῆς Θεοτόκου, τῆς ἀναδόχου μου καὶ τὴν παρακαλοῦσα μὲ δάκρυα νὰ διώξει τοὺς λογισμούς, ποὺ βασάνιζαν τὴν ἄθλια μου ψυχή. Ὅταν δὲ δάκρυζα πολλὴν ὥρα καὶ κτυποῦσα τὸ στῆθος μου, ἔβλεπα ἀπὸ παντοῦ νὰ λάμπει γύρω μου φῶς καὶ ἀπὸ τότες, μετὰ τὴν τρικυμία, βασίλευε εἰρήνη μέσα μου».

«Τοὺς λογισμοὺς δὲ ποὺ μὲ ὠθοῦσαν καὶ πάλι στὴν πορνεία, πῶς νὰ σοῦ τοὺς διηγηθῶ, Ἀββᾶ; Μιὰ φωτιὰ ἄναβε μέσα στὴν ταλαίπωρη καρδιά μου, ποὺ μ᾿ ἐφλόγιζε ὁλόκληρη καὶ ἐρέθιζε τὴν ἐπιθυμία τῆς πορνείας. Ἀμέσως δὲ μόλις μὲ πρόσβαλλε τέτοιος λογισμός, ἔπεφτα στὴ γῆ καὶ ἔβρεχα μὲ δάκρυα τὸ ἔδαφος, ἐπειδὴ νόμιζα ὅτι, αὐτὴ ποὺ μοῦ ἐγγυήθηκε, παρευρισκόταν ἐνώπιόν μου, σὰν προστάτης καὶ μοῦ ἐπέβαλλε τιμωρίες γιὰ τὴν παραβίαση».

«Δὲν σηκωνόμουνα ἀπὸ τὴ γῆ, ἔστω κι᾿ ἂν περνοῦσε τὸ εἰκοσιτετράωρο, μέχρις ὅτου τὸ φῶς ἐκεῖνο, τὸ γλυκό, ἔλαμπε γύρω μου καὶ ἔδιωχνε τοὺς λογισμοὺς ποὺ μ᾿ ἐνοχλοῦσαν. Τὰ μάτια λοιπόν, τῆς ψυχῆς μου εἶχα συνεχῶς στραμμένα πρὸς τὴν ἐγγυήτριά μου, ἀπὸ τὴν ὁποία ζητοῦσα νὰ μὲ βοηθήσει στὸ πέλαγος αὐτὸ τῆς ἐρήμου ποὺ βρισκόμουνα. Πραγματικὰ εἶχα αὐτὴ τὴ βοήθεια καὶ ἔτσι πέρασα τὸ διάστημα αὐτὸ τῶν δεκαεπτᾶ χρόνων παλεύοντας ἐναντίων ἑκατομμυρίων κινδύνων. Ἀπὸ τότε δὲ μέχρι τώρα ἡ Βοηθός μου παραστέκεται σ᾿ ὅλα καὶ μὲ κάθε τρόπο μὲ καθοδηγεῖ».

Εἶπε δὲ ὁ Ζωσιμᾶς σ᾿ αὐτή: «Δὲν βρέθηκες λοιπόν, σ᾿ ἀνάγκη τροφῆς ἢ ἐνδύματος;» Ἐκείνη δὲ τοῦ ἀπάντησε: «Καθὼς σοῦ ἀνέφερα ἀφοῦ ξόδεψα τὰ ψωμιὰ ἐκεῖνα, κατὰ τὴν διάρκεια τῶν δεκαεφτὰ χρόνων τρεφόμουνα μὲ βότανα καὶ ἄλλα πράγματα ποὺ ἔβρισκα στὴν ἔρημο. Τὸ ἱμάτιο, ποὺ εἶχα, ὅταν πέρασα τὸν Ἰορδάνη, καταστράφηκε κι᾿ ἔτσι ἔνοιωθα πολὺ κρύο τὴν νύχτα καὶ ζέστη τὴ μέρα. Τόσο δὲ καιρὸ καιόμουνα ἀπὸ τὴ παγωνιά, ὥστε πολλὲς φορὲς συνέβηκε νὰ πέσω κάτω καὶ νὰ μείνω σχεδὸν ἀκίνητη καὶ ἀναίσθητη, εἶχα δὲ νὰ παλέψω ἐναντίον πολλῶν καὶ ποικίλων συμφορῶν καὶ ἀνήκουστων πειρασμῶν. Ἀπὸ τότε δὲ μέχρι σήμερα ἡ ποικίλη δύναμη τοῦ Θεοῦ διατηροῦσε τὴν ἁμαρτωλὴ ψυχή μου, καὶ ἐννοῶ τὰ διάφορα κακά, ἀπὸ τὰ ὁποῖα μ᾿ ἐγλύτωσε ὁ Κύριος. Ἔχοντας δὲ σὰν τροφὴ ἀνέξοδο τὴν ἐλπίδα τῆς σωτηρίας μου, τρεφόμουνα καὶ σκεπαζόμουνα μὲ τὰ λόγια τοῦ Θεοῦ, ποὺ ἐξουσιάζει τὰ σύμπαντα, γιατὶ καθὼς εἶπε «οὐκ ἐπ᾿ ἄρτῳ μόνῳ ζήσεται ἄνθρωπος».

«Ἐπειδὴ δὲ ὁ Ζωσιμᾶς ἄκουσε ὅτι καὶ ἀποφθέγματα ἀπὸ τὴν Ἁγία Γραφὴ ἀνάφερε, τόσον ἀπὸ τὸν Μωυσῆ, ὅσο καὶ ἀπὸ τὸν Ἰὼβ καὶ ἀπὸ τὸ βιβλίο τῶν ψαλμῶν, τῆς εἶπε: Διάβασες ὦ κυρία μου, ψαλμοὺς ἡ ἄλλα βιβλία;» Ἐκείνη δέ, χαμογέλασε καὶ εἶπε στὸ Γέροντα: «Πίστεψε, ἄνθρωπέ μου, ὅτι δὲν εἶδα ἄλλον ἄνθρωπο ἀπὸ τότε ποὺ πέρασα τὸν Ἰορδάνη, ἐκτὸς ἀπὸ τὸ δικό σου πρόσωπο, ἀλλὰ οὔτε κανένα θηρίο ἢ ζῶο ἀπὸ τότε ποὺ κατοίκησα σ᾿ αὐτὴν τὴν ἔρημο. Ἑπομένως δὲν ἔμαθα καθόλου γράμματα, οὔτε καὶ ἄκουσα κανένα νὰ ψάλλει ἢ νὰ διαβάζει. Ἀλλὰ ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ, ποὺ εἶναι ζωντανὸς καὶ ἐνεργός, αὐτὸς διδάσκει τὸν ἄνθρωπο. Ὡς ἐδῶ τελειώνει ἡ διήγησή μου. Τώρα δὲ σὲ ἐξορκίζω στὸν ἐνανθρωπήσαντα λόγο τοῦ Θεοῦ νὰ εὔχεσαι γιὰ μένα τὴν ἁμαρτωλή».

Ἀφοῦ ἐκείνη εἶπε αὐτά, ὁ Γέροντας βιάστηκε νὰ βάλει μετάνοια, κράζοντας δακρυσμένος:» Εὐλογητὸς ὁ Θεός, ὁ Ὁποῖος δημιούργησε μεγάλα καὶ θαυμαστά, ἔνδοξα καὶ ἐξαίσια, τῶν ὁποίων δὲν ὑπάρχει ἀριθμός. Εὐλογητὸς ὁ Θεός, ὁ Ὁποῖος μοῦ ἔδειξες ὅσα χαρίζεις σ᾿ ἐκείνους ποὺ σὲ φοβοῦνται. Γιατὶ ἀλήθεια δὲν ἐγκαταλείπεις Κύριε, ἐκείνους ποὺ Σὲ ἐκζητοῦν».

Η ΟΣΙΑ ΧΩΡΙΖΕΤΑΙ ΑΠΟ ΤΟ ΖΩΣΙΜΑ

Ἐκείνη δέ, ἀφοῦ ἔπιασε τὸ Γέροντα, δὲν τὸν ἄφησε νὰ ἀποτελειώσει τὴ μετάνοια, ἀλλὰ εἶπε σ᾿ αὐτόν: «Ὅλ᾿ αὐτὰ ποὺ ἄκουσες, σὲ ἐξορκίζω στ᾿ ὄνομα τοῦ Σωτῆρα Ἰησοῦ Χριστοῦ, τοῦ Θεοῦ μας, νὰ μὴ πεῖς σὲ κανένα μέχρι ποὺ νὰ πεθάνω. Τώρα πήγαινε στὸ καλὸ καὶ πάλι τὸν ἐρχόμενο χρόνο θὰ μὲ δεῖς. Νὰ κάμεις μόνο γιὰ τὸν Κύριο ἐκεῖνο ποὺ σοῦ παραγγέλω, στὶς ἱερὲς νηστεῖες τοῦ ἐρχόμενου χρόνου μὴν περάσεις τὸν Ἰορδάνη, ὅπως ἀκριβῶς ὑπάρχει συνήθεια νὰ κάνουν στὸ Μοναστήρι».

«Ἀποροῦσε δὲ ὁ Ζωσιμᾶς ἀκούοντας, ὅτι καὶ τὸν κανόνα τοῦ Μοναστηριοῦ γνώριζε καὶ δὲν ἔλεγε τίποτε ἄλλο, ἐκτός: «Δόξα τῷ Θεῷ, ὁ Ὁποῖος χαρίζει πολλὰ στοὺς ἀγαπῶντας Αὐτόν». Ἐκείνη δὲ εἶπε: «Μεῖνε λοιπόν, Ἀββᾶ Ζωσιμᾶ, καθὼς εἶπα στὸ Μοναστήρι, γιατὶ ἂν θελήσεις νὰ βγεῖς, δὲν θὰ σοῦ γίνει καλό. Τὴ δὲ Μεγάλη Πέμπτη πάρε τὴ Θεία κοινωνία καὶ ἔλα στὸ μέρος τοῦ Ἰορδάνη, ποὺ πλησιάζει τὶς κατοικημένες περιοχές, γιὰ νὰ ἔλθω ἐκεῖ νὰ κοινωνήσω τῶν ζωοποιῶν δώρων, γιατὶ ἀπὸ τότε ποὺ κοινώνησα στὸ ναὸ τοῦ Προδρόμου, πρὶν περάσω τὸν Ἰορδάνη δὲν ξανακοινώνησα. Γι᾿ αὐτὸ σὲ παρακαλῶ, μὴν παρακούσεις στὴ παράκλησή μου, ἀλλὰ ὁπωσδήποτε νὰ μοῦ φέρεις τὰ ζωοποιὰ αὐτὰ Θεῖα Μυστήρια, τὴν ὥρα ποὺ ὁ Κύριος ἔκανε μέτοχους τοὺς Μαθητὲς τοῦ τοῦ Θείου Δείπνου. Εἰς δὲ τὸν Ἀββᾶ Ἰωάννη, τὸν ἡγούμενο τοῦ Μοναστηριοῦ, νὰ πεῖς αὐτά: «Πρόσεχε, ἀδελφέ, ἀπὸ τὸν ἑαυτό σου, καὶ ἀπὸ τοὺς μοναχούς του μοναστηριοῦ, γιατὶ ἐκεῖ γίνονται μερικὰ πράγματα ποὺ θέλουν διόρθωση. Ἀλλὰ δὲν θέλω νὰ πεῖς τώρα αὐτά, ἀλλ᾿ ὅταν σου ἐπιτρέψει ὁ Κύριος». Αὐτὰ ἀφοῦ εἶπε καὶ ζήτησε ἀπὸ τὸν Γέροντα νὰ προσεύχεται καὶ γι᾿ αὐτή, ἀναχώρησε πρὸς τὴν ἔρημο. Ὁ δὲ Ζωσιμᾶς ἀφοῦ γονάτισε καὶ προσκύνησε τὴ γῆ, ὅπου ἦταν τὰ ἴχνη τῶν ποδιῶν της, δόξασε τὸν Θεὸ καὶ ἀφοῦ τὸν εὐχαρίστησε , ἐπέστρεψε μὲ σωματικὴ καὶ ψυχικὴ ἀγαλλίαση δοξάζοντας καὶ εὐλογώντας Αὐτόν. Ἀφοῦ δὲ διαπέρασε πάλιν ἐκείνη τὴν ἔρημο, ἔφτασε στὸ Μοναστήρι, τὴ μέρα ποὺ συνηθίζουν νὰ ἐπιστρέφουν αὐτοὶ ποὺ μένουν σ᾿ αὐτό.

Ο ΖΩΣΙΜΑΣ ΠΙΣΩ ΣΤΟ ΜΟΝΑΣΤΗΡΙ

Καὶ καθ᾿ ὅλο ἐκεῖνο τὸ χρόνο, ὁ Γέροντας ἡσύχαζε, χωρὶς νὰ τολμᾶ νὰ πεῖ σὲ κανένα τίποτα, ἀπ᾿ ὅσα εἶδε, παρακαλοῦσε μόνο ἀπὸ μέσα του τὸ Θεὸ νὰ τοῦ δείξει καὶ πάλι τὸ πρόσωπο ποὺ ἐπιθυμοῦσε. Στεναχωριόταν δὲ καὶ λυπόταν πάρα πολύ, ὅταν σκεφτόταν τὴ χρονικὴ περίοδο, ἤθελε δέ, ἂν ἦταν δυνατό, ὁ χρόνος νὰ γινότανε μία μέρα. Ὅταν δὲ ἔφτασε ἡ Κυριακὴ ποὺ θὰ ἄρχιζαν οἱ ἱερὲς νηστεῖες, ἀμέσως μετὰ τὴν καθιερωμένη εὐχή, ὅλοι μὲν οἱ ἄλλοι βγῆκαν ψάλλοντες, αὐτὸς ὅμως ἀρρώστησε καὶ ἀναγκάσθηκε νὰ μείνει στὸ Μοναστήρι, ὁπότε θυμήθηκε τὴν Ὁσία, ποὺ τοῦ εἶπε: «Ἂν θέλεις νὰ βγεῖς, δὲν θὰ σοῦ γίνει καλό». Ὅταν δὲ πέρασαν λίγες μέρες ἀνέλαβε ἀπὸ τὴν ἀρρώστεια καὶ παρέμεινε τὸ Μοναστήρι.

Ο ΖΩΣΙΜΑΣ ΠΗΓΑΙΝΕΙ ΠΡΟΣ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ

Ὅταν δὲ πάλιν οἱ μοναχοὶ ἐπέστρεψαν καὶ ἔφτασε ἡ νύχτα τοῦ Μυστικοῦ Δείπνου, ἔκαμε ὅσα τὸν διάταξε καὶ ἀφοῦ ἔβαλε σ᾿ ἕνα μικρὸ ποτήρι τὸ Ἄχραντο Σῶμα καὶ Αἷμα τοῦ Χριστοῦ, τοῦ Θεοῦ μας, ἀναχώρησε πολὺ πρωί, φέροντας μαζί του καὶ μικρὸ καλάθι ἀπὸ φοίνικα καὶ φακὲς βρεγμένες. Ὅταν δὲ ἔφτασε στὸν Ἰορδάνη κάθησε στὸ χεῖλος του καὶ περίμενε νὰ ἔλθει ἡ Ὁσία. Ἐπειδὴ ὅμως καθυστεροῦσε νὰ ἔλθει ἡ ἱερὴ γυναίκα, ὁ Ζωσιμᾶς παρέμεινε ἄγρυπνος, βλέποντας προσεχτικὰ τὴν ἔρημο καὶ περιμένοντας νὰ τὴ δεῖ. Ἔλεγε δὲ ἀπὸ μέσα του ὁ Γέροντας καθισμένος: «Μήπως συνέβηκε τίποτε καὶ τὴν ἐμπόδισε νὰ ἔλθει; Μήπως ἦλθε καὶ ἐπειδὴ δὲν μὲ βρῆκε ἐπέστρεψε;»

Ἀφοῦ εἶπε αὐτὰ καὶ δάκρυσε καὶ ἀναστέναξε κὰ ἀφοῦ σήκωσε τὰ μάτια του στὸν οὐρανό, παρακάλεσε τὸν Θεό, λέγοντας: «Δέσποτα καὶ πάλι ἐπέτρεψε νὰ δῶ ἐκεῖνο ποὺ πεθυμοῦσα κι᾿ ἔτσι νὰ μὴ φύγω ἄπρακτος, ἐλεγχόμενος ἀπὸ τὶς ἁμαρτίες μου». Ἐνῷ ὅμως προσευχόταν καὶ ἔλεγε αὐτὰ κλαίοντας, παρέπεσε σ᾿ ἄλλο λογισμό, λέγοντας ἀπὸ μέσα του: «Ὅταν ἔλθει, πὼς θὰ περάσει τὸν Ἰορδάνη καὶ νὰ ἔλθει κοντά μου, ἀφοῦ δὲν ὑπάρχει πλοῖο; Ἀλοίμονο τότε σὲ μένα τὸν ἀνάξιο καὶ ἐλεεινό, ποὺ θὰ στερηθῶ τέτοιου καλοῦ, νὰ λάβω τὴν εὐχὴν τῆς Ὁσίας».

Η ΟΣΙΑ ΚΟΙΝΩΝΑ

Ἐνῶ ὅμως, ὁ Γέροντας συλλογιζότανε αὐτά, ἰδοὺ ἔφτασε καὶ ἡ Ὁσία γυναίκα, ποὺ στάθηκε στὸ ἀπέναντι μέρος τοῦ ποταμοῦ, ἀπ᾿ ὅπου ἐρχόταν. Τότε ὁ Ζωσιμᾶς στάθηκε ὄρθιος χαίροντας καὶ δοξάζοντας τὸν Θεό.

Ἀλλὰ συνέχιζε νὰ παλεύει μὲ τὸ λογισμό, πὼς δηλαδὴ θὰ περνοῦσε τὸν ποταμό, ὁπότε βλέπει αὐτὴν νὰ κάμει τὸ σημεῖο τοῦ Σταυροῦ (ἂν καὶ ἦταν νύκτα, ὅμως ἔφεγγε, γιατὶ ἦταν πανσέληνος) καὶ ἀφοῦ περπάτησε πάνω στὸ νερὸ ἦλθε κοντά του. Μόλις δὲ ἐκεῖνος πῆγε νὰ βάλει μετάνοια, ἐκείνη τὸν ἐμπόδισε λέγοντας: «Τί κάμνεις Ἀββᾶ, θέλεις νὰ βάλεις μετάνοια, ἐσὺ ποὺ εἶσαι ἱερέας καὶ μάλιστα κρατᾶς τὰ Θεῖα Δῶρα;» Ἐκεῖνος ὑπάκουσε καὶ τότε ἡ Ὁσία τοῦ εἶπε:

«Εὐλόγησε, Πάτερ, εὐλόγησε». Ὁ δὲ Γέροντας τρέμοντας καὶ θαυμάζοντας καὶ τὸ τέτοιο θέαμα, ἀποκρίθηκε σ᾿ αὐτήν: «Πραγματικὰ εἶναι ἀληθινὸς ὁ Θεός, λέγοντας ὅτι μποροῦμε νὰ ὁμοιωθοῦμε μαζί Του, φτάνει νὰ θελήσουμε νὰ καθαρίσουμε τοὺς ἑαυτούς μας. Δόξα σοὶ Χριστέ, ὁ Θεός μας, ὁ Ὁποῖος δὲν στέρησες τὸ ἔλεός σου ἀπὸ μένα τὸ δοῦλο σου. Δόξα σοι Χριστέ, ὁ Θεός μας, ὁ Ὁποῖος μου φανέρωσες μέσῳ αὐτῆς τῆς δούλης Σου, πόσον ἀπέχω ἀπὸ τὴν τελειότητα».

Ἐνῷ ἔλεγε αὐτὰ ἡ γυναίκα ζήτησε νὰ πεῖ τὸ «Πιστεύω» καὶ τὸ «Πάτερ ἡμῶν» καὶ ὅταν τέλειωσε τὸν ἀσπάστηκε κατὰ τὴ μοναχικὴ συνήθεια καὶ μετάλαβε τῶν Ζωοποιῶν Μυστηρίων. Ἀφοῦ δὲ σήκωσε τὰ χέρια της στὸν οὐρανό, ἀναστέναξε μὲ δάκρυα κὰ εἶπε: «Νῦν ἀπολύεις τὴν δούλην Σου, Δέσποτα κατὰ τὸ ῥῆμα σου ἐν εἰρήνῃ, ὅτι εἶδον οἱ ὀφθαλμοί μου τὸ σωτήριόν Σου».

Τότε λέει στὸν Γέροντα: «Συγχώρησέ με, Ἀββᾶ, καὶ ἐκπλήρωσέ μου καὶ ἄλλην ἐπιθυμίαν. Νὰ γυρίσεις τώρα μὲ τὴ βοήθεια τοῦ Θεοῦ στὸ Μοναστήρι καὶ τὸν ἐρχόμενο χρόνο νὰ ἔλθεις καὶ πάλι σ᾿ ἐκεῖνο τὸν χείμαρρο, ὅπου μὲ συνάντησες τὴν πρώτη φορά. Νὰ ἔλθεις ὁπωσδήποτε καὶ θὰ μὲ δεῖς καθὼς θέλει ὁ Κύριος». Ὁ δὲ Ζωσιμᾶς τῆς ἀποκρίθηκε: «Μακάρι νὰ ἤμουν ἅγιος ἀπὸ τώρα νὰ σὲ ἀκολουθήσω καὶ νὰ βλέπω παντοτεινὰ τὸ τίμιό Σου πρόσωπο. Ἀλλὰ πάρε καὶ φάε ἀπὸ τὴ λίγη αὐτὴ τροφὴ ποὺ σοῦ ἔφερα». Καὶ λέγοντας αὐτά, τῆς ἔδωσε τὸ μικρὸ καλάθι ποὺ κρατοῦσε. Ἡ δὲ γυναίκα, ἀφοῦ πῆρε μὲ τὰ ἄκρα τῶν δακτύλων της τρεῖς κόκκους φακῆς, τοὺς ἔβαλε στὸ στόμα της λέγοντας: «Εἶναι ἀρκετὴ ἡ χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, νὰ συντηρεῖ καὶ νὰ φυλάει τὴν οὐσία τῆς ψυχῆς καθαρή». Καὶ ἀφοῦ εἶπε αὐτά, στράφηκε πρὸς τὸν Γέροντα καὶ τοῦ ζήτησε νὰ προσεύχεται στὸν Κύριο γι᾿ αὐτὴ τὴν ἁμαρτωλή. Ὁ Γέροντας ἄγγιξε τότε τὰ πόδια τῆς Ὁσίας καὶ ἀφοῦ προσευχήθηκε μὲ δάκρυα καὶ στεναγμούς, τὴν ἄφησε νὰ φύγει, γιατὶ δὲν τολμοῦσε νὰ κρατήσει περισσότερο τὴν ἀκράτητη. Ἡ δὲ Ὁσία, ἀφοῦ ἔκαμνε καὶ πάλι τὸ σημεῖο τοῦ Σταυροῦ, περπάτησε πάνω στὸ νερὸ τοῦ ποταμοῦ, ὅπως καὶ προηγουμένως καὶ τὸν διαπέρασε. Ὁ δὲ Γέροντας γύρισε πίσω μὲ πολὺ χαρὰ καὶ φόβο συγχρόνως, ἀλλὰ περιγελοῦσε τὸν ἑαυτό του, γιατὶ δὲν ρώτησε νὰ μάθει τ᾿ ὄνομα τῆς Ὁσίας, ἔλπιζε ὅμως νὰ τὸ πετύχει τὸν ἐρχόμενο χρόνο.

Ο ΘΑΝΑΤΟΣ ΤΗΣ ΟΣΙΑΣ

Ὅταν δὲ πέρασε ὁ χρόνος, ὁ Ζωσιμᾶς ἦλθε πάλι στὴν ἔρημο κὰ πῆγε νὰ δεῖ ἐκεῖνο τὸ παράδοξο θέαμα. Ἀφοῦ περπάτησε ὅλο τὸ δρόμο καὶ ἔφτασε στὸ τόπο ποὺ ζητοῦσε κοίταξε δεξιά, καὶ ἀριστερά, προσπαθώντας νὰ συλλάβει σὰν ἔμπειρος κυνηγὸς τὸ θήραμά του. Ἐπειδὴ ὅμως δὲν ἔβλεπε πουθενὰ τίποτα νὰ κινεῖται, ἄρχισε νὰ κλαίει πικρὰ καὶ ἀφοῦ σήκωσε τὸ βλέμμα ψηλὰ προσευχήθηκε λέγοντας: «Δεῖξε, μοῦ Δέσποτα τὸ θησαυρό, δηλαδὴ τὸν ἐπίγειο Ἄγγελο, τοῦ ὁποίου ὁ κόσμος δὲν εἶναι ἄξιος». Καὶ ἐνῶ εὐχόταν αὐτά, ἔφτασε στὸ γνωστὸ τόπο, ὅπου βρῆκε τὴν Ὁσία νεκρὴ μὲ σταυρωμένα τὰ χέρια καὶ στραμμένη πρὸς τὴν ἀνατολὴ καὶ ἀφοῦ Ἔτρεξε κοντά της ἔπλυνε τὰ πόδια μὲ τὰ δάκρυά του, γιατὶ δὲν τολμοῦσε σὲ κανένα ἄλλο μέρος νὰ τὴν ἀγγίξει.

Ἀφοῦ λοιπὸν δάκρυσε ἀρκετὰ καὶ εἶπε τοὺς κατάλληλους ψαλμούς, ἀνέπεμψε ἐπιτάφια εὐχὴ κὰ εἶπε ἀπὸ μέσα του: «Μήπως πρέπει νὰ θάψω τὸ λείψανο τῆς Ὁσίας; Ἢ μήπως ὄχι, γιατὶ δὲν τῆς ἀρέσει αὐτό;», Καὶ ἐνῶ σκεφτόταν αὐτά, εἶδε κοντὰ στὴν κεφαλὴ τῆς χαραγμένες στὴ γῆ λέξεις: «Ἀββᾶ Ζωσιμᾶ, θάψε σ᾿ αὐτὸ τὸν τόπο τὸ λείψανο τῆς Μαρίας καὶ προσευχήσου στὸ Θεὸ γιὰ μένα, ποὺ πέθανα τὸ μήνα Φαρμαιθὶ (Ἀπρίλιο), τὴν πρώτη ἐκείνη νύκτα τοῦ σωτηρίου Πάθους, κατὰ τὴν ὁποία κοινώνησα». Ὅταν ὁ Γέροντας τὰ διάβασε, χάρηκε ποὺ ἔμαθε τὸ ὄνομα τῆς Ὁσίας καὶ ἔμαθε ὅτι μόλις κοινώνησε τὰ Θεῖα Μυστήρια ἦλθε σ᾿ αὐτὸ τὸ μέρος γιὰ νὰ περπατήσει, μὲ πολὺ κόπο, ἡ Μαρία τὸν κάλυψε σὲ μιὰν ὥρα καὶ ἀμέσως μετὰ παρέδωσε τὴ ψυχή της στὸ Θεό.

Η ΤΑΦΗ ΤΟΥ ΛΕΙΨΑΝΟΥ ΤΗΣ

Δοξάζοντας δὲ τὸ Θεὸ καὶ βρέχοντας τὸ σῶμα τῆς Μαρίας μὲ δάκρυα εἶπε ἀπὸ μέσα του: «Εἶναι ὥρα ταπεινὲ Ζωσιμᾶ, νὰ ἐκτελέσεις τὴ διαταγή, ἀλλὰ πῶς θὰ βγάλεις, ταλαίπωρε, λάκκο, χωρὶς νὰ ἔχεις κανένα μέσο στὰ χέρια σου;» Καὶ ἀφοῦ εἶπε αὐτά, εἶδε πιὸ πέρα ἕνα μικρὸ ξύλο πεταμένο στὴ γῆ, ποὺ ἀφοῦ τὸ πῆρε ἄρχισε νὰ σκάβει. Ἐπειδὴ ὅμως τὸ ἔδαφος ἦταν σκληρὸ δὲν σκαβότανε , ἔτσι ὁ Γέροντας ὑπόφερε κοπιάζοντας καὶ ἱδρώνοντας. Μιὰ στιγμὴ ἀναστέναξε ἀπὸ τὰ βάθη τῆς καρδιᾶς του καὶ ἀφοῦ σήκωσε τὸ πρόσωπο, εἶδε ἕνα μεγάλο λιοντάρι νὰ στέκει δίπλα στὸ λείψανο τῆς Ὁσίας καὶ νὰ γλύφει τὰ ἴχνη της.

Αὐτὸς μόλις εἶδε τὸ θηρίο, τρόμαξε ἀπὸ φόβο, ἀλλ᾿ ὅταν θυμήθηκε τὰ λόγια τῆς Ὁσίας, ποὺ εἶπε ὅτι οὐδέποτε εἶδε θηρίο, ἔκαμε τὸ σημεῖο τοῦ Σταυροῦ καὶ πίστεψε ὅτι ἡ δύναμη τῆς Ὁσίας θὰ τὸν προφυλάξει ἀπὸ κάθε κίνδυνο. Τὸ δὲ λιοντάρι ἀφοῦ ἦλθε κοντὰ στὸν Γέροντα τὸν ἔγλυφε στὰ πόδια. Τότε ὁ Ζωσιμᾶς ἀφοῦ στράφηκε σ᾿ αὐτὸ εἶπε: «Ἐπειδὴ ὦ θηρίο, ἡ Μεγάλη ἐπέτρεψε νὰ ταφεῖ τὸ λείψανό της καὶ ἐπειδὴ ἐγὼ εἶμαι γέρος καὶ δὲν μπορῶ νὰ σκάψω λάκκο (ἀλλ᾿ οὔτε καὶ κανένα ἐργαλεῖο κατάλληλο ἔχω, γι᾿ αὐτὸ τὸ σκοπό, καὶ οὔτε μπορῶ νὰ ἐπιστρέψω καὶ νὰ τὸ φέρω ἐξ αἰτίας τῆς μεγάλης ἀπόστασης), ἄνοιξε ἐσὺ τὸ λάκκο μὲ τὰ νύχια σου, γιὰ νὰ ἀποδώσουμε στὴ γῆ τὸ λείψανο τῆς Ὁσίας». Ἀμέσως μετὰ τὰ λόγια τοῦ Γέροντα, τὸ λιοντάρι ἔσκαψε μὲ τὰ μπροστινά του πόδια λάκκο, ὅσο χρειαζόταν γιὰ τὴ ταφὴ τοῦ σώματος.

Ὁ Γέροντας, ἀφοῦ καὶ πάλι ἔπλυνε μὲ δάκρυα τὰ πόδια τῆς Ὁσίας καὶ ἀφοῦ τὴν παρακάλεσε πολὺ νὰ πρεσβεύει πρὸς τὸν Θεὸ ὑπὲρ πάντων σκέπασε τὸ σῶμα μὲ χῶμα, ἐνῶ παρευρισκόταν καὶ τὸ λιοντάρι. Κάλυψε δὲ τὸ σῶμα τῆς Ὁσίας μ᾿ ἐκεῖνο τὸ σχισμένο ἱμάτιο, ποὺ τῆς εἶχε ρίξει ἀπὸ πίσω της ὁ Ζωσιμᾶς τὴ πρώτη φορὰ ποὺ τὴ συνάντησε καὶ ἀπὸ τότε ἡ Μαρία κάλυπτε μ᾿ αὐτὸ ὁρισμένα μέρη τοῦ σώματός της.

Ὕστερα ἀναχώρησαν καὶ οἱ δυό, καὶ τὸ μὲν λιοντάρι προχώρησε σὰν πρόβατο στὸ ἐσωτερικὸ τῆς ἐρήμου, ὁ δὲ Ζωσιμᾶς γύρισε πίσω στὸ Μοναστήρι εὐλογώντας καὶ δοξάζοντας τὸ Θεό, διηγήθηκε δὲ ὅλα στοὺς μοναχούς, χωρὶς ν᾿ ἀποκρύψει τίποτα, ἀπ᾿ ὅσα εἶδε κι᾿ ἄκουσε. Ἐκεῖνοι δὲ ὅταν ἄκουσαν αὐτὰ τὰ μεγαλεῖα του Θεοῦ, ὑπερθαύμασαν καὶ μὲ πολὺ φόβο καὶ πόθο τηροῦσαν τὴ μνήμη τῆς Ὁσίας. Ὁ δὲ ἡγούμενος Ἰωάννης, ἀφοῦ ἐρεύνησε καὶ βρῆκε σύμφωνα μὲ τὰ λόγια τῆς Ὁσίας μερικὰ σφάλματα στὸ μοναστήρι, φρόντισε καὶ τὰ διόρθωσε, γιὰ νὰ μὴ βγεῖ καὶ σ᾿ αὐτὸ τὸ θέμα ἄχρηστος ἢ μάταιος ὁ λόγος τῆς Ὁσίας. Στὸ μοναστήρι δὲ τοῦτο πέθανε καὶ ὁ Ἀββᾶς Ζωσιμᾶς, σὲ ἡλικία 100 χρονῶν.